De laatste tijd krijg ik veel vragen van mensen die graag hun gedrag willen veranderen, maar hier (grote) moeite mee hebben. Reden om er een blog over te schrijven. Misschien is dit nuttig.

Als je de moeite neemt om in je eigen, innerlijke ‘spiegel’ te kijken zal je al snel ontdekken dat je vast zit aan veel gewoontes. Vaak zijn het gewoontes om bepaalde dingen te doen die je liever niet wilt doen maar toch doet, b.v. TV kijken, werkzaamheden uit stellen, te laat gaan slapen, verkeerde dingen eten etc. etc. Als je eenmaal inziet dat je beïnvloed wordt door een patroon wil je misschien je gedrag veranderen. Je zal echter ontdekken dat dit bijzonder moeilijk is. Soms lijkt het even te lukken, maar terugval in het oude gedrag is eerder regel dan uitzondering. Sommige mensen vragen zich zelfs af of je überhaupt wel kan veranderen.

Het is een interessant probleem waar veel mensen mee zitten. Jaren geleden kreeg ik een boekje in handen van Swami Rama getiteld: ‘The Art of Joyful Living’ dat vele aspecten van gewoontegedrag en mogelijke oplossingen voor onwenselijke gewoontes behandelt. Hier volgt een kort citaat uit dit boekje:

Je moet dus begrijpen dat wanneer je een handeling verricht, je vast zit aan de vruchten van die handeling. De vruchten van die handelingen zullen je dan weer motiveren om meer handelingen te verrichten en van ’s morgens tot ’s avonds, eindeloos, je hele leven lang, ga je door met handelen. Er is geen eind aan dit proces van handeling en reactie – het wordt een maalstroom voor je.

Hoe kom je uit deze maalstroom? Je kunt niet leven zonder handelingen uit te voeren. Menselijke wezens moeten bepaalde handelingen uitvoeren omdat zij menselijke wezens zijn. Dit is de manier waarop jouw gewoontes worden gevormd: op een dag voer je een bepaalde handeling uit en de volgende dag leidt de herinnering aan die ervaring ertoe die handeling opnieuw uit te voeren – en weer opnieuw. Hoe vaker je iets herhaalt, hoe dieper de groef die de handeling in je geest veroorzaakt. Uiteindelijk wordt het een gewoonte.

Iedereen die geprobeerd heeft in zijn leven bepaalde gewoontes te veranderen, zal opgemerkt hebben dat dit niet gemakkelijk is. Gewoon een besluit nemen om iets niet meer te doen of anders te doen, werkt meestal maar een kort moment en vervolgens vallen wij terug in ons oude gedrag.

Natuurlijk zijn er verschillende oplossingen mogelijk. Eén die ik zelf erg praktisch vindt, is het aanleren van nieuwe gewoontes. Als het zo is dat wij gemakkelijk gewoontes aanleren, waarom zouden wij dan de ene gewoonte niet kunnen vervangen door een andere? Het is minder moeilijk dan je denkt. Het is belangrijk dat je niet één keer iets anders doet dan dat je normaal zou doen, maar dat je dit dagelijks doet, zodat het een nieuwe gewoonte wordt.

Een inspirerend boek dat je goed kan helpen bij het aanleren van ‘nieuwe’ gewoontes is het boekje van Byron Tracy, Eat that Frog dat 21 manieren behandelt om met uitstelgedrag om te gaan. Het belangrijkste is misschien wel om de juiste eigenschappen aan te leren om te kunnen veranderen (lees: nieuwe gewoontes aan te leren):

– Wees selectief (hou het ‘klein’en zorg dat je je doel haalt)
– Kom onmiddellijk in actie (niet uitstellen wat nu gedaan kan worden)
– Ontwikkel de ‘gewoonte voor succes’ (leg de lat niet te hoog)
– Ontwikkel een positieve houding (denk positief)

Verder zij er drie dingen nodig om er een succes van te maken:
– neem een besluit
– ontwikkel goed uitvoerbare disciplines (bijv. doe de dingen op een bepaald tijdstip van de dag)
– ontwikkel doorzettingsvermogen (‘never give up’)

Hiermee moet het goed komen: je kan hiermee effectief ongewenste gewoontes vervangen door nuttige. Vervolgens kan je de nieuwe gewoontes t.z.t weer vervangen door andere als dat nodig mocht zijn.

Succes !

Wil je reageren op deze blog? Stuur dan een mailtje.

Auteur: Mehdi Jiwa