De geheimen van de Yoga van Handeling (de Karma Yoga), deel 2
De geheimen van de Yoga van Handeling
In de vorige blog hebben we een paar van de ‘geheimen’ van de karma yoga, de yoga van Handeling besproken:
Maar er zijn nog meer mysteriën in de yoga van Handeling die het waard zijn om nader te bekijken. Laten we er één uitpakken.
De transformerende werking van de yoga van handeling
In de Bhagavad Gita zit een mysterieus vers. Het is een ‘vidya’: een mantra die je niet met je verstand kunt begrijpen of analyseren, maar die je moet gebruiken in je meditatie. De meditatievorm die hierbij hoort, is de zgn. vidya-meditatie. Ik heb hier meerdere blogs en boeken over geschreven en verschillende video’s over gemaakt die op onze website en ons YouTube-kanaal zijn te vinden. Uitgangspunt is: het innemen van een neutrale positie, niet zoeken naar antwoorden, maar de kunst verstaan van ‘vragen heel te laten en blijven ‘dobberen op’ de mantra. Blijf heel stil en kijk wat er boven komt. Stop dan niet, maar dobber verder of mediteer verder en kijk wat er verder nog boven komt. Wees niet te snel tevreden met oppervlakkige antwoorden. Graaf dieper.
Het vers dat ik bedoel is: ‘O Arjuna, in de drie werelden is er voor Mij niets dat gedaan moet worden, noch is er iets niet bereikt door Mij dat had moeten worden bereikt. Desalniettemin ga Ik door met handelen.’ (Bhagavad Gita III, 22)
Waarom doen we dingen?
Het is een merkwaardig vers. Wij handelen normaal gesproken om iets te bereiken. We gaan boodschappen doen om eten te kopen en vervolgens maken wij de maaltijd klaar. Hoe kan je nu zeggen dat er geen noodzaak is om iets te doen? Om dat te begrijpen moeten we ons standpunt veranderen.
Handelingen binden je
In de Bhagavad Gita is al benadrukt dat handelingen ons binden. Handelingen brengen een resultaat voort: de ‘vrucht’ van de handeling en deze ‘vrucht’ wordt weer het ‘zaad’ voor de volgende handeling. Zo gaat de cyclus door. Deze cyclus kent geen einde, tenzij handelingen als ‘offer’ worden uitgevoerd. Je wil het resultaat niet voor jezelf, je raakt het als het ware niet aan. Je blijft handelen, maar niet om een bepaald resultaat te bereiken. Maar wat gebeurt er dan wel? Deze vraag is heel diep en opnieuw waard om in je meditatie mee te worden genomen.
Kunnen en zijn
Zonder naar een antwoord toe te willen werken, kunnen we wel even kijken waar de yoga van handeling naartoe gaat. Het gaat niet om de effectiviteit van handelingen of om een bepaald resultaat. Handelen en niet handelen worden als gelijkwaardig gezien. Beide hebben een bepaald effect. Maar hoe meer we loskomen van het resultaat en hoe meer we vanuit een neutrale positie handelingen verrichten, hoe meer de transformerende werking van handeling zich toont. Als je iets leert, dan kan je bepaalde dingen steeds beter: er ontstaat kunde. Je wordt een ‘professional’. Als je nog verder doorgaat op de weg van handeling, zal je ontdekken dat je ‘kunde’ overgaat in ‘zijn’ Je ‘kan’ het niet alleen, maar je ‘bent’ het. Het zit ‘in’ je. Het handelen is zo natuurlijk voor je, het is zo natuurlijk als je ademhaling. Dit is wat in oude tijden verstaan werd onder ‘meesterschap’. Je kan zeggen dat de yoga van handeling, je handelingen en je werk transformeren tot een vorm van ‘zijn’. Als je dit bereikt, dan kan je zeggen dat er geen noodzaak voor je is om iets te doen of niet te doen. Toch ga je altijd door met handelingen, maar niet om een bepaald resultaat te bereiken. Het is eenvoudigweg heel natuurlijk en je hebt eigenlijk geen keuze om het wel of niet te doen. Net als de ademhaling: je ademt in en je ademt uit.
Dit is natuurlijk niet het volledige verhaal. Maar het is het waard om te worden overwogen. Neem het mee in je meditatie en kijk wat er bovenkomt.
