Angst is een slechte raadgever

/in , /door

Een retraite: even lucht na een moeilijke periode

We zitten midden in het retraiteseizoen. Gelukkig kunnen bijna alle retraites nog doorgaan. Voor veel mensen bekent een retraite dat ze even lucht krijgen na de benauwde periode van COVID-19. Door de coronaepidemie hebben we allemaal gezien hoe wankel onze basis is. Sociale contacten kwamen van de ene op de andere dag onder druk te staan. Nieuwe vormen van werken en een ingewikkelde balans tussen werken en kinderen die niet meer vanzelfsprekend naar school konden gaan, brachten en brengen veel mensen uit balans.

In een retraite kan je weer even op adem komen. Even weer voelen waar je staat en wat de volgende stap zou moeten zijn. Tijdens de retraite kan je ook met elkaar van gedachten wisselen en van elkaar leren hoe je in de nieuwe tijd in balans kunt blijven.

Grote problemen leidt tot angst en onzekerheid

Helaas is het niet alleen COVID-19 die ons plaagt. Er zijn vele andere grote uitdagingen. Denk maar aan het nieuwe klimaatrapport (het IPCC-rapport). De dreiging van klimaat gerelateerde rampen neemt toe en de politieke wil om er echt iets aan te doen, is minimaal. Het gevolg van deze en andere grote veranderingen is een toename van angst en onzekerheid bij vele mensen. Op landelijk niveau en op individueel niveau kruipt men steeds meer in elkaar. Geen wonder dat de ‘gewone’ mensen steeds angstiger worden.

Angst is een slechte raadgever

Helaas is angst een slechte raadgever. Angst, frustratie, boosheid zijn bewustzijnsvernauwers. Je wereld wordt kleiner, de intolerantie neemt toe. Retraites helpen ook nu. Niet dat zij de klimaatveranderingen tegen kunnen houden en ook niet de sociale en economische gevolgen van de coronaepidemie, maar ze kunnen je wel helpen om ‘je hoofd koel te houden en je hart warm’.  Het is nu de tijd om ‘met en voor elkaar’ te blijven werken. Dit is ook het thema van de retraites die we organiseren. Daarnaast is de meditatie een groot hulpmiddel. De klassieke meditatie gebaseerd op het versterken van je innerlijke balans en het beter kunnen omgaan met stress, geeft je steun en kracht.

Daarnaast zijn er andere vormen van meditatie die juist in deze tijd je kunnen helpen om zelf na te blijven denken. Eén van de krachtigste vormen is de zgn. vidya-meditatie. Een eenvoudige vorm die je helpt om stap voor stap steeds dieper tot de kern van je vragen of problemen door te dringen.

Terug naar de basis

Ik denk dat wij maar heel gedeeltelijk op de politiek en beleidsmakers kunnen vertrouwen. We moeten weer terug gaan naar de basis: onszelf. Zolang de mantra’s ‘greed is good’ en ‘me first’ de basis vormen van onze maatschappij, is er niet veel mogelijk. Juist daarom is het belangrijk om bij elkaar te komen, te mediteren en te werken ‘met en voor elkaar’. Dat is waar een retraite voor staat.

Het boek ‘De Universele Kennis van de Upanishads, haar betekenis voor onze huidige tijd’

Als je nieuwsgierig bent naar wat vidya-meditatie voor je kan betekenen, kan je het boek ‘De Universele Kennis van de Upanishads, haar betekenis voor onze huidige tijd’ bestellen.

Wij gaan door met het organiseren van retraites en meditatiebijeenkomsten en studie. Binnenkort verschijnt onze nieuwe agenda. Als je vragen of wensen hebt, stuur ons een mailtje. Dat kan naar info@filosofieenmeditatie.nl.

Stop met piekeren

/in , /door

Piekeren kost veel energie

Iedereen kent het wel: als er iets gebeurt dat niet leuk is of je wordt geconfronteerd met een probleem of een vraag, dan blijf je er maar over denken en je blijft het maar herhalen in je geest. Er wordt van alles bij gesleept en de gebeurtenis, het probleem of de vraag blijft als het ware de spil waarom heen alles draait. Het komt maar niet tot een eindpunt, een oplossing of een plan en dit proces verstoort je innerlijke balans, je levensvreugde en niet zelden slaap je ook nog slecht door dit gepieker.

Piekeren neemt veel energie weg en over het algemeen werkt je intelligentie dan ook niet optimaal. Het zou mooi zijn als we ons gepieker konden stoppen. Dat neemt niet weg dat de gebeurtenis, het probleem of de vraag blijft bestaan en er natuurlijk wel goed naar gekeken moet worden en als het even kan ook een oplossing of een antwoord worden gevonden.

Meditatie kan helpen

Dit is nu net één van de domeinen waar meditatie hulp kan bieden. We herkennen in de meditatie verschillende onderdelen. Het eerste deel is de basis die je je moet aanleren. Het is het fundament van de meditatie en bestaat uit het ‘diep’ kunnen zitten, de ‘diepe adembeweging’ en daaraan gerelateerd een diepe ontspanning en rust en het stil kunnen toekijken op de bewegingen in je geest. Deze aspecten van de meditatie kom je op de een of andere manier tegen in bijna alle meditatiescholen. Het stil kunnen toekijken op bewegingen in je eigen geest, is al een eerste hulpmiddel bij het stoppen met piekeren. Het creëert een vorm van ruimte tussen het piekeren en jezelf. Je kijkt toe op het piekeren. Jij bent dat piekeren niet, het is iets dat plaatsvindt in je geest en je kan er naar kijken.

Het belang van ‘neutraal’ te blijven

Het tweede deel van de meditatie kan je op verschillende manieren formuleren, maar het komt neer op  ‘het innemen van de neutrale positie’, ‘het leren dobberen op’ en ‘de kunst van het niet aanraken’.

De ‘neutrale positie’ is erg behulpzaam om het piekeren te stoppen. De gebeurtenis is daar, het probleem blijft bestaan, maar allerlei gedachten en gevoelens zoals: ‘had ik maar dit of dat gedaan of gezegd’, ‘ja maar….’, ‘het is niet eerlijk dat’ en ‘in het verleden heeft hij of zij ook al dat gedaan of gezegd’, zijn niet behulpzaam en verstoren het proces van het vinden van een oplossing voor het probleem.

Door te leren de ‘neutrale positie’ in te nemen, hoef je alleen maar te kijken en geen oordeel te vellen. Het klinkt misschien een beetje vreemd, maar het is heel goed te leren en je zal zien hoeveel energie het scheelt. Als je geest wat stiller wordt, krijgt hij ook veel meer snelheid en dat helpt bij het vinden van een oplossing.

Blijf ‘dobberen’ op je vraag of probleem

Door ‘te dobberen op’ een probleem of een vraag, en ze mee te nemen in je meditatie en ze ‘diep’ in jezelf neer te leggen, zonder er iets mee te doen, begint de geest te spiegelen en zie je veelal nieuwe aspecten die je niet kon zien toen je zo aan het piekeren was. Het kan zijn dat je ook aspecten ziet van de ‘andere partij’ omdat je vanuit een ander perspectief kijkt en misschien ook je eigen rol iets anders gaat bekijken, maar blijf neutraal en blijf dobberen zoals een bootje op het water doet. Beweeg gewoon mee, het kost geen inspanning.

