Als je denkt dat je het weet, onderzoek dan nog eens

/in , , /door

Voorwaarden om Upanishads te bestuderen

In mijn vorige blog heb ik al beschreven dat de oude Indiase Upanishads voor mij een onuitputtelijke bron van inspiratie zijn.  Veel Upanishads beschrijven een ethica (gedragsregels, disciplines etc.) die ‘vereist zijn’ of aanbevolen worden om de Upanishad te kunnen bestuderen. Het is een soort voorwaarde die noodzakelijk is om diep te kunnen doordringen in de tekst. Op zich geen bezwaar natuurlijk, maar hier gaat vaak iets mis. De voorwaarden worden vaak zo vertaald dat je niet erg enthousiast wordt om de disciplines en manier van leven op te pakken. Ook blijft vaak onduidelijk waarom het nodig is om aan deze voorwaarden te voldoen. Het gevolg is dat (jonge) mensen zich al snel afkeren van de Upanishads en dat is bijzonder jammer want ze hebben echte ‘levenslessen’ te vertellen die van groot nut zijn voor het vinden van je eigen weg in het leven en de kennis helpt je om ‘zelf na te gaan te denken’ i.p.v. achter ideeën en meningen van anderen aan te lopen.

Blijf onderzoeken

Ik zal zo een voorbeeld geven van een ethica die op het eerste gezicht niet veel mensen zal aanspreken, maar als je even geduld hebt, zal je zelf zien dat je erop een geheel andere manier naar kunt kijken. Eerst geef ik je een sleutel mee die mij erg geholpen heeft en nog steeds helpt. Hij komt uit de Kena Upanishad: Indien je denkt dat je Het kent, ken je slechts een klein deel. Wat je ervan kent is slechts de uiterlijke vorm of een godheid. Daarom, onderzoek (mediteer) verder. Het woord ‘godheid’ vraagt om verduidelijking. Met ‘godheid’ wordt hier bedoeld ‘een beeld van de werkelijkheid’ of een ‘conclusie van ‘zo is het’, al dan niet zelf gecreëerd of door cultuur en tijd bepaald. Het begrip ‘onderzoek’ of ‘mediteer’ is erg belangrijk. Ik kom er zo op terug.

Woorden moeten getransformeerd worden tot levende woorden

Er is een Upanishad die het probleem mooi beschrijft. In de Prashna Upanishad wordt beschreven hoe zes getalenteerde  jonge leerlingen aan de wijze Pippalâda hun vragen willen voorleggen in de hoop dat hij ze alles kan uitleggen. De wijze antwoordde op hun verzoek als volgt: : ‘Blijf een jaar bij mij, oefen u in tapas, brahmacârya en sraddhâ; stel dan jullie vragen en als ik het kan, zal ik zeker alles uitleggen.’

De wijze reikt ze vervolgens een ethica aan. Het stelt voor om één jaar te leven volgens deze ethica alvorens hij zal antwoorden op hun vragen. De woorden tapas, brahmacârya en sraddhâ worden meestal vertaald met ‘soberheid, kuisheid (of celibaat) en geloof’. Ik weet niet hoe het jullie vergaat, maar deze woorden geven mij niet veel energie en zijn niet erg uitnodigend. Vreemd genoeg wordt in bijna geen commentaar of uitleg van de tekst aangegeven waarom deze kwaliteiten zo belangrijk zijn en hoe ze bijdragen aan een beter begrip van de antwoorden. Hoe kan het dat je door deze drie kwaliteiten te beoefenen diep kan doordringen in de kennis van de Upanishad?

Neem deze vertalingen niet klakkeloos aan. Leer zelf te denken. Onderzoek ze. spiegelen ze in je eigen leven. Kortom: neem ze mee in je meditatie.

Luister naar de woorden alsof het muziek is

De vertaling ‘soberheid, kuisheid en geloof’, zullen niet veel moderne mensen enthousiast maken. Geen wonder dat de Upanishads aan populariteit verliezen. Maar je kan er ook anders naar kijken:

Tapas heeft heel veel betekenissen: soberheid, ascese, maar ook discipline, ‘transformerende’ discipline, concentratie en meditatie.

Swami Brahmananda gaat diep in op het begrip tapas bij de studie van de Upanishads. Hij schrijft: ‘de hoogste vorm van tapas is concentratie van de geest op wat Brahman (God) is…’ Hij ziet en beleeft tapas als de ‘kennis van het Allerhoogste’, omdat tapas leidt tot het Allerhoogste. Tapas vertaalt hij dan ook met ‘meditatie’. Zijn aanmoediging is: beoefen tapas in de vorm van diepe meditatie vol geloof en vertrouwen. Dit vol geloof en vertrouwen zijn, is sraddhâ. Het is de voorwaarde voor de meditatie.

