Verslag van de reis naar Lesbos

Waar te beginnen

Inmiddels ben ik weer op Nederlandse bodem.

Ik weet niet zo goed waar ik moet beginnen – of waar ik moet ophouden. Misschien het meest confronterend na deze lange week was mijn reis terug. Het gemak waarmee ik kon reizen (ik hoefde alleen mijn boarding pass te laten zien – en op een irritant mondkapje na was er niets van corona te merken; ik kon zo doorlopen naar het vliegtuig) stond in schril contrast met de moeilijkheden die de vluchtelingen ervaren in hun reis naar het vasteland van Europa. Het vliegtuig – vol met Nederlandse pensionado’s die van hun spotgoedkope zonvakantie hadden genoten net buiten het hoogseizoen – trok zich niets aan van landgrenzen.

Een week vol tegenstrijdigheden

Maar goed, dat was alleen nog maar de terugreis. De week zelf was intens, vermoeiend, prachtig en vol tegenstrijdigheden. Misschien zoals ik had verwacht (of gehoopt), maar ook weer volledig anders. Ik kan het nog niet helemaal bevatten. We hebben weinig geslapen, (veel) gelachen, gevloekt, beetje gehuild, maar vooral: keihard gewerkt. We waren deze week met een klein team: Truus, Rachid, Merel en ik. We kwamen van heel andere plekken, met een totaal andere achtergrond, leeftijden, karakters en eigenschappen, maar met een gemeenschappelijk doel: helpen, ook al is het maar een druppel in de oceaan. (Ik heb daarnaast nog een spoor van kattenbrokjes door Lesbos getrokken… Of het ook hulp is?) Door corona waren er het afgelopen anderhalve jaar geen teams vrijwilligers meer welkom in het kamp. Het (permanente) team van Because We Carry (BWC) op Lesbos, bestaande uit een handvol jonge, sterke, gemotiveerde meiden, hebben in die tijd het volledige BWC programma in hun eentje gedraaid. Sinds een paar weken zijn er weer vrijwilligers op Lesbos. En die bleken hard nodig.

Het kamp was niet de gevangenis die ik verwacht had

Misschien het meest opvallend – en tegen mijn verwachting in – was het kamp niet de gevangenis die ik had verwacht. Integendeel, we konden makkelijk in en uit het kamp reizen. Ook de bewoners van het kamp zelf. Maar schijn bedriegt. Sommige bewoners leken meer privileges te genieten dan andere. Sommige keren werden (sommige) bewoners wel tegengehouden en andere keren weer niet. Net hoe de pet van het leger stond. Arbitrariness rules. Op zondag gaat het kamp op slot. Ook was het niet het ‘panopticon’ dat ik had verwacht: waar iedereen zei dat het nieuwe kamp beter was dan het oude Moria – meer geordend, tenten, rub halls en isoboxen op rijen, genummerd, enz – blijkt het in de praktijk nog steeds een behoorlijke chaos. Tenten staan kriskras door elkaar, uit de nummering kon ik weinig logica opmaken, en van de een op de andere dag kan de nummering van de isoboxen veranderen waardoor we de groenten en boodschappentassen niet konden afleveren omdat we de bewoners niet konden vinden. Veel interne verhuizingen, tenten en isoboxen herbergen meerdere families, rub halls 100-150 ’single men’, alles had verschillende ingangen, en veel families waren plotsklaps vertrokken, veelal naar Athene. Bovenal was het er stoffig, er was geen stromend water en er was geen enkele vorm van beschutting.

Heel veel kinderwagens

Onze week bestond uit het uitpakken en sorteren van kinderwagens (we weten nu alles van ‘bugaboos’, ‘easywalkers’, ’stokkes’ en ‘mutsy’s’), die in het kamp niet alleen dienst doen als kinderwagen, maar vooral om de zware jerrycans water te vervoeren. Ook hebben we eindeloze hoeveelheden babyflesjes, speentjes, schoentjes en zeep gesorteerd en versleept. Een ander onderdeel bestond uit voeding. In het kamp krijgen de bewoners wel eten, maar het eten is schaars en bevat weinig voedingsstoffen. BWC probeert dit gat te dichten door groente en fruit uit te delen. Zo hebben we samen met het ‘mannenteam’, bestaande uit 15-20 mannelijke bewoners van het kamp, 1600 pakketten groenten gesorteerd en bij alle bewoners van het kamp rondgebracht. Ook hebben we 140 zware boodschappentassen (met o.a. melk, noten, dadels, olie, rijst) voor zwangere vrouwen en vrouwen met kinderen tot 1 jaar samengesteld en uitgedeeld. Met een team van 15-20 vrouwelijke bewoners hebben we vervolgens twee keer een voedzame lunch gesorteerd en uitgedeeld voor dezelfde laatstgenoemde doelgroep. Op maandag en vrijdag staat de bananendistributie in de ‘foodline’ op het programma. Hier hebben we het merkwaardige fenomeen gezien dat moeders vechten voor een extra banaan voor hun kind. Ruzies gaan werkelijk over één banaan (of 5, als de mensen in de foodline corrupt blijken te zijn… Neem het ze eens kwalijk!).

Donaties zijn goed gebruikt

Dit bericht is al veel te lang. Twee dingen wil ik er nog uitlichten. Van jullie donaties hebben we onder meer ook een Griekse lunch voor het mannenteam verzorgd (op woensdag verzorgen de vrijwilligers altijd een lunch, aangezien de mannen de hele dag voor BWC werken, met een inzet en kracht die werkelijk ongelooflijk is). Onze gedachte hierachter was dat vele toeristen genieten van het heerlijke en relatief goedkope eten op Lesbos, maar de vluchtelingen nog nooit een hap Grieks hebben gegeten. Op zaterdag hebben we vervolgens een ‘beauty ochtend’ voor het vrouwenteam georganiseerd. Niet per se ‘mijn ding’, maar het was een daverend succes! Wat een gezichtsmasker, nagellak, scrub, mascara en oogschaduw wel niet kan doen! De vrouwen en hun kleine kinderen leefden helemaal op. Niet alleen eten en een dak boven je hoofd blijkt een primaire behoefte, maar ook verzorging, een aanraking, schoonheid.

Ik wil jullie nogmaals bedanken voor jullie gulle donaties. Ik heb geprobeerd alles netjes bij te houden aan inkomsten en uitgaven, dus schroom niet te vragen naar specificaties. Ook als jullie nog andere vragen hebben kunnen jullie me uiteraard mailen.

Dank,

Mirthe

(foto: now_you_see_me_moria, 11 sept 2021
https://www.instagram.com/now_you_see_me_moria/)

Mail: m.s.jiwa@gmail.com