We zitten midden in de voorbereiding van het programma voor het nieuwe seizoen en een van de nieuwe activiteiten die we gaan organiseren zijn een viertal bijeenkomsten over ‘omgaan met stress en burn-out’. Het is opvallend hoeveel mensen stress gerelateerde klachten hebben hoe deze klachten de blijheid en het plezier wegnemen. Hoe komt het toch dat het werk dat wij dagelijks doen ons zo zwaar valt?

Pas geleden werd ik getipt op een documentaire die ik gemist had van de NPO The Mind of the Universe. De documentaire begint met de volgende woorden:

‘Spelen is niet alleen voor kinderen
Dichters spelen met woorden
Kunstenaars spelen met vormen en kleur
Sporters spelen met hun lichaam
En wetenschappers spelen met ideeën’

Deze woorden zetten je aan het denken: als wij ouder worden, wordt alles zo serieus. Het spelelement gaat verloren en wij voelen de last en de druk van onze verantwoordelijkheden. Deze documentaire beschrijft hoe wetenschap en spel in elkaar over kunnen vloeien. Er wordt ook een inspirerend citaat van Thomas Huxley aangehaald:

De wereld is het schaakbord,
De stukken zijn de fenomenen in het universum,
De regels van het spel zijn de natuurwetten,
De speler aan de andere kant het van de tafel is voor ons verborgen.

De natuur, de cultuur, de hele samenleving zit vol met spelregels.
Het mooie aan het spelen is dat het gebonden is aan regels maar dat het spel nooit hetzelfde verloopt.
De mens is een speler.

In het bijzonder werd ik getroffen door de relatie tussen de wiskunde en de kunst van het papiervouwen, de origami. Deze eeuwen oude kunstvorm laat zien dat je met een stuk papier drie dimensionele figuren kunt maken. De wiskundige algoritmen die hieraan ten grondslag liggen is ‘voer’ voor wiskundigen. Zij zien het spel en de synthese van kunst en wetenschap wordt tastbaar in de kunst van origami. In plaats van te zoeken naar het punt waar de verschillende domeinen samen komen, lijkt het wel of wij steeds weer kunstmatige scheidingen aangebracht. Niet alleen tussen kunst en wetenschap, maar binnen de wetenschap. Zo hebben wij nu α en β wetenschappen, maar ook ɤ wetenschappen. En t.a.v. de mens hebben wij een scheiding aangebracht tussen lichaam en geest, een scheiding waarvan de geneeskunde nu steeds meer last van begint te krijgen want het wordt steeds duidelijker dat lichaam en geest onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn. Misschien is het verstandiger om ons meer te richten op hetgeen de verschillende domeinen verbindt, dan om de verschillen te benadrukken. In de geneeskunde zouden we dan moeten uitgaan van één body-mind complex en in het onderwijs zouden wij de strakke doorgevoerde scheiding tussen kunst en cultuur aan de ene kant en wetenschap aan de andere kant moeten opgeven. Kunst en wetenschap kunnen heel goed samen gaan. Al deze scheidingen zijn kunstmatig en het vraagt een hoger abstractieniveau om de natuurlijke verbindingen te zien, maar als dat lukt wat is er dan niet allemaal mogelijk!

Het belang van het samen laten vloeien van kunst en wetenschap maakt dat wij weer gevoelig worden voor schoonheid en het wonder van de wetmatigheden die in de schepping te vinden zijn. We moeten weer een beetje kinderen worden die zich weer kunnen verbazen en kunnen genieten. Het werk krijgt weer een spelelement en als we echt een oplossing willen vinden voor stress gerelateerde ziekten zoals burn-out, dan zullen wij het spelelement in ons werk en leven moeten terugbrengen. Belangrijk is dat ook het onderwijs meer gevoel gaat krijgen voor het belang van kunst en dat kunst en wetenschap heel goed samen kunnen gaan. Alleen maar leren om een examen te halen en naar het volgende ‘niveau’ te mogen gaan, is onvoldoende en haalt alle vreugde uit het leerproces. Geen wonder dat burn-out op steeds jongere leeftijd optreedt. Onze maatschappij leidt kinderen op tot ‘patiënten’ en vervolgens zijn wij verbaast dat er zo veel lifestyle ziekten zijn. Stress is op zich geen slecht ding, je hebt het nodig, maar het moet wel ‘gezonde’ stress zijn. Als je het gevoel hebt niet opgewassen te zijn tegen de taak die je te doen hebt, als je steeds onder druk staat wegens competitie, angst om te falen of te worden afgewezen, dan slijt je en vroeg of laat gaat je welbevinden en je gezondheid er onder lijden. Eén van de oplossingen is: breng het spelelement weer terug in je leven.

Hieronder de twee links van de documentaires. Ze duren ca. 50 min, maar zijn zeer de moeite waard.

Links:
The Mind of the Universe
The Origami Code

In het nieuwe seizoen zal een korte cursus gegeven worden over ‘omgaan met stress en burn-out’. Inzicht in hoe je geest functioneert, ontspannings- en concentratieoefeningen, eenvoudige meditatie, lichaamsbewustzijn en ademtechnieken, hebben allemaal bewezen nuttig te zijn bij stress gerelateerde klachten. Er zullen 4 avonden in het  studiecentrum de Koningslaan 6 te Amstelveen georganiseerd worden. Aanvullende informatie volgt spoedig, maar als je wilt kan je de data alvast noteren:
Dinsdagavond 26 sept; 10 okt; 24 okt en 7 nov van 20.00 – 22.00.
Wil je je al vast opgeven, stuur dan een berichtje naar info@cynham.nl

Wil je reageren: stuur dan een mailtje

Auteur: Mehdi Jiwa