Als je je ervaringen met mij wil delen, stel ik dat zeer op prijs. Stuur dan een mail naar: info@filosofieenmeditatie.nl
Bhagavad Gita: gewone kennis en hogere kennis
In de vorige blog over de Bhagavad Gita ben ik ingegaan op hoe het komt dat de Bhagavad Gita al eeuwen lang zoveel mensen heeft geïnspireerd en steun heeft gegeven. We hebben toen de eerste drie domeinen van de Gita behandeld: de Gita geeft kennis die je gemakkelijk kan gebruiken, de Gita geeft oefeningen en aanwijzingen die in het dagelijkse leven goed gebruikt kunnen worden en het geeft ook hoop. Hoop dat je verbinding kunt maken met je eigen innerlijke kracht en licht en verbinding maakt met je eigen ‘lijn’ in het leven of anders gezegd met je authenticiteit.
In deze blog zal ik ingaan op het vierde aspect: de Gita leert dat er verschillende soorten kennis en bewustzijn zijn. Normaal gesproken zijn er vier ‘bronnen’ voor kennis: directe waarneming, gevolgtrekking, aanname en (logische) redenatie. Iedereen kan deze bronnen gebruiken, maar er is meer. De Bhagavad Gita wijst erop dat er ook nog andere ‘hogere’ vormen van kennis bestaan. Echter, daar hebben de meesten van ons niet direct toegang toe. Toch is het goed om er gebruikt van te maken, maar dat vergt wel wat inspanning en training. De ‘hogere’ vormen staan bekend als: inspiratie, intuïtie, openbaring en profetie. Helaas verstaat iedereen iets anders onder deze begrippen en van alles en nog wat wordt inspiratie of intuïtie genoemd. De eerste drie zijn toegankelijk voor ons, de vierde is een bijzondere vorm die ik voor nu maar even buiten beschouwing laat.
Bepaalde mensen zijn gevoelig voor inspiratie en intuïtie. De beschrijvingen zijn tamelijk eenduidig: er wordt je iets ‘ingefluisterd’, er komen beelden of klanken (woorden, muziek) tot je, veelal in een ogenschijnlijke ongeordende vorm en je hebt het gevoel dat er een grote stroom van energie door je heen gaat. De momenten waarop dit plaats vindt, zoals bij het overgaan van slapen naar waken, in de meditatie en als je in stilte wandelt, hebben met elkaar gemeen dat je geest ‘stil’ is en het ego (ik-besef) naar de achtergrond verdwijnt. Dan, plotseling, zonder dat je hier enige grip op hebt, stroomt de energie en tonen zich beelden, denkbeelden, geluid of iets anders. Het gaat razendsnel; het lijkt wel op een explosie. Als je voor dit soort impulsen gevoelig bent of wordt, dan ga je ze steeds meer herkennen (en waarderen).
De bestudering van de Bhagavad Gita helpt ons om ontvankelijk te worden voor deze ‘krachten’. Hoe doet de Bhagavad Gita dit? Op verschillende plaatsen in dit boek wordt hierover geschreven, maar het wordt prachtig samengevat in hoofdstuk 2 in de verzen 55-58. In deze vier verzen wordt een ‘geheim’ onthuld. Wat zou je moeten leren? Hier volgt een lijstje:
– leer je wensen en verlangens tot rust te brengen
– leer je terug te trekken en verbinding te maken met je diepste, innerlijke kern
– blijf stabiel, ook bij tegenslag
– hunker niet naar genot en ga geen bindingen aan en blijf neutraal
– let op: angst en woede zijn bewustzijnsvernauwers en stoten je, zelfs als je het niet wil, uit je balans
– Zorg voor een stabiele meditatie. Al het bovenstaande valt je heel natuurlijk toe als je meditatie een integraal onderdeel (een fundament) is van je leven.
Als je dit zou leren, wordt je automatisch, d.w.z. zonder een verdere ‘eigen’ inspanning gevoelig voor impulsen die ‘van buiten’ lijken te komen en je energie ‘inblazen’. Dit proces is de basis van alle vormen van wat genoemd wordt, ‘hogere’ vormen van kennis. Hoe dieper je je kunt terugtrekken en stiller je geest wordt, hoe gevoeliger je wordt voor deze vormen van kennis. Uiteindelijk worden ze je ‘dagelijks brood’ en wil je niets anders meer. Dit is wat je hoort van mensen die om welke reden dan ook, gevoelig zijn voor inspiratie: ‘dit is het belangrijkste, allermooiste, in mijn leven’.
In deze tijd van de corona epidemie is het van het grootste belang dat wij niet verzanden in de ‘duisternis’ en ons blijven richten op ‘licht’. Daarom hebben we de komende weken video meetings rond de Bhagavad Gita georganiseerd. De meetings zijn op dinsdagavond van 20.00-21.00 uur. Als je mee wil doen, stuur een mailtje, dan krijg je de link toegestuurd.
Het adres is: info@filosofieenmeditatie.nl