Natuurlijk komen er allerlei beelden en ideeën op tijdens het dobberen en het is belangrijk om die niet aan te raken. Ze komen op, nemen vorm aan en gaan misschien weer weg. Ze laten wel een indruk achter en misschien is het beeld zo helder dat je ineens weet wat je volgende stap moet zijn.

Dit ‘meenemen van een probleem of vraag’ en ze even laten rusten, is niet iets dat we alleen in de meditatie tegenkomen. In ons gewone leven doen wij het ook. We hebben er zelfs uitdrukkingen voor: ‘er een nachtje over slapen’, ‘ik wil het graag even kunnen bestuderen’, ‘ik heb wat meer tijd nodig’, etc.

De meditatie leert je om de tijd waarom je vraagt goed te gebruiken en niet op te laten gaan in gepieker. Slechts heel zelden leidt piekeren tot een oplossing.

Begin met ‘eenvoudige’ problemen en vragen

Het vraagt wat oefening. Begin niet met het grootste probleem of de moeilijkste vraag om dit te leren. Neem iets kleins en oefen. Neem het mee in je meditatie. Je kan het ook gedurende de dag gewoon ‘in je laten rusten’ zonder er steeds aan te denken, en zien wat er boven komt. Blijf neutraal en raak niets aan. Ook als je een antwoord meent te zien, blijf je nog even verder dobberen, misschien zit er onder het antwoord een dieper gelegen antwoord en daaronder misschien een nog dieper gelegen antwoord.

Als je kunt blijven ‘dobberen’ stopt piekeren

Het is een heerlijk gevoel dat gedobber. Je zal misschien antwoorden zien die je niet goed begrijpt. Daar kan je dan ook weer op dobberen. Als de antwoorden echt goed voelen ook al begrijp je ze niet helemaal, kan je ze eens volgen en vervolgens de ervaringen die je daarmee opdoet weer meenemen in je meditatie. Zo gaat het proces door. Je kan er altijd gebruik van maken. Het is niet moeilijk en het helpt in ieder geval om te stoppen met piekeren.

Als je wil reageren of iets vragen, stuur dan een mailtje naar info@filosofieenmeditatie.nl

Standpunt creëert realiteit

/in , /door

Een diepzinnig filosofisch thema

Eén van de meest diepzinnige thema’s in de filosofie is het thema van vrije keuze. We denken vaak dat het heel natuurlijk is dat we zelf keuzes maken in ons leven en dat wij daar vrij in zijn. Maar een beetje onderzoek laat zien dat vrije keuze een mysterieus begrip is.

Momenteel ben ik bezig een boek te schrijven over Vidya-meditatie. Een meditatievorm waar ik al eerder over geschreven heb en waarvan ik denk dat hij van grote waarde is voor onze huidige tijd en samenleving. Vidya betekent ‘kennis’ of ‘wetenschap’, maar is ook een meditatievorm die je voorbij de wereld van ‘naam en vorm’ voert. Juist deze methode is in staat om je te helpen om zelf na te denken en niet alleen maar meningen van anderen te over te nemen en er achteraan te lopen.

Al schrijvend stuitte ik echter op het oude probleem: hoe ‘vrij’ of ‘objectief’ kunnen wij kijken naar de realiteit waarin wij leven en hoe ‘vrij’ zijn wij om daarin keuzes in te maken?

Vidya-meditatie

De Vidya-meditatie is diep geworteld in de kennis en wijsheid die te vinden is in de Indiase Upanishads. Duizenden jaren oude teksten uit een geheel andere traditie en tijd dan de onze. Wij kijken met onze Westerse ogen uit de 21-eeuw naar deze teksten en betrekken alles wat we lezen of denken te begrijpen op situaties uit ons eigen leven. Maar wat zien wij eigenlijk? Zien wij de wereld van de Upanishads of zien wij een zelfgemaakte werkelijkheid en zoeken wij naar argumenten en kennis die ons wereldbeeld bevestigen? En hebben wij hier keuzes in?

Een verhaal uit de Katha Upanishad

Al schrijvend kwam ik uit op een passage uit de Katha Upanishad die mogelijk een nieuw licht werpt op deze problematiek. Het verhaal gaat als volgt: er was eens een man die niet bijzonder rijk was en die zo graag de hemel wilde verwerven. Volgens zijn traditie moest hij een groot offer brengen en daarbij giften schenken aan ‘mensen die deze giften waard waren’. Hij schonk zijn oude koeien die geen melk meer gaven en die geen kalveren meer konden krijgen en veelal ook nauwelijks nog konden eten en drinken als gift.

Hij had ook een zoon, Nâciketas genaamd. Nâciketas was nog jong en niet bijzonder geschoold, maar had een zuiver hart en een bijzonder gevoelige natuur. Terwijl hij zijn vader gadesloeg dacht hij dat dit niet het juiste offer was. De giften waren niet veel waard en Nâciketas spoorde zijn vader aan om ook iets dat echt waarde had te schenken. Zijn vader negeerde de opmerkingen van zijn zoon, maar Nâciketas herhaalde zijn opmerkingen een tweede en derde keer.

Toen werd zijn vader boos en in zijn boosheid deed hij iets waar hij onmiddellijk spijt van had: hij zei tegen zijn zoon: ‘ik geef jou weg en wel aan de Dood’. Hoewel hij zijn woorden onmiddellijk wilde herroepen, was Nâciketas het daar niet mee eens. Als we woorden spreken die we zo weer kunnen herroepen, wat hebben de woorden dan nog voor zin? Nâciketas gaat naar het huis van de Dood, maar hij gaat niet naar het huis van de Vernietiger, zoals zijn vader het zag, maar naar het huis van een groot leermeester, Yama, zoon van de zon, de kenner van het Allerhoogste. De rest van de Katha Upanishad gaat over het onderricht dat de Dood aan Nâciketas gaf.

Het standpunt van de vader en van de zoon zijn verschillend

Deze eerste passage bevat al een paar vidya’s (verborgen stukjes kennis) die je mee kan nemen in je meditatie. Het standpunt van de vader en van Nâciketas was heel verschillend. Zijn vader wilde de hemel verwerven, maar wilde niet veel geven. Nâciketas wil zuiverheid, het mooiste en is bijzonder standvastig. Zijn vader geeft hem in zijn woede aan de Dood (Mrityu), maar Nâciketas heeft ook hier een ander standpunt: hij ziet de Dood als de kenner van het Allerhoogste. Welke leraar zou hem beter kunnen vertellen over de wereld die voorbij de invloed van de dood ligt, dan de Dood zelf? Wat een uitgelezen kans!

Standpunt creëert realiteit

Standpunt creëert een realiteit en in deze realiteit leef je en maak je keuzes. Natuurlijk ben je ook geplaatst op een bepaalde plaats en in een bepaalde tijd. Maar hoe je er tegenaan kijkt en welke mogelijkheden je wel of niet ziet, wordt voor een belangrijk deel bepaald door het standpunt dat je inneemt. Wil je verandering in je leven?

Je kan proberen naar een andere plaats op aarde te gaan, misschien is het daar beter. Wat je in ieder geval kan proberen is oog te krijgen voor de invloed van verschillende standpunten. Mensen komen snel met elkaar in conflict. We denken dat we het over dezelfde realiteit hebben en die misschien anders interpreteren, alsof de realiteit waarin wij leven iets ‘objectiefs’ is, maar de andere kant is ook interessant: als wij een ‘eigen’ realiteit maken door het innemen van een bepaald standpunt en een ander doet dat ook, dan leven we ieder in een andere wereld.

