Vandaag las ik opnieuw een interessant artikel over burn-out, dit keer geschreven door de neuropsychologe Brankele Frank die op heldere wijze kan uitleggen wat er in je brein gebeurt tijdens een burn-out (zie het artikel in Vrij Nederland). Het probleem van de burn-out lijkt als maar groter te worden: 1 op de 7 werkenden krijgt burn-out klachten en zit gemiddeld 242 dagen thuis. Het leed voor de mensen en de economische schade zijn astronomisch ! Er wordt gelukkig steeds meer duidelijk over de negatieve gevolgen van chronische stress. De hoge cortisol spiegels die bij chronische stress horen, hebben een negatief effect op je libido, geheugen en eigenwaarde en helpen depressie in de hand.

Het zoeken naar de juiste therapie voor een burn-out is in volle gang, maar zou het niet verstandiger zijn om zo’n groot medisch en maatschappelijk probleem bij de wortel aan te pakken? Lichamelijke beweging, voeding, timemanagement, minder competitie, ontspanningsoefeningen en meditatie, allemaal hebben ze een effect. Eén ander krachtig middel wordt nog veelal vergeten: muziek. Het luisteren naar muziek en het musiceren geeft mensen een ‘geluksgevoel’, waarschijnlijk mede doordat dopamine wordt vrijgemaakt als we naar muziek luisteren en spelen waar we van houden. Het bespelen van een muziekinstrument en het luisteren naar muziek maakt dat we meer ontspannen zijn, rustiger worden en meer empathie voelen en tonen. Allemaal eigenschappen die we goed kunnen gebruiken. We moeten muziek niet alleen inzetten als we al ‘over de top’ zijn, maar juist vroeg in de ontwikkeling van ieder kind. Het is toch logisch dat preventie zoveel beter is dan eerst het probleem creëren en dan het proberen op te lossen. Om deze reden zou muziek (weer) een dominante plaats moeten krijgen in het onderwijs. Naast dat het een krachtig middel is om agressie te reduceren, je helpt om je beter te concentreren, helpt het je om je prettiger en meer in harmonie met jezelf en je omgeving te voelen.

Muziek is iets dat bij de mens hoort. Het werkt in iedere cultuur en is van alle tijden.  Muziek is geen luxe product, maar is essentieel voor een harmonieus leven. Het is een verfijnde manier van communiceren. Dat op scholen veel aandacht wordt geven aan taal, exacte vakken en programmeren etc., is begrijpelijk en prima. Maar dat we sport en muziek weg hebben geschreven, is een grote vergissing. We moeten snel meer onderzoek doen naar de gunstige effecten van muziek op de ontwikkeling van jongeren, de reductie van agressie en de positieve effecten op onze gezondheid. Vandaar mijn warm pleidooi om muziek weer de centrale plaats te geven in het onderwijs die het verdient. Het argument dat muziekonderwijs te duur is, houdt geen stand: als we kijken naar de economische schade van agressie, depressie en burn-out en we zouden dit leed en deze economische schade ook maar met enige procenten kunnen terugdringen (en het is mijn overtuiging dat dit met vele procenten kan), dan zouden we voldoende geld hebben om ieder kind op iedere school voldoende muziekonderwijs te kunnen geven. Het gaat hier niet om een financiële discussie, maar of we begrijpen hoe belangrijk muziek is voor menselijke ontwikkeling en een harmonieuze samenleving.

Auteur: Mehdi Jiwa