Corona slijtage
Corona slijtage
Nu de corona-epidemie al meer dan een jaar duurt, gaan we ook de langere termijn effecten zien die we gerust ‘corona slijtage’ kunnen noemen. Nog steeds zijn mensen ernstig beperkt in hun bewegingsvrijheid en dat heeft niet in de laatste plaats zijn weerslag op hun sociale leven. Het is moeilijk om te reizen en je kunt je familie en vrienden maar moeilijk bezoeken en dan ook nog met voldoende afstand. Dit raakt een mens diep en je ziet nu hoe belangrijk sociale contacten voor het welzijn van een mens zijn.
Veel mensen zijn positief bezig om hun leven zo goed mogelijk in te richten in de nieuwe werkelijkheid. Ze zijn creatief in het organiseren van hun leven. Ze proberen een nieuwe balans tussen werk en privé te vinden en hoe sociale contacten toch mogelijk zijn (al dan niet digitaal). Desondanks zie je dat het welzijn van velen onder druk staat. Je zou kunnen zeggen dat we ons leven ‘organiseren’, maar dat we ons leven niet echt kunnen ‘leven’.
Het ‘organiseren’ van je leven of je leven ‘echt leven’
Je leven niet echt kunnen ‘leven’ is iets dat niet alleen komt door de coronamaatregelen, maar het maakt het nu wel op pijnlijke wijze zichtbaar. Innerlijke balans en stabiliteit is niet alleen te verkrijgen door je leven zo optimaal mogelijk te ‘organiseren’. Het vraagt meer. Je moet ook de tijd nemen om diep in je zelf te voelen en verbinding te maken met diepste wensen en verlangens. Hiermee bedoel ik wensen en verlangens die iets te maken hebben met wie je bent en wat écht belangrijk is in je leven. Dit gaat verder dan dingen willen bezitten of omstandigheden te creëren die je gelukkig maken. Het gaat hier om iets dat met je diepste wezen te maken heeft. Het gaat om je authenticiteit en je wensen die betekenis geven aan je leven.
Juist nu we zo beperkt worden in onze vrijheid, is het belangrijk om te (blijven) investeren in het in verbinding komen en blijven met die innerlijke kern. Als je hier eenmaal verbinding mee hebt, zal je ontdekken dat het ook een grote energiebron is die je kracht, vitaliteit en levensvreugde geeft.
Investeer in jezelf
Wat je nu veel ziet, is dat mensen harder, grover en somberder worden. Ze kunnen ook minder makkelijk zelf nadenken en de wereld komt er steeds donkerder en vijandiger uit te zien. Allemaal tekenen dat je het contact met je eigen bron aan het verliezen bent. Corona is een gevaarlijk virus, maar het contact verliezen met je innerlijke kracht, is nog veel gevaarlijker. Vandaar een warm pleidooi om juist in deze tijd te investeren in jezelf. Zoek die dingen op die je in je kracht zetten, die je energie geven. Luister naar je zelf en ontdek wat er allemaal in je leeft. Meditatie is hierbij een prachtig hulpmiddel. Het is eenvoudig en natuurlijk en als je even oefent, krijg je vergezichten te zien van wat er allemaal mogelijk is in je leven. De SFM biedt veel activiteiten rond meditatie aan. Er is een Online meditatiecursus, er zijn videostudies over meditatie en bijzondere vormen van meditatie en er worden meditatieretraites georganiseerd in ons retraitecentrum in Brognon (Noord-Frankrijk).
De kracht van een retraite
Naast meditatie zijn de retraites ook een krachtig hulpmiddel om de verbinding met jezelf te verdiepen en te behouden. Een tijd die zoveel verstoring geeft en die leidt tot meer stress en somberheid, vraagt om een beetje hulp. Een retraite in een verstillende, inspirerende omgeving is altijd al een krachtig hulpmiddel geweest, ook in veel rustiger tijden, maar juist nu kan je zeggen dat retraites een ‘medicijn’ zijn. Wij weten ook niet hoe het precies zal gaan met de corona en de corona-maatregelen. Toch zijn wij al in volle gang om deze zomer weer een gevarieerd aanbod aan retraites te organiseren. Kijk eens naar de agenda en kijk eens welke retraite goed bij jou zou passen. Investeer in jezelf en maak tijd en ruimte vrij om een retraite mee te maken.
Klik hier om het retraite aanbod te zien.