Een belangrijk deel van het filosofisch onderzoek is er daarom op gericht je eigen standpunt eens los te laten en vanuit het standpunt van de ander te kijken. Vervolgens gaat het onderzoek verder naar de gemeenschappelijke wortel die ten grondslag ligt aan de verschillende standpunten.

Verander je standpunt en je leeft in een andere realiteit. Je moet deze woorden niet voor waar aannemen, maar neem ze eens mee in je meditatie en kijk wat ze doen. Vrij zijn betekent ook dat je van standpunt kunt wisselen, zonder dat je dat wat je werkelijk weet geweld aan doet. Maar om dit te kunnen doen, is het belangrijk dat je zelf leert na te denken. Vidya-meditatie is hierbij een groot hulpmiddel.

Wil je reageren op deze blog of heb je vragen? Stuur mij dan een mailtje. Ik ontvang ze graag. Het mailadres is info@filosofieenmeditatie.nl

Vidya-meditatie en het leren te ‘dobberen op’ en het meenemen van vragen in je meditatie

/in , /door

Momenteel zijn we druk bezig de vidya-meditatie beter uit te werken en uit te leggen hoe je deze eenvoudige, maar zeer effectieve methode kunt gebruiken in je eigen leven. Ik heb er al verschillende blogs aan gewijd (als je ze wil lezen: zie onze website onder blogs.)

Vragen over de techniek van de vidya-meditatie

Er komen veel vragen binnen die deels gaan over de techniek van de vidya-meditatie, maar ook hoe je deze meditatiemethode kunt gebruiken voor dingen die in je leven spelen. Bijvoorbeeld: kan je de vidya-meditatie ook gebruiken om bepaalde vragen waar je mee zit op te lossen, of kan je hem ook gebruiken om bepaalde problemen die je hebt, op te lossen? Verder werd er ook vaak gevraagd of je de vidya-meditatie kan gebruiken om meer inzicht te krijgen in je eigen functioneren en waarom je altijd op een vaste manier reageert in bepaalde situaties.

Vidya-meditatie ‘graaft tot de wortel’

Interessante vragen die heel relevant zijn. De vidya-meditatie komt uit de wereld van de Indiase Upanishads[1]. Daar is hij het mooiste uitgewerkt, maar hij is breed toepasbaar bij het filosofisch onderzoek en ook in de psychologie is het een bruikbare methode. We moeten echter wel een paar dingen onderscheiden: de vidya-meditatie ‘graaft tot de wortel’ en gaat door en door totdat je bij het tijdloze, universele deel van de kennis komt. Deze kennis is niet meer aan een bepaalde cultuur of tijd gebonden en is van en voor alle mensen, waar en wanneer ze ook maar zijn geboren. De kern van de methode is om vragen ‘heel’ te laten en niet primair te streven naar het vinden van antwoorden, maar juist de vragen te gaan ‘leven’. De vraag komt ergens vandaan. Niet iedereen heeft dezelfde vragen op hetzelfde moment. Toch zijn er vragen die ieder mens vroeg of laat stelt. Dit is het spirituele deel van de mens: het willen weten waarom hij leeft, wat de betekenis is van het leven, wat je taak is in het leven en hoe je dat vorm kunt geven. En nog veel meer van dergelijke vragen.

Laat vragen ‘heel’

Door deze vragen, als ze opkomen, niet meteen te beantwoorden, maar heel stil in de meditatie mee te nemen en te kijken vanuit een neutrale positie wat er opkomt en gebeurt, gaat de deur die toegang geeft tot verbinding met lagen in jezelf die niet uitsluitend individueel zijn, maar ook een collectief deel hebben, langzaam open. Je komt als het ware met een laag in contact die van alle mensen is, uit het verleden, het heden en de toekomst.

Vidya-meditatie om meer inzicht te krijgen op je eigen functioneren

Als je de vidya-meditatie wil gebruiken om meer zicht te krijgen op je eigen functioneren, dan werkt deze methode ook, maar je moet wel goed letten op een paar zaken. Belangrijk is dat je ‘neutraal’ blijft en niet meteen een mening hebt over wat je meent te zien of te begrijpen. Ook is het essentieel dat je geen etiketten ‘goed’ of ‘fout’ of dit is ‘mijn’ schuld of ‘zijn of haar’ schuld op wat je ziet, gaat plakken. Dan stopt het proces. Je moet dus leren incasseren en het onderzoek doen met ‘je handen op je rug’. Het kan zijn dat je mooie dingen zult zien, maar het kan ook tegenvallen. Blijf neutraal en let op: geen conclusies, geen oordeel, geen meningen en geen adviezen (of willen veranderen).

Ga niet te ver met deze methode

Belangrijk is ook dat je de methode niet te ver doorvoert, d.w.z. voorbij het punt van je eigen functioneren. Dat kan wel bij de meditatie op de tijdloze, universele kennis, maar nu wil je inzicht krijgen in eigen functioneren. Als je de meditatie zijn werk laat doen, voert hij je voorbij je individualiteit en krijg je zicht op de ‘mantra’s’ die ver voorbij je eigen gedrag liggen, bijvoorbeeld de mantra dat je uitgaat van een tekort of jezelf niet goed, mooi of zuiver vindt. Lange tijd hebben religies geprobeerd ons te doen geloven dat we ‘zondig’ of nog erger waren. Gelukkig kan je ook verbinding maken met mantra’s die je in je ‘licht’ zetten en in je kracht, straling etc. Echter, dit niveau past beter bij het zuivere, continue filosofische onderzoek (vichâra) dan bij de psychologische benadering. Als je weet hoe de methode werkt kan je hem op beide gebieden goed gebruiken.

Vidya-meditatie en het verwerken van verdriet

Tot slot nog een toepassing: het verwerken van pijn en verdriet. We lopen allemaal ‘wonden en littekens’ op in ons leven. Soms is pijn en verdriet niet gemakkelijk op te lossen omdat de mensen, waarmee je iets had willen uitspreken, iets had willen oplossen, er niet meer zijn, of omdat wij er eenvoudig niet toe in staat zijn. Voor dit type pijn en verdriet, dat ik graag vergelijk met ‘stenen’ die je in je systeem hebt, is de vidya-meditatie ook behulpzaam. Je kunt een moeilijke situatie, trauma of verdriet meenemen in je meditatie en net als een vraag die belangrijk voor je is, hem heel stil laten rusten, zonder hem aan te raken. Dit ‘dobberen op’ kan je ook gebruiken bij het verwerken van verdriet of pijn. Wat de vidya-meditatie doet, is vanuit de neutrale positie, stap voor stap de bindingen die je hebt met de pijn of het verdriet los te maken.

Hoe werkt de vidya-meditatie bij het verwerken van verdriet en pijn?