Brahmacârya: kuisheid of toch iets anders?

Tot slot brahmacârya, vaak vertaald met ‘kuisheid’ of ‘celibaat’. Maar het is meer: het is ook de eerste levensfase (asrama), de leerfase (tot ca. 25 jaar). In de Indiase traditie worden vier levensfasen onderscheiden. De eerste is die van leerling, van de jongeling die nog ongebonden is. De tweede fase is die van huisvader of huismoeder. Het gaat bij de studie van de Upanishads niet over wel of niet seks hebben. Dat heeft er niets mee te maken. Als het over wel of geen celibatair leven zou gaan, dan kan iedereen met een relatie of gezin wel stoppen met de studie van de Upanishads en dat zou ook betekenen dat zij geen toegang zouden hebben tot deze kennis.

Wel of geen seks is niet van toepassing voor de getalenteerde jonge ‘studenten’ die Pippalâda vragen willen stellen. Ik denk dat Pippalâda aan ze vraagt: blijf nog even student, wacht nog even met het starten van een gezin en blijf bij mij, gevestigd in diep geloof en vertrouwen dat je de kennis die je verlangt, zal ontvangen. Neem je vragen mee in je meditatie.

Brahmacârya heeft hier veel meer de betekenis van ‘heb je de tijd en ruimte om je volledig te wijden aan deze verheven kennis.’ Een gewoon mens is in onze wereld zo druk met relaties, gezin, werk, sport en andere activiteiten, dat er bijna geen tijd en ruimte is om diep te duiken in de kennis van de Upanishads. Er wordt dus gevraagd: creëer eerst tijd en ruimte en stel dan je vragen.

In India hebben we swami Krishnanada leren kennen in de Sivananda Ashram in Rishikesh. Er is een leuke anekdote die betrekking heeft op onze definitie van brahmacârya. Eens was er een buitenlander die aan de swami vroeg: ‘kunt u mij vertellen wat yoga is?’ Hij vertelde erbij dat hij weinig tijd had, want hij moest zijn vliegtuig halen om naar huis terug te keren. Swami Krishnananda antwoordde hem: ‘ga eerst je vliegtuig halen en ga naar huis. Kom terug als je tijd hebt, dan zal ik je vraag beantwoorden.’

Het belang van retraites

Wij hebben het meestal druk en hebben weinig tijd. Toch is het belangrijk om voor jezelf tijd in te ruimen en af en toe een retraite in te lassen. Dan ben je even helemaal ‘vrij’ en kun je je wijden aan dit soort kennis. Even een aantal dagen tijd voor ‘jezelf’ waar geen afleiding is en weinig prikkels zijn. Waar veiligheid is en waar je helemaal jezelf mag zijn. Dat is ‘moderne’ brahmacârya, het is de voorwaarde creëren om je met deze kennis bezig te kunnen houden en zelf te ervaren wat deze oude kennis je te vertellen heeft en hoe je haar kunt gebruiken in je eigen leven. Dit is één van de redenen waarom wij retraites organiseren.

Blijf onderzoeken of blijf mediteren. Kijk wat in je resoneert en wees niet te tevreden met alleen maar vertalingen. Woorden moeten je energie geven en je moet ze kunnen leven. Dan kunnen ze je inspireren en kan je in verbinding komen met de kennis die ‘voorbij de woorden gaat’ en deze gebruiken in je dagelijks leven.

Wil je reageren? Stuur dan een mailtje naar info@filosofieenmeditatie.nl 

 

Corona slijtage

/in , , , /door

Corona slijtage

Nu de corona-epidemie al meer dan een jaar duurt, gaan we ook de langere termijn effecten zien die we gerust ‘corona slijtage’ kunnen noemen. Nog steeds zijn mensen ernstig beperkt in hun bewegingsvrijheid en dat heeft niet in de laatste plaats zijn weerslag op hun sociale leven. Het is moeilijk om te reizen en je kunt je familie en vrienden maar moeilijk bezoeken en dan ook nog met voldoende afstand. Dit raakt een mens diep en je ziet nu hoe belangrijk sociale contacten voor het welzijn van een mens zijn.

Veel mensen zijn positief bezig om hun leven zo goed mogelijk in te richten in de nieuwe werkelijkheid. Ze zijn creatief in het organiseren van hun leven.  Ze proberen een nieuwe balans tussen werk en privé te vinden en hoe sociale contacten toch mogelijk zijn (al dan niet digitaal). Desondanks zie je dat het welzijn van velen onder druk staat. Je zou kunnen zeggen dat we ons leven ‘organiseren’, maar dat we ons leven niet echt kunnen ‘leven’.