Heb je vragen of wil je reageren, stuur dan een mail naar: info@filosofieenmeditatie.nl
Wat maakt de retraites zo bijzonder?
We naderen het einde van het retraiteseizoen en het is goed om even achterom te kijken en te zien hoe de retraites dit jaar zijn gewaardeerd. Opnieuw, net als in 2018, zijn ze hoog gewaardeerd, gemiddeld met 4,7 uit 5. Wat opvalt is dat alle retraites ongeveer gelijk zijn beoordeeld, onafhankelijk van het programma dat aangeboden werd. De spreiding was heel gering 4,5-4,8. Dit geeft te denken. Schijnbaar is er iets anders dan het programma dat aangeboden wordt, dat de retraite voor zoveel mensen bijzonder maakt (in totaal hebben wij 134 evaluaties ontvangen vanaf augustus 2018). We weten al lang dat retraites iets bijzonders doen met mensen, maar we hebben nooit onze vinger kunnen leggen op wat dat bijzondere is.
De wetenschap komt ons nu te hulp. Recent kreeg ik het boek van Stephen W. Porges, de polyvagaal-theorie in handen[1]. Dr. Porges is psychiater en heeft veel onderzoek gedaan naar de werking van het autonome zenuwstelsel. Dit zenuwstelsel werkt voor een groot deel onafhankelijk van ons centrale zenuwstelsel (de hersenen en ruggenmerg) en is via de orthosympaticus betrokken bij reacties van ons lichaam op onveilige situaties en bereid ons voor op vecht en vluchtreacties (hoge bloeddruk, snelle hartslag, snelle ademhaling, toename van glucose in het bloed etc.) en via de parasympathicus betrokken bij reacties die geassocieerd worden met een veilige situatie en herstelmechanismen voor het lichaam (langzame hartslag en ademhaling, vertering van voedsel etc.) activeert. Dr. Porges heeft veel onderzoek gedaan naar welke factoren betrokken zijn bij tot rust brengen van de orthosympaticus (geassocieerd met onveiligheid) en stimulering van de parasympathicus (geassocieerd met veiligheid). Centraal staat inderdaad de ervaring van veiligheid. Wat gebeurt er als we ons onveilig voelen? We zijn alert, op onze hoede voor het onverwachte, onze mimiek wordt strak, we verliezen vaak het oogcontact met anderen, de intonatie van onze stem wordt vlakker en onze sociale interactie wordt minder. Als we ons veilig voelen gebeurt het omgekeerde: we voelen ons ontspannen, rustig, onze stem wordt kleurrijker met veel verschillende intonaties, er is oogcontact tijdens het spreken met anderen, onze mimiek is levendig en er is een grote variatie in sociale interacties. Wat bevordert het gevoel van veiligheid? Er zijn vele factoren die dit kunnen bewerkstellingen, maar belangrijk zijn bijvoorbeeld dat er weinig onverwachte dingen gebeuren, geen harde en zeer hoge en lage geluiden zijn, weinig sterke prikkels en schrikeffecten.
Terug nu naar de retraites. Wat gebeurt er tijdens een retraite? Alle retraites die wij organiseren, hebben gemeen dat er weinig prikkels zijn. Natuurlijk is er een mooi programma (voldoende cognitieve prikkels en materiaal om over na te denken). Er is een vaste dagroutine. Er is meditatie in een stille ruimte met een vertrouwde sfeer. Er zijn studies met veel onderlinge interactie. Er is respect voor elkaar en geen agressie. Er is lekker eten, je hoeft je nergens zorgen om te maken. ’s Avonds is er napraten en iets drinken bij de openhaard etc. Heel veel factoren die geassocieerd zijn met veiligheid. De othosympaticus komt tot rust en de parasympaticus geeft steeds meer signalen af van veiligheid. De deelnemers gaan zich ontspannen, worden vaak in het begin moe en nemen wat extra rust en alles is verder oké. Alle seinen komen op ‘groen’ te staan. Als we dit beeld volgen, is ook te begrijpen waarom een retraite pas echt effectief wordt als we meerdere dagen verblijven in het retraitecentrum. Het duurt even voordat het gevoel van veiligheid wordt opgebouwd en alle seinen op groen komen te staan. De ervaring leert dat een week een goede maat is.