De vidya-meditatie zal misschien niet de gebeurtenis die je verdriet en pijn heeft bezorgd laten verdwijnen, maar wel de bindingen die je er mee aangegaan bent. Door het stap voor stap loslaten van deze bindingen kunnen deze ‘stenen’ weer meegegeven worden aan de stroom’. Ook voor deze toepassing geldt dat je de meditatie gebruikt tot het niveau van het ‘loslaten’ en niet verder gaat, want dan ga je voorbij aan je individualiteit. Op zich is dat ook prachtig, maar dan kom je weer terecht in het diepgaande filosofisch onderzoek. In de vidya-meditatie kan je mooi ontdekken dat psychologie en filosofie één continuüm zijn: het zijn verschillende aspecten van één proces. Vanuit het standpunt van de vidya-meditatie bekeken’, is het verstandig om filosofie, spiritualiteit (waaronder religie) en psychologie als één ondeelbaar geheel te beschouwen.

Wil je reageren? Stuur mij een mail naar: info@filosofieenmeditatie.nl

 

[1] Upanishads zijn onderdeel van de Vedische traditie. Zij zitten vol met  diepe spirituele kennis die deels verborgen zit. Hoewel de Upanishads duizenden jaren oud zijn en behoren tot de hindoeïstische cultuur, bevatten zij tijdloze, universele kennis die ook voor onze tijd en samenleving heel relevant is. Om contact te maken met het tijdloze en universele deel van de kennis die in de Upanishads verborgen zit, is de vidya-meditatie bij uitstek geschikt.

De verschillende fasen van de vidya-meditatie

/in , /door

Een terugblik op het afgelopen anderhalf jaar

De afgelopen anderhalf jaar is er veel gebeurd. De coronaepidemie heeft naast heel veel nare dingen ook een paar positieve dingen gebracht. Onze studies moesten via Zoom lopen en daarmee hebben we veel mensen kunnen bereiken en hopelijk ook een beetje kunnen helpen om gericht te blijven op ‘licht’ en niet weg te zakken in de duisternis van de lockdown en de gevolgen van de corona infectie.

Wij hebben ook heel veel e-mails gekregen en gesprekken gevoerd via Zoom. De emails en de gesprekken zijn het afgelopen jaar veranderd: eerst waren ze redelijk oppervlakkig en ‘echte’ dingen werden toch live besproken. Het laatste jaar zijn de e-mails veel dieper geworden. Ook de reacties op de verschillende studies werden uitgebreider en hebben mij enorm geïnspireerd. Geïnspireerd om door te gaan, maar ook om enkele onderwerpen uit te werken en aan te bieden waarvan ik dat in het verleden nooit zou hebben gedaan.

Introductie van de vidya-meditatie

Eén van deze nieuwe dingen is de vidya-meditatie. Deze, voor velen onbekende vorm van meditatie, is bijzonder krachtig en gemakkelijk te leren. Vroeger werd er nogal geheimzinnig over gedaan, omdat je eerst met de ‘klassieke’ meditatie bekend moest zijn en voldoende ervaring moest hebben opgebouwd om vervolgens met de vidya-meditatie aan de slag te kunnen gaan. Maar nu zoveel mensen al ervaring hebben met meditatie, is het anders. We hebben geprobeerd om deze methode aan te bieden d.m.v. vidya’s in de Bhagavad Gita. Van de Bhagavad Gita zijn verschillende video’s door ons gemaakt in de coronatijd: alle 18 hoofdstukken zijn besproken en er zijn verschillende video’s van de vidya’s in de Bhagavad Gita gemaakt (je kunt ze vinden via onze website onder ‘media’ of op ons YouTube kanaal: Filosofie en Meditatie). Ik heb eerder een paar blogs over deze meditatievorm geschreven. Als je er nog niet vertrouwd mee bent, klik dan eens hier of hier.

De feedback was zo positief dat ik begonnen ben met het schrijven van 2 boeken waar deze meditatie verder in wordt uitgewerkt. Het eerste boek is klaar en gaat naar de uitgever: ‘De Kennis van de Upanishads, haar boodschap voor onze huidige tijd’. Ik ben nu bezig met ‘Inleiding tot de vidya-meditatie. In contact komen met universele, tijdloze kennis’. Ik hoop het boek in een paar maanden af te ronden.

De woorden leren en proberen te begrijpen

Nu zoveel mensen ermee bezig zijn, is het goed om de vier fasen van de vidya-meditatie te bespreken. Het is niet moeilijk en waarschijnlijk herken je ze al:

De eerste fase is de fase waarin je probeert de woorden of de tekst (de uitspraken die je wil meenemen in je meditatie) probeert te begrijpen. Je richt je aandacht op de tekst, leest er over (bijv. commentaren), denkt er over na en kijkt of je de kennis die in de woorden besloten ligt, herkent in je eigen leven.

De ‘stille overweging of het ‘dobberen op’

De tweede fase bestaat uit ‘stille overweging’: het ‘dobberen’ op of het ‘zitten op een ei’ zoals een vogel dat doet. Geduldig, natuurlijk en ontspannen. In onze traditie wordt het ook beschreven als ‘het meenemen van de woorden in de stilte van je hart’. Je hebt er verder geen mening over en trekt geen conclusie. Je kijkt alleen maar heel stil toe. Als er iets opkomt: prachtig en als het weer weggaat: prachtig. Je blijft neutraal en raakt niets aan.

In verbinding komen met de kennis die ‘achter de woorden’ ligt

De derde fase is het ‘in contact komen met de kennis ‘achter/voorbij de woorden’. Dit is een super interessante fase. De woorden die je eerst wilde begrijpen en beoordelen op hun juistheid, blijken nu ‘poorten’ te zijn waar je doorheen kunt gaan en dan zie je een andere realiteit. Een voorbeeld kan dit misschien illustreren en ik neem nu eens een voorbeeld dat niet uit boeken komt, maar uit de muziek. In mijn jeugd ‘dobberde’ ik vaak op bepaalde stukken muziek. Eén van mijn meest geliefde componisten is Mozart. Bepaalde stukken hadden zo’n diepe uitwerking op mij, zij raakten mij zo die, dat ik mij afvroeg waarom dat was. Wat was er zo speciaal aan dat stuk? En waarom hadden bijna alle werken van Mozart deze uitwerking op mij? ‘Dobberen’ en kijken wat er boven kwam. We noemde dit toen nog geen vidya-meditatie, maar achteraf bleek het wel ‘vidya-meditatie’ te zijn. I.p.v. dat ik er achter kwam waarom deze muziek zo’n uitwerking op mij had, gebeurde er iets anders: ik ging anders luisteren naar muziek en kijken naar fenomenen in de wereld. Het ‘dobberen’ veranderde mijn oren en ogen en mijn kijken en denken. Ik neem speciaal dit voorbeeld, omdat je niet moet denken dat deze vorm van meditatie alleen werkt met tekst en woorden. Het werkt ook met muziek en eigenlijk alle andere vormen van kunst en ook de natuur is een onuitputtelijke bron voor deze meditatievorm.

Het spiegelen van de kennis in de activiteiten van alle dag

En dan is er nog een fase:  het continu spiegelen van de zuivere kennis in de activiteiten van alle dag. De vidya-meditatie kruipt in je en je draagt het met je mee. Het voorbeeld dat ik gaf over de muziek van Mozart en de uitwerking die het had (en heeft) op mij, is niet iets dat je alleen overweegt als je er ‘voor gaat zitten’. Je draagt het altijd bewust of onbewust bij je. De uitspraak ‘het polijsten van de eeuwige spiegel’ is oorspronkelijk voor iets anders bedoeld, maar zeker ook van toepassing op de vidya-meditatie. ‘Het polijsten van de eeuwige spiegel’, is trouwens een prachtige uitspraak om mee te nemen in je vidya-meditatie.