Het ‘organiseren’ van je leven of je leven ‘echt leven’

Je leven niet echt kunnen ‘leven’ is iets dat niet alleen komt door de coronamaatregelen, maar het maakt het nu wel op pijnlijke wijze zichtbaar. Innerlijke balans en stabiliteit is niet alleen te verkrijgen door je leven zo optimaal mogelijk te ‘organiseren’. Het vraagt meer. Je moet ook de tijd nemen om diep in je zelf te voelen en verbinding te maken met diepste wensen en verlangens. Hiermee bedoel ik wensen en verlangens die iets te maken hebben met wie je bent en wat écht belangrijk is in je leven. Dit gaat verder dan dingen willen bezitten of omstandigheden te creëren die je gelukkig maken. Het gaat hier om iets dat met je diepste wezen te maken heeft. Het gaat om je authenticiteit en je wensen die betekenis geven aan je leven.

Juist nu we zo beperkt worden in onze vrijheid, is het belangrijk om te (blijven) investeren in het in verbinding komen en blijven met die innerlijke kern. Als je hier eenmaal verbinding mee hebt, zal je ontdekken dat het ook een grote energiebron is die je kracht, vitaliteit en levensvreugde geeft.

Investeer in jezelf

Wat je nu veel ziet, is dat mensen harder, grover en somberder worden. Ze kunnen ook minder makkelijk zelf nadenken en de wereld komt er steeds donkerder en vijandiger uit te zien. Allemaal tekenen dat je het contact met je eigen bron aan het verliezen bent. Corona is een gevaarlijk virus, maar het contact verliezen met je innerlijke kracht, is nog veel gevaarlijker. Vandaar een warm pleidooi om juist in deze tijd te investeren in jezelf. Zoek die dingen op die je in je kracht zetten, die je energie geven. Luister naar je zelf en ontdek wat er allemaal in je leeft. Meditatie is hierbij een prachtig hulpmiddel. Het is eenvoudig en natuurlijk en als je even oefent, krijg je vergezichten te zien van wat er allemaal mogelijk is in je leven. De SFM biedt veel activiteiten rond meditatie aan. Er is een Online meditatiecursus, er zijn videostudies over meditatie en bijzondere vormen van meditatie en er worden meditatieretraites georganiseerd in ons retraitecentrum in Brognon (Noord-Frankrijk).

De kracht van een retraite

Naast meditatie zijn de retraites ook een krachtig hulpmiddel om de verbinding met jezelf te verdiepen en te behouden. Een tijd die zoveel verstoring geeft en die leidt tot meer stress en somberheid, vraagt om een beetje hulp. Een retraite in een verstillende, inspirerende omgeving is altijd al een krachtig hulpmiddel geweest, ook in veel rustiger tijden, maar juist nu kan je zeggen dat retraites een ‘medicijn’ zijn.  Wij weten ook niet hoe het precies zal gaan met de corona en de corona-maatregelen. Toch zijn wij al in volle gang om deze zomer weer een gevarieerd aanbod aan retraites te organiseren. Kijk eens naar de agenda en kijk eens welke retraite goed bij jou zou passen. Investeer in jezelf en maak tijd en ruimte vrij om een retraite mee te maken.

Klik hier om het retraite aanbod te zien.

Heb je vragen of wil je reageren, stuur dan een mail naar: info@filosofieenmeditatie.nl

Hoe kan je met ‘de verborgen kennis in de Bhagavad Gita’ in contact komen?

/in , , /door

Een paar weken geleden zijn we begonnen met de videolezingen over ‘de verborgen kennis in de Bhagavad Gita’ en maken we gebruik van een bijzondere meditatievorm: de vidya-meditatie. In een eerdere blog ben ik uitgebreid ingegaan op de vraag ‘wat zijn vidya’s en hoe kan je ze gebruiken’(klik hier om deze blog te lezen).

Nu we een paar weken verder zijn, heb ik al veel reacties gekregen. Door de COVID-19 epidemie moet alles online. Dat heeft nadelen, maar ook voordelen. Ik krijg nu prachtige beschrijvingen per mail en daarmee nemen de deelnemers aan de videocursus en degenen die naar de video’s op YouTube hebben gekeken de moeite hun ervaringen met mij te delen. Veel dank hiervoor.

