Filosofie is geworteld in een aantal zeer oude vragen. Het zijn vragen van alle tijden en van alle culturen en hebben de mens aan het denken gezet. Deze vragen zijn: ‘waarom leven wij?’; ‘wat is de betekenis of bedoeling van het leven?’; ‘is er een drijvende kracht in het leven die ons in een bepaalde richting duwt?’ etc. We zijn al eeuwen op zoek naar antwoorden op deze vragen en nog steeds is er geen eenduidig antwoord dat iedereen kan omarmen. We moeten echter niet vergeten dat wij met een gekleurde bril naar de werkelijkheid kijken en dat deze gekleurde bril bepaalde blinde vlekken introduceert. Laten we een voorbeeld nemen. Wij denken meestal dat de ‘echte’, de meest belangrijke staat van ons bewustzijn, de wakende staat is. We weten dat er verschillende staten van bewustzijn zijn: de slaapstaat, de droomstaat en de wakende staat. Wij onderzoeken de wereld echter vanuit onze wakende staat en beschouwen deze staat als de ‘echte’. De vraag is, of dit een juiste aanname is.

Het is een gegeven dat de natuur tijdens de evolutie bijzonder zorgvuldig en behoudend is omgegaan met de slaap. Waarom? Als wij uitgaan dat de evolutie (voor een belangrijk deel) gedreven wordt door het ‘overleven van de sterkste’, dan is het vreemd dat in al de miljoenen jaren van evolutie, de slaap nog steeds bestaat en dat alle wezens een vorm van slaap kennen of anders gezegd dat het bioritme zo goed geconserveerd is gebleven tijdens de evolutie.

In 2017 is de Nobelprijs voor de geneeskunde gegaan naar drie Amerikaanse onderzoekers die een belangrijk deel van het bioritme hebben ontrafeld. Zelfs Cyanobacteriën (‘blauwalgen’) hebben een bioritme. Wetenschappers beginnen te begrijpen hoe belangrijk dit bioritme is en terecht is nu de Nobelprijs toegekend aan dit belangrijke onderzoek.

Hoewel waken een belangrijke staat is, is de slaap dit ook. Er zijn heel veel mensen die problemen hebben met hun slaap en dit beïnvloedt hun gezondheid en functioneren. Zonder een gezonde slaap kunnen wij niet goed functioneren. Helaas besteden wij niet veel aandacht aan de slaap en pas als wij problemen er mee hebben willen wij er iets aan doen. Recent onderzoektoont aan dat er een enorme toename is van slaapproblemen: ca. 30% van de volwassenen heeft slaapproblemen en tussen 1999 en 2010 nam het aantal bezoeken aan de arts in Amerika toe van 3.3 miljoen naar 12,1 miljoen (+ 266%). Het aantal slaapmedicaties die werden voorgeschreven stegen van 5.3 miljoen naar 20.8 miljoen (+ 293%). Enorme getallen en bijzonder verontrustend.

We zouden diep kunnen ingaan op de oorzaken, maar de belangrijkste is misschien wel dat wij de slaap als weinig belangrijk beschouwen. We zouden veel meer aandacht en zorg moeten besteden aan onze slaap en hem zeker zo belangrijk vinden als de wakende staat. Normaal ‘leven’ wij overdag en als wij ’s avonds moe zijn ‘vallen wij als een omgezaagde boom’ in bed en, hopelijk,  in slaap. Dit is niet echt een mooi en als onze slaap is zoals wij haar hebben voorbereid en ingeleid, dan is het nog verwonderlijk dat ‘maar’ 30% van de volwassen bevolking slaapproblemen heeft.

Slaap is een periode van herstel, van opladen, van genezing. We zouden al heel veel winnen door de slaap goed voor te bereiden. Een simpele, maar effectieve oefening is om voor het slapen gaan een uurtje in te lassen om iets moois te lezen, naar mooie muziek te luisteren, een wandeling te maken, de geest tot rust te brengen etc. Je slaapkamer en bed moeten ook een fijne (en schone !) plek zijn, die passend is bij een rustige en vriendelijke slaap. Het lijken details, maar in de praktijk brengen zij onze geest is een rustige staat die natuurlijk kan overgaan in een slaap waar wij ons graag en liefdevol aan willen overgeven.

Mochten wij dit verder verfijnen, dan zullen zij nieuwe vergezichten ontdekken die de slaap ons kan geven: het is een bewustzijnstoestand die bijzonder geschikt is om ‘verder’ of ‘dieper’ te schouwen. Het zal ons oplossingen tonen voor situaties en problemen waar wij overdag mee te maken hebben en uiteindelijk zullen we gaan voelen wat inspiratie en intuïtie betekent. Dit vindt namelijk vooral plaats op de overgang van waken naar slapen en in het bijzonder in de vroege ochtend wanneer je nog net niet helemaal wakker bent. De reden waarom dit zo is? De reden is niet moeilijk te raden: het is het moment waarop we wakker (beginnen) te worden, maar ons ‘ik’ of ego nog niet zo dominant is. We corrigeren en ‘kleuren’ onze waarnemingen nog niet en zo ervaren wij iets van een werkelijkheid die voorbij ons eigen begrijpen (en controleren) gaat.

Niet alleen voor onze gezondheid, maar ook voor menselijke ontwikkeling, is de slaap enorm belangrijk. Miljarden jaren is de evolutie zuinig geweest op de slaap. Blauwalgen slapen en mensen en alles er tussen slaapt ook. Vandaar een krachtig pleidooi: heb veel zorg voor je slaap. Het is belangrijk voor je gezondheid, maar ook voor je eigen ontwikkeling.

Wil je reageren? Stuur een mailtje.

Auteur: Mehdi Jiwa