Tot slot: de vier fasen zoals beschreven, lopen door elkaar en je reist steeds weer heen en weer tussen de verschillende fasen. Het is misschien een beetje kunstmatig de vidya-meditatie zo te benaderen, maar ik hoop dat het je helpt is bij het oefenen van deze prachtige meditatiemethode.

Heb je vragen of wil je reageren? Stuur dan een mailtje naar:
meditatie@filosofieenmeditatie.nl

 

Als je denkt dat je het weet, onderzoek dan nog eens

/in , , /door

Voorwaarden om Upanishads te bestuderen

In mijn vorige blog heb ik al beschreven dat de oude Indiase Upanishads voor mij een onuitputtelijke bron van inspiratie zijn.  Veel Upanishads beschrijven een ethica (gedragsregels, disciplines etc.) die ‘vereist zijn’ of aanbevolen worden om de Upanishad te kunnen bestuderen. Het is een soort voorwaarde die noodzakelijk is om diep te kunnen doordringen in de tekst. Op zich geen bezwaar natuurlijk, maar hier gaat vaak iets mis. De voorwaarden worden vaak zo vertaald dat je niet erg enthousiast wordt om de disciplines en manier van leven op te pakken. Ook blijft vaak onduidelijk waarom het nodig is om aan deze voorwaarden te voldoen. Het gevolg is dat (jonge) mensen zich al snel afkeren van de Upanishads en dat is bijzonder jammer want ze hebben echte ‘levenslessen’ te vertellen die van groot nut zijn voor het vinden van je eigen weg in het leven en de kennis helpt je om ‘zelf na te gaan te denken’ i.p.v. achter ideeën en meningen van anderen aan te lopen.

Blijf onderzoeken

Ik zal zo een voorbeeld geven van een ethica die op het eerste gezicht niet veel mensen zal aanspreken, maar als je even geduld hebt, zal je zelf zien dat je erop een geheel andere manier naar kunt kijken. Eerst geef ik je een sleutel mee die mij erg geholpen heeft en nog steeds helpt. Hij komt uit de Kena Upanishad: Indien je denkt dat je Het kent, ken je slechts een klein deel. Wat je ervan kent is slechts de uiterlijke vorm of een godheid. Daarom, onderzoek (mediteer) verder. Het woord ‘godheid’ vraagt om verduidelijking. Met ‘godheid’ wordt hier bedoeld ‘een beeld van de werkelijkheid’ of een ‘conclusie van ‘zo is het’, al dan niet zelf gecreëerd of door cultuur en tijd bepaald. Het begrip ‘onderzoek’ of ‘mediteer’ is erg belangrijk. Ik kom er zo op terug.

Woorden moeten getransformeerd worden tot levende woorden

Er is een Upanishad die het probleem mooi beschrijft. In de Prashna Upanishad wordt beschreven hoe zes getalenteerde  jonge leerlingen aan de wijze Pippalâda hun vragen willen voorleggen in de hoop dat hij ze alles kan uitleggen. De wijze antwoordde op hun verzoek als volgt: : ‘Blijf een jaar bij mij, oefen u in tapas, brahmacârya en sraddhâ; stel dan jullie vragen en als ik het kan, zal ik zeker alles uitleggen.’

De wijze reikt ze vervolgens een ethica aan. Het stelt voor om één jaar te leven volgens deze ethica alvorens hij zal antwoorden op hun vragen. De woorden tapas, brahmacârya en sraddhâ worden meestal vertaald met ‘soberheid, kuisheid (of celibaat) en geloof’. Ik weet niet hoe het jullie vergaat, maar deze woorden geven mij niet veel energie en zijn niet erg uitnodigend. Vreemd genoeg wordt in bijna geen commentaar of uitleg van de tekst aangegeven waarom deze kwaliteiten zo belangrijk zijn en hoe ze bijdragen aan een beter begrip van de antwoorden. Hoe kan het dat je door deze drie kwaliteiten te beoefenen diep kan doordringen in de kennis van de Upanishad?

Neem deze vertalingen niet klakkeloos aan. Leer zelf te denken. Onderzoek ze. spiegelen ze in je eigen leven. Kortom: neem ze mee in je meditatie.

Luister naar de woorden alsof het muziek is

De vertaling ‘soberheid, kuisheid en geloof’, zullen niet veel moderne mensen enthousiast maken. Geen wonder dat de Upanishads aan populariteit verliezen. Maar je kan er ook anders naar kijken:

Tapas heeft heel veel betekenissen: soberheid, ascese, maar ook discipline, ‘transformerende’ discipline, concentratie en meditatie.

Swami Brahmananda gaat diep in op het begrip tapas bij de studie van de Upanishads. Hij schrijft: ‘de hoogste vorm van tapas is concentratie van de geest op wat Brahman (God) is…’ Hij ziet en beleeft tapas als de ‘kennis van het Allerhoogste’, omdat tapas leidt tot het Allerhoogste. Tapas vertaalt hij dan ook met ‘meditatie’. Zijn aanmoediging is: beoefen tapas in de vorm van diepe meditatie vol geloof en vertrouwen. Dit vol geloof en vertrouwen zijn, is sraddhâ. Het is de voorwaarde voor de meditatie.

Brahmacârya: kuisheid of toch iets anders?

Tot slot brahmacârya, vaak vertaald met ‘kuisheid’ of ‘celibaat’. Maar het is meer: het is ook de eerste levensfase (asrama), de leerfase (tot ca. 25 jaar). In de Indiase traditie worden vier levensfasen onderscheiden. De eerste is die van leerling, van de jongeling die nog ongebonden is. De tweede fase is die van huisvader of huismoeder. Het gaat bij de studie van de Upanishads niet over wel of niet seks hebben. Dat heeft er niets mee te maken. Als het over wel of geen celibatair leven zou gaan, dan kan iedereen met een relatie of gezin wel stoppen met de studie van de Upanishads en dat zou ook betekenen dat zij geen toegang zouden hebben tot deze kennis.

Wel of geen seks is niet van toepassing voor de getalenteerde jonge ‘studenten’ die Pippalâda vragen willen stellen. Ik denk dat Pippalâda aan ze vraagt: blijf nog even student, wacht nog even met het starten van een gezin en blijf bij mij, gevestigd in diep geloof en vertrouwen dat je de kennis die je verlangt, zal ontvangen. Neem je vragen mee in je meditatie.

Brahmacârya heeft hier veel meer de betekenis van ‘heb je de tijd en ruimte om je volledig te wijden aan deze verheven kennis.’ Een gewoon mens is in onze wereld zo druk met relaties, gezin, werk, sport en andere activiteiten, dat er bijna geen tijd en ruimte is om diep te duiken in de kennis van de Upanishads. Er wordt dus gevraagd: creëer eerst tijd en ruimte en stel dan je vragen.

In India hebben we swami Krishnanada leren kennen in de Sivananda Ashram in Rishikesh. Er is een leuke anekdote die betrekking heeft op onze definitie van brahmacârya. Eens was er een buitenlander die aan de swami vroeg: ‘kunt u mij vertellen wat yoga is?’ Hij vertelde erbij dat hij weinig tijd had, want hij moest zijn vliegtuig halen om naar huis terug te keren. Swami Krishnananda antwoordde hem: ‘ga eerst je vliegtuig halen en ga naar huis. Kom terug als je tijd hebt, dan zal ik je vraag beantwoorden.’