Vidya-meditatie

Hoewel we nog maar net begonnen zijn, beginnen zich al een paar zaken af te tekenen en die wil ik graag in deze blog beschrijven en met jullie delen. De vidya-meditatie leid je stap voor stap richting de diepste, tijdloze kennis en wijsheid die ‘achter en voorbij de woorden’ ligt. Dit proces is nu al in veel mails beschreven, misschien zonder dat degenen die mij de mails gezonden hebben, het zelf door hebben.

Hoe werkt de vidya-meditatie? Het is eigenlijk eenvoudig te beschrijven. Vidya betekent ‘kennis’ en de meditatievorm die erbij hoort gebruikt drie aspecten: ten eerste is het nodig om een ‘neutrale’ positie in te nemen, d.w.z. geen meningen, ideeën of conclusies te trekken. Laat alles open en kijk alleen maar toe vanuit de neutrale positie. Vervolgens is er de kunst van leren ‘dobberen op’. Je neemt een vers of een stuk tekst, leg die als het ware diep in jezelf neer en doet er verder niets mee. Kijk en ervaar wat er gedurende je meditatie of tijdens de activiteiten van de dag bovenkomt.

En opnieuw: raak het niet aan. Geen conclusies, niet denken ‘nu is het klaar’, maar gewoon blijven dobberen, net zoals een bootje op het water blijft dobberen. Het derde aspect van de vidya-meditatie is om geen bindingen aan te gaan. Niet iets willen vasthouden. Laat het zijn zoals het is en ga door met je meditatie. Interessant is om te zien dat deze meditatievorm heel gemakkelijk kan worden meegenomen in de activiteiten van de dag. Je kunt hem tijdens je meditatieoefening gebruiken, maar hij blijft als het ware ‘actief’ tijdens je gewone werkzaamheden.

Wat in de rapportages duidelijk naar voren komt, is de ontdekking dat de eerste fase van deze meditatie ‘context gebonden’ is. Hiermee wordt bedoeld dat de kennis ‘gekleurd’ is door de taal waarin het geschreven is, door de cultuur waaruit hij voortkomt en gekleurd wordt door onze eigen staat en ons begripsvermogen. Kortom: alle invloeden van tijd, plaats en omstandigheden bepalen mede de kennis. Als je de moeite neemt om te blijven dobberen en niets aanraakt merk je dat de tijdelijke elementen in de vidya beginnen te verbleken. Je houdt steeds meer een tijdloos en cultuurloos stuk kennis over. Op een gegeven moment gaat het niet meer om jouw begripsvermogen, jouw kennis en weet je ook niet meer waar deze kennis vandaan komt. Hij komt niet meer uit een bepaalde tijd of cultuur, religie of filosofie. Hij is alleen maar.

Wat is het doel van kennis?

In de videostudie over ‘vidya’s in de yoga van kennis’ hebben velen al iets geproefd van dit proces. De vidya kan je op vele manieren beginnen: je kunt je afvragen ‘wat is het doel van kennis?’, ‘wat is wijsheid?’, ‘wat is diepe, doorleefde kennis?’, etc. Allemaal goede vragen. Maar je kunt ook kiezen voor een andere route: blijf eens rusten op de uitspraak: ‘In vrede houdt lijden op omdat het onderscheidingsvermogen (buddhi) van iemand met een stille geest onmiddellijk standvastig wordt’ (B.G. II, 65)

Je meditatie kan nu de richting opgaan om te doorvoelen hoe je onderscheidingsvermogen (buddhi) standvastig wordt. Een prima benadering, maar je kan ook blijven dobberen op ‘in vrede houdt lijden op’. De eerste benadering neemt het begrip ‘onderscheidingsvermogen’ mee en afhankelijk van de cultuur of filosofie van waaruit je kijkt, kan het verschillende betekenissen hebben. Daarnaast kan je nog je eigen ideeën hebben over wat ‘onderscheidingsvermogen’ precies is. Misschien herken je zelf nog een beetje de taal van de Bhagavad Gita in deze formulering.

Een andere benadering: Waar lost de kennis in op?

De tweede benadering gaat over het ‘einde’ van de kennis; daar waar de kennis als het ware ‘oplost’.  Waarin lost het dan op? In vrede en in vrede is geen lijden. Mediteer hier eens op en kijk wat het doet. Deze uitspraak komt al dichterbij een ‘tijdloze’ en ‘cultuurloze’ uitspraak. Deze uitspraak is niet gebonden aan de Bhagavad Gita en had evengoed kunnen komen uit het Boeddhisme, Christendom, Soefisme, Sikhisme of een andere stroming. De uitspraak gaat niet meer over een speciaal mens of voor mensen in het algemeen. Het heeft ook betrekking op de natuur en de aarde zelf. Blijf maar dobberen; wees niet te snel tevreden, er is nog zoveel meer te ontdekken in deze uitspraak. Het is een bijzondere reis.