Onafhankelijk van het programma (het cognitieve deel) wordt er tijdens een retraite het gevoel van veiligheid opgebouwd. De neurofysiologie en neuropsychologie geven ons een wetenschappelijke onderbouwing voor het heilzame effect van een retraite. De verandering in ortho- en parasympatische activiteit is waarschijnlijk een goede verklaring voor het feit dat zoveel mensen de retraite als heilzaam en aangenaam ervaren. Wij zijn ervan overtuigd dat het aangeboden programma ook erg belangrijk is, maar het gevoel van veiligheid is een belangrijke succesfactor. Een stimulans om door te gaan met het organiseren van retraites !
Mehdi Jiwa
Wil je reageren? Stuur een mailtje: info@filosofieenmeditatie.nl
[1] S.W. Porges. De polyvagaal-theorie en de transformerende ervaring van veiligheid. Uitgeverij Mens!, Eerserveen, Nederland, 2019
Koken met Rumi: een verslag
Je kunt je afvragen wat heeft koken met de grote soefi dichter Jalal ad-Din Rumi te maken? Waar ligt het verband? Nou, dat is er echt!
Rumi leefde van 1207-1273. Hij was filosoof en dichter van Perzische afkomst. Hij was de leidende figuur van de soefibeweging in Konya, het huidige Turkije. Als men wilde intreden bij deze beweging behoorde men in de eerste fase 1001 dagen de keuken werkzaamheden te verrichten voordat men verder tot de broedergemeenschap kon toetreden. Men moest in de keuken de ‘transformerende kracht van het keukenvuur leren kennen en beheersen’.
Terugkijkend op een zeer geslaagd en succesvol ‘experiment’ kunnen we wel stellen dat Koken met Rumi heel veel met de essentie van filosofie en meditatie te maken heeft.
Deze dag hebben wij ons laten inspireren door de ‘mantra’ die Rumi omarmde: “Wees gekookt, wees gebrand en wees lofzang!”
Zo zijn we aan de slag gegaan. Niet direct met de handen uit de mouwen om rap een maaltijd creëren. Want niet alleen de ingrediënten in de pannen moeten gekookt worden om tot een smakelijke maaltijd te worden, maar wijzelf, de ‘koks’, zijn ook een belangrijk ingrediënt van de maaltijd.
Allereerst zijn we rustig kennis gaan maken met de 20 belangrijkste kruiden die gebruikt gingen worden in de gerechten. Zo zijn er kruidenmengsels gemaakt voor de Engelse kerrie gemaakt, Garam masala en Tandoori masala. In alle rust en ontspannen sfeer werd er geconcentreerd gemalen, gemengd, geproefd en geroken aan de gemaakte mengsels en de nodige tips en tricks gedeeld. De kookgroep bestond uit 6 deelnemers, de Chef de cuisine en ikzelf als rechter hand van de chef.
‘Wees gebrand’ vraagt zeker om precisie, ook van de kok, anders wordt het aan-gebrand’.
De gerechten werden al in de ochtenduren gemaakt omdat, volgens de Chef, alle ingrediënten de tijd moeten krijgen om samen te komen en te verenigen.
In de middag was er ruimte om te ontspannen. Vervolgens hebben we een thee-proeverij gekregen waarbij ook weer de rust en ruimte om te kunnen proeven werd geboden. Thee die ook weer de tijd moet krijgen om de verschillende kruiden, zorgvuldig bijeen gezocht, tot een eenheid te brengen.
Voor dat wij aan de Bekroning van de dag – de Lofzang – gingen beginnen was de vraag aan e
en ieder wat deze dag hem/haar tot nu toe had gebracht. In grote lijnen werd toch teruggegeven dat het zo heerlijk was om
in alle rust met het ‘eten klaarmaken’ bezig te zijn geweest. Totaal zonder haast en de druk van de dag, ontspannen. En ook de ervaring van de herwaardering van het voedsel en de producten. Niets kant-en-klaar uit de zak, hop in de pan, maar te schillen, te snijden, te hakken en te voelen welk product je in handen had. Een streling voor het hart en de zintuigen dus. En natuurlijk ook de smaakpapillen toen de maaltijd genuttigd mocht worden.
Je kunt dus wel zeker zeggen dat de filosofie en de meditatie terug te vinden was op onze borden want de maaltijd was TOP! We hebben allen genoten van de palak paneer, de bloemkool aardappel-curry, de kerrie met kousenband-wortel, de vega-balletjes in tandoori-saus, de raita, de rijst en de toegevoegde roti maakten het helemaal af.
Niks ‘experiment’, dit was een succes.
Rietje Pool