Het belang van retraites

Wij hebben het meestal druk en hebben weinig tijd. Toch is het belangrijk om voor jezelf tijd in te ruimen en af en toe een retraite in te lassen. Dan ben je even helemaal ‘vrij’ en kun je je wijden aan dit soort kennis. Even een aantal dagen tijd voor ‘jezelf’ waar geen afleiding is en weinig prikkels zijn. Waar veiligheid is en waar je helemaal jezelf mag zijn. Dat is ‘moderne’ brahmacârya, het is de voorwaarde creëren om je met deze kennis bezig te kunnen houden en zelf te ervaren wat deze oude kennis je te vertellen heeft en hoe je haar kunt gebruiken in je eigen leven. Dit is één van de redenen waarom wij retraites organiseren.

Blijf onderzoeken of blijf mediteren. Kijk wat in je resoneert en wees niet te tevreden met alleen maar vertalingen. Woorden moeten je energie geven en je moet ze kunnen leven. Dan kunnen ze je inspireren en kan je in verbinding komen met de kennis die ‘voorbij de woorden gaat’ en deze gebruiken in je dagelijks leven.

Wil je reageren? Stuur dan een mailtje naar info@filosofieenmeditatie.nl 

 

De Kennis van de Upanishads, haar boodschap voor de moderne mens

/in /door

Upanishads

Nu ik mijzelf weer helemaal mag onderdompelen in het schrijven van boeken, heb ik ook de gelegenheid om de grote commentaren op de oude Indiase teksten te lezen. In het bijzonder die van de Upanishads. Heerlijk om te doen. Ze behoren tot de oudste filosofische geschriften en maken deel uit van de Vedische traditie. Er zijn prachtige commentaren op de Upanishads geschreven van beroemde swami’s die een groot deel van hun leven gewijd hebben aan de kennis die in deze oude geschriften te vinden is.

Een punt van zorg

Bij mijn studie kwam ik ook de commentaren tegen van Swami Chinmayanada, die mij erg aanspreken. Echter, ik ontdekte ook dat hij meermalen zijn zorg uitsprak over het feit dat steeds minder mensen, ook in India, geïnteresseerd zijn in deze werken. De grote verhalen daarentegen, zoals de Mahabharata en Ramayana, genieten nog grote belangstelling, maar de filosofische werken zoals de Upanishads, blijkbaar steeds minder. Wat is er aan de hand?

De populariteit van de Bhagavad Gita

Eén van de werken die wel heel populair is, is de Bhagavad Gita. Dit werk behoort tot de groep van de meest vertaalde werken en blijft een onuitputtelijke bron van kennis voor veel mensen in Oost en West. Waarom is de Bhagavad Gita wel en zijn de Upanishads zoveel minder populair? De Bhagavad Gita is weliswaar formeel geen Upanishad, hij wordt vaak wel gerekend tot hetzelfde type geschrift. Er zijn grote parallellen te vinden tussen de Bhagavad Gita en de Upanishads.

Gericht zijn op het verleden

Op mijn zoektocht naar de tijdloze, universele kennis die in de Upanishads te vinden is en bij het lezen van de verschillende grote commentaren, kwam ik iets tegen, dat voor mij een ‘wake-up call’ was. Vele studies van de Upanishads gaan over de taal, de vertalingen en wat de ‘juiste’ vertaling is. Echter, de verzen zijn alleen met het verstand te vertalen. Althans dat levert wel een zin op, maar daar zit dan meestal weinig ‘muziek’ in. De zin loopt niet lekker en de tekst ‘resoneert’ niet. Het effect is dat je verstandelijk wel iets begrijpt, maar dat je er geen energie en fonkels in je ogen van krijgt. De commentaren op de Upanishads zijn veelal gericht op het verleden. Ze beschrijven wat er vroeger gaande was, hoe men vroeger naar bepaalde zaken keek en zonder dat het hardop gezegd wordt, lijkt dat ‘vroeger’ het ideale plaatje te zijn. Wat je veel minder of helemaal niet ziet, is dat beschreven wordt wat de boodschap is voor de moderne mens.

Dit probleem is niet exclusief voor de studie van de Upanishads. Voor steeds meer geschriften, inclusief de Christelijke geldt, dat de boodschap voor het heden en voor de toekomst, vaag is. De meeste tijd gaat zitten in de bestudering van het verleden, wat er ‘eigenlijk’ bedoeld wordt met de woorden, maar wat we er nu mee moeten in deze tijd, blijft veelal onduidelijk. Mensen zijn veelal onzeker, over waarom ze leven, wat ze moeten en niet moeten doen, wat de toekomst brengen zal etc. Wat is nu de boodschap van de oude geschriften voor deze mensen?

De boodschap voor de mens hier en nu

Hier zie je meteen een verschil met bijvoorbeeld de Bhagavad Gita. De Bhagavad Gita beschrijft 18 yoga’s (wegen tot éénwording). Voor bijna iedere situatie in het leven is er wel iets te vinden dat op jouw situatie betrekking heeft. Het lijkt soms wel alsof de Bhagavad Gita speciaal voor jou is geschreven. En als de situatie verandert, dan ‘verandert’ de Bhagavad Gita mee. Hoe wonderlijk.

De studie van de Upanishads heeft mij geleerd dat deze geschriften op een vergelijkbare wijze geschreven zijn en dat een boodschap voor ieder mens aanwezig is. Ze zitten er vol mee. Je moet dit natuurlijk wel even ontdekken. Het ligt er niet open en bloot. Je moet er een inspanning voor leveren, maar dan heb je ook wat.

Wat leren we hier nu van? Voor mij zit er een belangrijke les in: Filosofie uit Oost en West moet bijdragen aan de ‘empowerment’ van de moderne mens. Met ‘empowerment’ wordt hier bedoeld ‘het versterken van je vermogen en mogelijkheden om (meer) regie te krijgen over je eigen leven en keuzes te maken die in lijn zijn met wie je werkelijk bent’. Dat is de boodschap van alle grote levensfilosofieën en religies: hoe de mens op zijn of haar eigen benen te zetten, helpen om in harmonie met zichzelf en zijn omgeving te leven en het leven ten volle te leven.

Hoe draagt de kennis bij aan de ’empowerment’ van mensen?

Als deze boodschap niet overkomt en we blijven steken in de betekenis van de woorden, die we meestal niet als richtlijn kunnen gebruiken in de praktijk van alledag en we kunnen ze niet praktisch vertalen, dan doen we ons werk niet goed. Voor mijzelf is dit ook een mooi spirituele discipline. Bij het schrijven van het boek ‘De Kennis van de Upanishads, haar boodschap voor de moderne mens’, probeer ik mij bij iedere zin af te vragen: wat draagt deze kennis bij aan het op hun eigen benen zetten van mensen en wat draagt deze kennis bij aan het vermogen van mensen om keuzes te maken en beslissingen te nemen die in lijn zijn met hun ware natuur en hoe draagt zij bij aan een harmonieuzere samenleving. Kortom: hoe dragen de Upanishads bij aan de empowerment van mensen?

