De Yoga van Handeling is bijzonder praktisch. Zeker voor mensen in het Westen waar werken, handelen en dingen doen erg belangrijk zijn. We willen dingen doen, creëren en dat vraagt om inspanning, transpiratie. Het werk dat wij in de wereld doen, doen we niet alleen om geld te verdienen, we ontlenen er ook een deel van onze identiteit aan. We ‘zijn’ iemand, omdat we een bepaald beroep uitoefenen. We ‘zijn’ bakker, dokter, politieagent, directeur, minister, koning,….

De Yoga van Handeling toont ons echter een andere werkelijkheid. Het helpt ons te ontdekken wie wij werkelijk zijn. Wie wij ten diepste zijn, kan je niet zomaar afleiden aan onze functie in de wereld en ons beroep. Al onze handelingen worden gekleurd door onze motieven. Het motief is belangrijker dan de handeling. Dit is een mysterieuze uitspraak waar je lekker op kunt ‘dobberen’. De Yoga van Handeling focust niet zo zeer op de perfectie van de handeling, maar op de ‘zuiverheid van de innerlijke houding waarmee de handeling wordt gedaan’. Wat wordt bedoeld met ‘zuiverheid? In alle yoga’s gaat het erom de motieven, de innerlijke houding die ten grondslag ligt aan onze handelingen te zuiveren van zelfzuchtige en egoïstische motieven en vrij te zijn van hebzucht, woede en haat etc.

Maar de Yoga van Handeling gaat verder. De Yoga kent een paar geheimen. Ik wil er een paar noemen in deze en de volgende blog. We kunnen ze maar kort bespreken, maar hopelijk geven ze voldoende stof om mee te nemen in je meditatie en erop te ‘dobberen’.

De eerste zit in de vraag: ‘wat is handelen en wat is niet handelen? Zeer mysterieus is de Weg van Handeling’ (een thema uit o.a. de Bhagavad Gita). Wij begrijpen dat een handeling een bepaald resultaat voortbrengt en dat dit resultaat mede wordt bepaald door de innerlijke houding waarmee de handeling wordt verricht. En als we iets niet doen, dan is de handeling niet uitgevoerd. Maar is het zo simpel? De Yoga leert dat iets dat niet gebeurt, niet wordt uitgevoerd, niet wordt gesproken, ook het gewicht en belang kan hebben van een handeling. Iets dat niet gebeurt, heeft ook gevolgen. Dit geldt in het klein en in het groot. Als een fabriek niet gebouwd wordt, heeft dat betekenis voor de werkgelegenheid van die regio, voor het welvaartsniveau, maar misschien komt het het milieu wel ten goede: minder verontreiniging van lucht en water.

Als je meedoet aan een sportcompetitie en je wint de eerste prijs, komt dat dan omdat je de beste bent, of omdat de echte goede sporters niet meededen? Hetzelfde geldt bij een sollicitatie: als je de baan krijgt, is dat omdat je zo goed bent of omdat er geen andere geschikte kandidaten waren?

De Yoga van Handeling nodigt je uit om verder te kijken dan alleen naar wat er in de fysieke wereld, de tastbare en zintuiglijke waarneembare wereld gebeurt. Ze nodigt je uit om te kijken naar de wereld der motieven die achter en onder de fysieke handelingen gelegen is en gevoel te krijgen voor het belang en de kracht van dat wat niet gebeurt.

Het verhaal van de Yoga van Handeling is nog niet af met het onderscheid tussen handelen en niet handelen. Er zijn verschillende soorten handeling. Je kan dit op vele manieren verwoorden, maar hier is er één: er is een onderscheid tussen groei, ontwikkeling en rijping. Met ‘groei’ wordt bedoeld dat wat van nature ontstaat. Kijk maar naar de groei van een kind. Als het eet, slaapt, voldoende aandacht krijgt en de juiste omgeving, dan groeit de baby op tot peuter, tot kleuter, jong volwassene en uiteindelijk tot een volwassen man of vrouw. Het zit als het ware in de genen van een mens en je hoeft er niet veel voor te doen. Niet verstoren is mogelijk belangrijker dan je er actief mee te bemoeien.

Met ‘ontwikkeling’ wordt bedoeld dat het in potentie allemaal mogelijk is, maar het vraagt oefening, inspanning om het manifest te maken. Je kan nog zo getalenteerd zijn, maar als je niet oefent, dan zal het niet tot bloei komen. Waar groei zich autonoom voltrekt, vraagt ontwikkeling om inspanning om zich ten volle te kunnen manifesteren.

Vervolgens is er ‘rijping’. Dit is niet aanraken, laten rusten. Het proces stopt niet, maar er vindt een rijping of transformatie plaats. De metafoor van het maken van wijn illustreert dit mooi. Eerst moeten er druiven zijn. Zij groeien door aarde, vocht, licht etc. Het vraagt onderhoud van de wijngaard, maar het proces zelf kunnen wij als mens niet uitvoeren. Dan komt het oogsten, het kneuzen en persen van de druiven en het verkrijgen van de most. Dit vraagt veel inspanning. Nu komt het erop aan dat alles volgens de juiste regels verloopt, de juiste gisting tot stand komt en de wijn op de juiste plek kan klaren en vervolgens verder kan rijpen.

De Yoga van Handeling volgt dit proces: sommige handelingen volgen de regels van groei, andere van de ontwikkeling en vragen om bewuste inspanning en weer andere volgen de regels van het klaren en rijpen.

De Yoga van Handeling is beeldschoon en heel praktisch. Als je de moeite neemt om de mysterieuze regels en principes mee te nemen in je meditatie, zal je zien dat ze je kijk op je leven veranderen en je leven verrijken.

We hebben voor nu benoemd: het motief dat ten grondslag ligt aan de handeling is belangrijker dan de fysieke handeling zelf. Wat is handelen en wat is niet handelen? Mysterieus is de Weg van Handeling. Hopelijk voel je mee dat niet alleen wat gebeurt invloed heeft op je leven, maar ook dat wat niet gebeurt. Tenslotte volgen handelingen verschillende regels. Eén van de manieren om gevoel te krijgen voor de verschillende regels is te kijken welke handelingen de regels van groei, ontwikkeling en rijping volgen.

Maar het verhaal is nog niet af. In de volgende blog worden nog een paar ‘geheimen’ behandeld.

Ik ben benieuwd of je een stuk van de Yoga van Handeling herkent en wat de uitwerking ervan is op je leven.

Heb je vragen of wil je ervaringen delen, stuur dan een mail naar info@filosofieenmeditatie.nl . Ik ontvang ze graag.

Mehdi Jiwa