In de vorige blog heb ik beschreven hoe de meditatie zich ontwikkelt van een techniek die je innerlijke balans versterkt, rust en ontspanning geeft en je vitaliteit bevordert, naar een andere manier van leven en hoe de meditatie binnendringt in alle grote en kleine facetten van je dagelijkse leven. Deze ontwikkeling kan op vele manieren worden  beschreven, maar het begint allemaal met een innerlijke houding om in contact te willen komen met de situatie waarin je je bevindt, de persoon die voor je zit of het werk dat gedaan moet worden. Deze houding is voorwaardelijk om een werkelijke ontmoeting plaats te laten vinden.

Belangrijk is te beseffen dat meditatie heel natuurlijk is en niet iets bijzonders. Ieder mens mediteert, alleen hij realiseert zich dit zelden. Meditatie richt zich op de essentie van de dingen, de oorsprong die ver achter de fysieke manifestatie ligt en de oorzaak of ‘moeder’ is van het fenomeen dat wij kunnen waarnemen met onze zintuigen. Deze wereld die achter de fysieke wereld is, is de wereld waar je verbinding mee maakt als je mediteert.

Er is veel gezegd en geschreven over deze wereld die achter de fysieke waarneembare wereld ligt. Het is een energieveld en de mantra die dit misschien wel het mooiste beschrijft is de Gâyatrî. De Gâyatrî is een hele oude mantra die pre-vedisch genoemd wordt, omdat zijn wortels verder gaan dan de oude Vedische traditie uit India. Het is een mantra die voor alle mensen bedoeld is. Hier zien we een historisch probleem. In de Indiase traditie is deze mantra ‘geclaimd’ door bepaalde groepen en werd voornamelijk aan jongens doorgeven. Vrouwen en bepaalde groepen werden buitengesloten. Eén van de grote voorvechters om de Gâyatrî weer te hertellen in zijn volle glorie en beschikbaar te stellen voor alle mensen, was Sri Ram Sharma (1911-1990). Hij was een van de mensen die inzag dat de Gâyatrî een grote betekenis heeft om mensen werkelijk een stap verder te brengen in hun ontwikkeling, niet alleen op individueel niveau, maar ook op het niveau van de samenleving als geheel. De Gâyatrî moest hiervoor alleen beschikbaar komen voor iedereen, ongeacht afkomst, sociale kaste, religie of culturele achtergrond. Het is een universele mantra die juist in een tijd waar de duisternis op alle terreinen aan invloed lijkt te winnen, het verschil kan maken.

Gâyatrî is een mantra geheel gewijd aan Licht. Het beschrijft de drie belangrijkste domeinen waar Licht werkt: kennis, meditatie en gebed. Door je te verbinden met Licht wordt je als het ware opgetild uit de duisternis die je in het leven in zoveel vormen tegen kan komen: egoïsme, angst, het gevoel van ‘tekort’, boosheid, haat, onverdraagzaamheid etc. etc. In plaats van te proberen te strijden tegen deze vormen van duisternis, is het verstandiger om de geest, m.b.v. de eerder beschreven meditatieve houding, in verbinding te brengen met Licht. De Gâyatrî is bijzonder effectief of dit te doen. Dagelijkse meditatie op de Gâyatrî, zelfs voor een kort moment, is al bijzonder behulpzaam. Deze meditatie kan zittend, in stilte worden beoefend, maar je kunt de mantra ook overwegen gedurende de activiteiten van de dag, zoals bij het begin en het einde van de dag of in de momenten tussen de verschillende handelingen. Je kunt zelf ontdekken dat de herinnering aan de Gâyatrî bij het begin van een handeling of ontmoeting, de handeling of ontmoeting letterlijk in een ander licht zet.

De Gâyatrî is een mantra in het Sanskriet en de vertaling is niet gemakkelijk. Toch is het belangrijk om je goed te realiseren wat de betekenis van de woorden is. Aan de andere kant is de mantra niet zo maar in een andere taal over te zetten. Het is dus verstandig de woorden te leren en op de betekenis van de woorden langdurig te ‘kauwen’. Neem geen genoegen met een oppervlakkige, eerste betekenis; ga door met stille overweging en ontdek de diepte van de mantra.

De tekst van de mantra is als volgt:.

Om
Bhûr Bhuvah Svah
Tat Savitur Varenyam
Bhargo Devasya Dhîmahi
Dhiyo Yo Nah Pracodayât

We kunnen deze mantra op vele manieren onderzoeken. De manier waarop we dit hier doen is de mantra te zien als Gâyatrî, de godin met de vijf gezichten. Deze vijf gezichten zijn in de mantra gegeven. De eerste is Om. Om is de oorspronkelijke, ongedeelde klank van waaruit de gehele schepping voortkomt, wordt ondersteunt en weer oplost. Het is het pure, ongedifferentieerde bewustzijn. Het is de sat-chit-ananda, kennis-bewustzijn-geluk in zijn ongedeelde, zuivere vorm.

Het tweede deel is Bhur Bhuva Svaha. Het beste is deze klanken niet te vertalen. Het is de eerste verdeling van de schepping in drie grote domeinen, ieder doorstraald door het goddelijke, zuivere licht. Het derde gezicht van de Gâyatrî is Tat savitur sarenyam. Tat betekent Dat, Saviturbetekent het zuivere licht en Varenyam het allerhoogste, allermooiste. Het is het zuivere licht, puur bewustzijn, dat ieder schepsel, ieder wezen in wezen is. Dit is het thema van de mantra, hierom draait de hele mantra: het allerhoogste, zuivere licht. Het vierde gezicht van de Gâyatrî-mantra is Bhargo devasya dhîmahi. Dit betekent dat wij niet direct in contact kunnen komen met het zuiverste licht of dit direct kunnen waarnemen. Vandaar dat we op de afgeleide kwaliteiten mediteren. We mediteren op bhargo, glorievol, zondeloos en devasya, goddelijk. Dergelijke kwaliteiten gebruiken we om onze geest te richten op de bron van deze kwaliteiten, de bron van het goddelijk, glorievolle, de bron van het allermooiste. Deze bron is het stralende licht, het Bewustzijn. Zoals al beschreven is, is meditatie gericht op het in contact willen komen met, in dit geval savitur, dat stralende licht. Daarvoor gebruiken we een tussenstap, namelijk het mediteren op de afgeleide kwaliteiten daarvan, in dit geval bhargo en devasya.

Het vijfde en laatste gezicht van de mantra is een gebed. Daarmee omvat deze mantra zowel het gebed, als de meditatie, als het hogere schouwen, het hogere inzicht. Dhiyoyo nah pracodayât, betekent Moge dit (het allerhoogste licht) ons intellect inspireren of verlichten. Hoewel de mantra van Aum tot aan pracodayât loopt, is het proces van menselijke ontwikkeling te herkennen in de omgekeerde volgorde. Eerst is daar het gebed, dhiyoyo naha pracodayât, dan de meditatie, bhargo devasya dhîmahi, vervolgens het direct aanschouwen van het licht, tat savitur varenyam, daarna overzien we hoe dit licht door de drie werelden heen straalt om uiteindelijk te zien dat dit allemaal één en ondeelbaar is weergegeven in het woord Om.

Voor wie wil is er binnenkort weer een studiedag (25 maart 2018) waar we de verschillende aspecten van de mantra en hoe deze te gebruiken in ons dagelijks leven zullen bestuderen. Klik hier voor meer informatie over deze studiedag.

Auteur: Mehdi Jiwa