Onderwijs en opvoeding zijn in het bijzonder gericht op het ontwikkelen van kennis en vaardigheden. Kinderen worden gedeeld in verschillende groepen en gaan naar verschillende scholen afhankelijk van het ‘niveau’ dat zij hebben. Wat wordt er bedoeld met ‘niveau’? het heeft betrekking op leerresultaten en deze leerresultaten worden gemeten m.b.v. tests. De tests meten vervolgens voornamelijk cognitieve kennis en in mindere mate vaardigheden. Zo wordt de mensheid ingedeeld in ‘hoger’ en ‘lager’. De uiteindelijke beroepen waar men in terecht komt zijn veelal gelinkt met het niveau van het onderwijs. ‘Hoger’ onderwijs geeft toegang tot beroepen die over het algemeen beter betalen dan beroepen die gelinkt zijn aan ‘lagere’ onderwijs.

Zonder dat wij het willen en zonder dat wij het misschien weten zijn wij de mensheid op een hele bijzondere manier aan het indelen. ‘Hoger’ onderwijs opent meer deuren en heeft meer verdienpotentieel dan ‘lagere’ opleidingen. Het is een paradigma (=  een zienswijze bestaande uit meningen en ideeën die maken dat wij de werkelijkheid op een bepaalde, gekleurde manier waarnemen) dat ons gevangen houdt en laat leven in een door ons zelf gecreëerde wereld.

Waarom onderwerpen wij onze jonge kinderen aan een systeem dat uitgaat van ‘hoger’ en ‘lager’ en dat voornamelijk oog heeft voor cognitieve ontwikkeling? Is dit alles dat er toe doet  in het leven of is er meer?

Er is zeker meer en het is ook nog binnen ons bereik. Eén van de meest menselijke kwaliteiten is passie, liefde en het gedreven worden vanuit een ideaal. Als deze in het onderwijs niet worden aangeboord en worden ontwikkeld, hebben wij een kans laten liggen. Een mens die werkt en leeft vanuit zijn passie, maakt verbinding met een grote kracht die in hem sluimert en wacht tot hij gewekt wordt. Het is een geheel andere manier van leven dan te werken om geld te verdienen en dingen te ‘moeten doen omdat het nu eenmaal zo hoort’.

Er is een stukje tekst dat mij steeds weer inspireert. Het komt uit het meesterwerk van Sri Aurobindo, Savitri Het werk is gebaseerd op een Indiase mythe waarin een beeldschone prinses, Savitri, vol Licht en kracht, op zoek gaat naar haar toekomstige echtgenoot. Zij vindt hem uiteindelijk in de vorm van Satyavan een jonge man die in het bos leeft met zijn blinde vader en oude moeder. Deze twee mensen zijn als het ware voor elkaar geschapen. Aurobindo gebruikt deze mythe voor zijn eigen werk waarin hij schrijft over een andere tijd dan de onze en waarin veel meer bewustzijn en Licht beschikbaar is voor de mensen. Hoe moeten wij omgaan met deze grote krachten en hoe zal ons leven er dan uit komen te zien? Dit zijn thema’s die in zijn Savitri wordt uitgewerkt.

Het stukje tekst komt uit het 5^e boek, 2^e canto:

Er is een Kracht binnen in ons, die meer weet
Dan we denken; wij zijn groter dan onze gedachten,
En soms ontsluiert de aarde hier dit visioen.
Te leven, lief te hebben zijn tekenen van onbegrensde mogelijkheden.

Deze twee regels zijn al zo krachtig. Steeds als je weer denkt dat je het allemaal alleen moet doen, dat je meer aan het overleven bent dan echt leeft, en je denkt even aan deze woorden, dan tillen ze je als het ware even op en tonen je een vergezicht dat je meteen weer energie geeft.

De tekst gaat nog door:

Verlaagd, verminkt, bespot door grovere krachten,
Die zijn naam, vorm en verrukking roven,
Is Hij nog steeds de god waardoor alles kan veranderen.
Een geheim ontwaakt in onze onbewuste materie,
Een geluk wordt geboren, dat ons leven omkeren doet.

Hoe groot de moeilijkheden ook zijn die wij in het leven tegenkomen, er is een kracht in ieder van ons die in staat is om ons boven onze situatie uit te tillen en ons in verbinding te brengen met een ‘hoger’ plan en een andere manier van leven.

Hoe dit proces in zijn werk gaat vertelt het vervolg:

Liefde leeft in ons als een onontloken bloem
En wacht op de ziel die hem snel een ogenblik gunt,
Of hij zwerft, in zijn slaap betoverd, tussen gedachten en dingen;
De kind-god speelt, hij zoekt zichzelve
In vele harten, geesten en levende gestalten:
Hij draalt, wachtend op een teken dat hij kan herkennen
En hij ontwaakt, wanneer het verschijnt, blindelings door een stem,
Een blik, een aanraking, de betekenis van een gelaat.

Over het thema liefde is heel veel geschreven en ik denk dat iedereen wel voelt hoe belangrijk deze kwaliteiten zijn en hoe belangrijk het is dat wij vanuit passie, vanuit een ideaal en vanuit liefde leven en werken. We moeten op zoek gaan hoe wij in verbinding komen met die grote Kracht en vooral geen genoegen nemen met minder.

Hoe belangrijk onderwijs ook is voor de ontwikkeling van onze kinderen, we moeten wel plaats in ruimen voor het ontdekken van het ideaal, de passie en de liefde. Het ontdekken, ontwikkelen en te leren leven van deze grote krachten is naar mijn menig veel belangrijker voor een harmonieus en gezond leven dan de cognitieve vakken waar nu zo veel accent op wordt gelegd.

Als je wilt reagern op deze blog, stuur dan een mailtje.

Auteur: Mehdi Jiwa