Als je zo naar de Upanishads kijkt, lijkt het wel of je in een schatkamer loopt. Zoveel rijkdom, zoveel kennis en zoveel praktische aanwijzingen. Je zal zien dat deze kennis, die ook in zoveel andere tradities en geschriften te vinden is, een grote hulp is bij het vinden en gaan van de eigen weg in het leven. Ik hoop het boek snel klaar te hebben, dan kan je het zelf ook ervaren. Nog even geduld.

Wil je reageren? Stuur mij dan een mailtje. Het adres is: info@filosofieenmeditatie.nl

Deuren kijken

/in /door

Kennis van de Upanishads

Als ik deze blog schrijf, ben ik druk bezig een boek te schrijven over ‘de kennis in de Upanishads. Haar betekenis voor de moderne mens’. De Upanishads zijn voor mijn een haast onuitputtelijke bron van inspiratie en het zou mooi zijn om iets van mijn liefde voor de Upanishads over te kunnen brengen. Dat is echter niet zo eenvoudig, omdat de Upanishads behoren tot de oudste geschriften van de Indiase traditie en onderdeel uitmaken van de Veda’s. Dat maakt dat de taal en de beelden die gebruikt worden nogal ‘exotisch’ zijn en lang niet gemakkelijk te begrijpen en aan te voelen. Ik ga het toch proberen in mijn nieuwe boek, maar jullie moeten nog even geduld hebben, want het is nog niet af.

Het begrip ‘dâma’

Tijdens het schrijven kwam ik echter iets interessants tegen dat ik nu alvast wil delen met jullie. Er zijn een paar begrippen die erg belangrijk zijn, maar ik ben bang dat wij daar vaak een verkeerd of beperkt beeld bij hebben. Je komt heel vaak tegen bij de studie van de Upanishads, de Bhagavad Gita en andere geschriften dat je een bepaalde ‘deugd’ moet ontwikkelen die genoemd wordt ‘het beheersen van je zintuigen’ of het ‘terugtrekken van je zintuigen’, Het blijft alleen onduidelijk wat hiermee bedoeld wordt. Vaak betekent het in de praktijk dat je niet naar bepaalde dingen mag kijken of luisteren, dat je een ‘prikkelarme’ omgeving moet opzoeken etc.

Maar er lijkt iets niet te kloppen: steeds weer wordt gezegd in diezelfde geschriften dat de gehele schepping doordrongen is door het Absolute, het goddelijke en vol is van schoonheid, harmonie, kortom glorievol is. Maar als je je zintuigen afwend van de schepping, hoe kom je dan in contact met deze schoonheid en glorie? Hier lijkt iets mis te gaan.

‘Do’s’ en ‘dont’s’

Ook onze eigen cultuur zit vol met ‘do’s’ en ‘dont’s’. De mens werd lang gezien als een ‘zondig’ wezen waar wat aangedaan moest worden. Als we kijken naar de geschiedenis van onze cultuur en religie zien we heel veel onderdrukking: genieten was verdacht, seksualiteit iets vies waar je maar beter niet over sprak, plezier maken ook graag met mate. Hoe zijn al deze dingen, die eeuwen lang de mens hebben beïnvloed te rijmen met de schoonheid, straling en glorie van het Absolute of goddelijke?

Een nieuwe manier om naar ‘beheersing van je zintuigen’ te kijken

Ik denk dat het waard is om nog een keer heel mild en ‘nieuw’ naar dit begrip te kijken. Bij de studie van de Upanishads, neem je dan zo’n begrip mee in je meditatie en je kijkt wat er bovenkomt en hoe dit past in de context van de studie. Hoe past het bij het ‘doordringen’ in de kennis van de Upanishad? In de loop van vele jaren, begon ik ‘het beheersen van je zintuigen’ meer te zien als het ‘zuiveren van je zintuigen’ of je ‘zintuigen tot rust brengen’. Hier heb ik een ervaring mee die ik graag wil delen. Het is heel persoonlijk, maar het illustreert hopelijk wat ik bedoel.

Florence en ‘deuren kijken’

Vanaf mijn 18e ben ik dol op Florence. Ik vind het één van de mooiste steden en ik ben ook dol op de kunst die hier zo overvloedig aanwezig is. Er is zoveel moois te zien en te ontdekken op zo’n klein oppervlak. Het is ongelofelijk. Maar het gevaar is dat je veel te veel tot je neemt. Het is dan alsof je te veel eet en dan word je ziek. Florence is een enorm ‘buffet van kunst’. Bij het ‘nuttigen’ van dit buffet moet je maat houden.

Toen ik voor het eerst naar Florence ging, kreeg ik een boekje onder ogen waarin de schrijver (helaas ben ik zijn naam vergeten) waarschuwde voor het ‘gevaar’ van je blootstellen aan te veel kunst. Maar hij had een tip. Hij raadde aan om eerst je zintuigen en in het bijzonder je ogen te ‘zuiveren’. Hoe moet dit dan? Hij schreef dat je het beste de eerste dag in Florence niet te veel doet. Een beetje rondwandelen en niet te veel nieuwe dingen bekijken. Hij raadde deze ‘oefening’ aan: ‘ga eens deuren kijken’. Florence heeft veel oude gebouwen en er zijn veel oude deuren. Iedere deur is anders. Er zijn grote deuren en kleine, luxe deuren en deuren die oud en kapot zijn. De oefening was: wandel door een paar straatjes waar het niet te druk is (op zich al een kunst om die in Florence te vinden) en kijk alleen maar naar deuren. Ik heb dit gedaan (en doe het nog als ik in Florence kom) en het had een wonderlijke uitwerking. Het lijkt wel of je ogen tot rust komen. Je gaat ook steeds meer details zien. Het lijkt alsof iedere deur zijn eigen verhaal heeft en je dit op de een of andere manier probeert te vertellen. Dan moet je natuurlijk wel even de tijd nemen om naar dit verhaal te luisteren.

Even rust voor je verder gaat

Als je zo een half of heel uur hebt gewandeld en je neemt even iets te drinken op een terrasje en gaat daarna naar een museum, dan ervaar je de uitwerking van deze oefening. De schrijver van het boekje raadde ook aan om niet te veel te gaan bekijken in een museum. Dat is wel een uitdaging, want het is niet gemakkelijk om aan een kaartje (dat behoorlijk duur is) te kopen en dan ga je ook nog naar maar een paar zalen toe. Een goede Nederlander wil waar voor zijn geld en probeert het liefst zoveel mogelijk te zien. Ik raad je toch aan om het een keer niet te doen. Een paar mooie schilderijen of fresco’s en dan rust.

Je zintuigen tot rust brengen

Deze tips kan je ook toepassen bij je studie van Upanishads of andere geschriften. Je zintuigen (niet alleen je ogen) tot rust laten komen, dan te kijken, te luisteren, te ruiken, te proeven of te voelen, afhankelijk wat het meest voor de hand ligt, dan niet te veel indrukken opdoen en je zal zien dat je zintuigen veel scherper en intenser waarnemen. Wat een verschil.

Dit ‘tot rust brengen van je zintuigen’ is niet je afkeren van de zintuiglijke wereld; het is er op een verstandige manier mee omgaan. Het zou goed zijn als wij iets meer zorg en aandacht aan onze zintuigen zouden besteden. Ze zijn zo mooi en kunnen zo veel, maar we gaan er niet altijd respectvol mee om. Deuren kijken is een spirituele oefening om respect te krijgen voor het mooie instrument, je zintuigen, dat je gekregen hebt. Als je deze oefening ook toepast bij je studie, zal je heel andere kennis ontdekken in de prachtige geschriften die de mensheid rijk is.

Reageren? Stuur een mailtje naar info@filosofieenmeditatie.nl

De wijsheid van Hanuman

/in , /door

Hanuman is een buitengewoon wijze aap, maar hoe komt hij aan die wijsheid? Het verhaal daarover is zeer interessant.

In zijn jonge jaren hoort Hanuman dat de Zon alles weet wat er te weten valt. Hij gaat naar de Zon met het verzoek om alles te leren wat de Zon weet. De Zon zegt: ‘Prima, maar het zal wel tijdens mijn werk moeten, dus dan neem ik je mee op mijn Zonnewagen. En daar kan het behoorlijk heet worden. Hanuman zegt: geen probleem’, en hij rijdt twee dagen met de Zon mee op diens wagen. Zo leert hij alles wat de Zon weet.

Dit verhaal werpt een belangrijke vraag op: Je kunt wel kennis willen hebben, maar ben je ook bereid de hitte te verdragen? Dit is een vraag die je voor jezelf kunt overwegen.

Want kennis is niet vrijblijvend. Met kennis komt verantwoordelijkheid en werk. Kennis schept de verplichting om je leven zo in te richten dat je ook volgens die kennis kunt leven. En dat is  een hele uitdaging, want je zult daarom misschien gewoontepatronen los moeten laten waar je aan gehecht bent. Je bent bereid om te aanvaarden dat vanaf nu alles anders kan worden. Dat vergt best veel discipline en scherpte. Dat is waar de hitte -onder andere- voor staat. Ben je bereid?

Als je eenmaal bereid bent, opent zich de mogelijkheid om de kennis om te zetten in wijsheid. Dat doe je door de kennis in praktijk te brengen en te kijken wat het met je doet. Zo wordt theorie doorleefde kennis. En hier ligt de grote kracht van Hanuman.

Want Hanuman laat het niet bij de theorie maar gaat met de kennis aan de slag. Op de manier waarop hij dat doet is hij voor miljoenen een voorbeeld geweest en ook nu nog inspireert hij velen op het pad van actieve spirituele ontwikkeling, het pad van karma yoga. Als je wil weten hoe je je kennis in praktijk moet brengen geeft Hanuman de gouden tips. Eenvoudig en direct.

Wil je ook geïnspireerd worden door het voorbeeld van Hanuman? Doe dan mee aan de Hanuman-retraite van 29 augustus tot 4 september. Meer info of aanmelden? Zie:

https://dedriewerelden.nl/retraite-2/

en

https://filosofieenmeditatie.nl/events/inspiratieweek-hanuman-de-spirituele-held/?v=796834e7a283

Alex Krappen

Wil je reageren? Stuur een mailtje naar: info@filosofieenmeditatie.nl

Filosofie in de tuin

/in /door

De Filosofie van de Eenheid is één van de belangrijkste pijlers van het werk van de SFM. Er zijn oude wetten en principes die we ook heden ten dage heel goed kunnen gebruiken. Eén van deze principes is de ‘leer van de guna’s’. Deze leer komt uit de Indiase Vedanta traditie en is bijzonder nuttig. Het leert je op een andere manier naar de wereld te kijken dan naar objecten en fenomenen. Het leert je je bewust te worden van krachten die op elkaar inwerken. Deze leer onderscheidt drie krachten: sattva, rajas en tamas. Sattva is stil, vol bewustzijn, potentie en helderheid. Rajas zet aan tot beweging, tot ‘doen’ en ‘worden’. Tamas is ook een stille kracht maar dan van ‘terugnemen’, van slaap, inertie etc.

De leer van de de drie guna’s is bijzonder praktisch

Het klinkt misschien een beetje theoretisch, maar als je even de moeite neemt, zal je zien hoe praktisch deze leer is. De guna’s kan je in ieder aspect van je leven herkennen. Je kunt sattva versterken en een overmaat aan rajas en tamas verminderen. Je kunt ook rajas versterken (meer kracht en power, maar ook meer opwinding en onrust) en hetzelfde geldt voor tamas.

Recent kreeg ik onderstaande mail van Irene die als vrijwilliger vaak in de tuin van het retraitecentrum de Cynham is te vinden. Haar liefde en passie voor de tuin is groot en zij herkende de leer van de drie guna’s in het werk in de tuin. Ik vond haar mail zo mooi en zo doorleefd dat ik gevraagd heb om hem te mogen gebruiken in deze blog.

Ziehier haar verslag:

Het verslag van Irene

Mijn ervaring met het bewerken van een composthoop.

Sattva, rajas en tamas.

Deze drie woorden kwamen bij me op toen ik bezig was om een composthoop om te zetten en te zeven.

De onderste oude compost laag was heel hard en compact, sommige stukken leken net turf.

Ik dacht ook even aan de turfstekers van vroeger, wat een zwaar werk moet dat geweest zijn.

Als ik naar een compost hoop kijk dan is de bovenste laag nog helder, het is nog zichtbaar hoe de oorspronkelijke vorm was. Bladeren, takjes, groenten, bloemen afval: het ligt daar stil en rustig er gebeurt nog niets mee, sattva.

Dan de lagen daar onder, daar is een heleboel aan de hand.

Alles wordt omgewoeld, verteerd, er leeft van alles en er is chaos.

Je kunt nu niet duidelijk meer zien wat het allemaal was. Het krijgt ook een bruine kleur, er is hitte. Rajas.

Dan in de onderste laag rust: geen beweging, donkerte.

Alles is verteerd en het lijkt doods. Tamas.

Het is voor mij zo duidelijk dat de composthoop niet zonder 1 van deze kwaliteiten kan om tot een prachtige, voedzame, zwarte aarde te worden.

Het is daarom ook zo bijzonder als je de compost zeeft en er mooie, luchtige zwarte aarde tevoorschijn komt.

Hier volgt een stukje uit “Het verborgen meer” van Mehdi, dat ik na mijn ervaring tegenkwam.

“Alles in de schepping is onderhevig aan deze drie krachten en niets in de schepping is vrij van deze drie grote kwaliteiten. De eerste kwaliteit is de kwaliteit ‘sattva’: de stille, diepe rust en helderheid. Hier is geen beweging, alles is glashelder en zuiver. Het is de diepe stilte die wij kunnen ervaren als wij iets heel moois aanschouwen en het is de diepe stilte en vrede die wij kunnen ervaren in diepe meditatie. Het is de grote energiebron maar er is nog geen beweging. Alles ligt in sattva opgeslagen. De tweede kwalitieit is ‘rajas’ . Deze kwaliteit is vol beweging en opwinding. Het is het grote actieve principe in de schepping dat alles doet voortgaan en bewegen. Het derde grote principe is ‘tamas’ , dat alles terugneemt, oplost en tot rust brengt. Het wordt wel vergeleken met de rust van diepe slaap, daar waar alles vergeten wordt.”

Dit wilde ik graag met jullie delen, lieve groet, Irene.

Als je wil reageren, stuur dan een mailtje naar info@filosofieenmeditatie.nl