Het is verheugend dat, ondanks dat we net begonnen zijn met de studie van de vidya’s in de Bhagavad Gita, er al veel mensen zijn die iets hebben geproefd van dit mooie proces.

Ik ben heel benieuwd hoe het verder zal gaan met de videostudies. Binnenkort kom ik er zeker op terug als we meer ervaringen hebben opgedaan met deze vorm van meditatie.

Wil je de videostudies zelf een keer zien en horen? Ze staan op ons YouTube kanaal (filosofie en meditatie) en je kan ze vinden op onze pagina ‘media’.

Als je op deze blog wil reageren, stuur dan een mail naar
info@filosofieenmeditatie.nl

 

Filosofie: leer zelf na te denken

/in , /door

Als we naar het nieuws kijken, leren we in ieder geval één ding: heel veel mensen (en mogelijk steeds meer mensen) kunnen niet zelf nadenken en lopen achter allerlei ideeën en meningen aan, zonder te onderzoeken of deze ideeën en meningen kloppen. We zien het met corona: de wildste complottheorieën doen de ronde en duizenden lopen er als kippen zonder kop achter aan. ‘Er wordt gezegd’, ‘het is beschreven’, ‘hij of zij heeft er een boek over beschreven’, ‘hij of zij heeft veel volgers op sociale media’ en dergelijke argumenten meer, zijn voldoende om je eigen onderscheidingsvermogen uit te schakelen. We praten elkaar na, roepen maar wat, proberen elkaar bang te maken en op te hitsen en als dat lukt: dan hebben we dus gelijk. Dit geldt niet alleen voor de coronacrisis, maar ook voor heel veel andere kwesties: milieu, vluchtelingen, schulden etc., maar ook markteers kunnen ons heel gemakkelijk beïnvloeden.

Filosofie: de kunst van het zelf kunnen nadenken

Hoe anders is dit dan waar de filosofie voor staat. Filosofie staat voor zelf leren nadenken. Een aantal jaren geleden kwam er iemand naar onze filosofiecursus. Ik stelde haar een vraag die ik heel vaak mensen stel: ‘waarom ben je gekomen en waarom wil je meedoen aan deze cursus’? Zij antwoordde: ‘ik ben al in de vijftig, maar heb nog steeds het gevoel dat ik niet zelf kan nadenken. Allerlei mensen in mijn omgeving, op mijn werk en in het nieuws ‘denken’ voor mij. Ik wil nu zelf leren nadenken’. Dit antwoord trof mij diep en ik moet er nog vaak aan denken.
.
Wat hebben de oude filosofieën met elkaar gemeen?
De oude filosofieën uit Oost en West hebben aan aantal zaken met elkaar gemeen. Allereerst leert de filosofie dat je niet een geïsoleerd wezen bent. Je leeft in een sociale en historische context. Je bent verbonden met de gehele schepping en je bent er een onderdeel van. Als ‘een deel van het geheel ziek is, is het geheel ziek’. Alles is met alles verbonden. Deze onderlinge verbondenheid wordt beheerst door een aantal ‘wetten’ of ‘principes’. We noemen ze vaak ‘universele wetten of principes’.
De filosofie leert je ook hoe mooi de schepping is en hoe delicaat het onderlinge evenwicht is tussen de verschillende wezens is en hoe sterk, maar ook hoe kwetsbaar de aarde is. De mens heeft in de schepping een speciale plaats: de mens is geen dom of zondig wezen, maar een sociaal, creatief, onderzoekend en lerend wezen.
.

De kern van de filosofie: het ‘filosofisch onderzoek’

Centraal in de oude filosofieën staat het ‘filosofisch onderzoek’. Het is niet een louter verstandelijk onderzoek, het is een onderzoek dat met ‘hoofd en hart’ gedaan moet worden. Het moet niet plaatsvinden vanuit een houding van wantrouwen of scepsis, maar vanuit een gevoel van onderlinge verbondenheid, vanuit respect en vanuit kennis, maar belangrijk is dat je zelf onderzoekt wat de waarde is in de context waarin je leeft. Er is niet één juist antwoord; de antwoorden passen zich aan aan de situatie.
.

Filosofie en psychologie

Filosofie en psychologie hebben veel met elkaar gemeen. In de oude tijden vormden filosofie, psychologie en religie één geheel. In onze cultuur is deze eenheid al heel lang geleden verbroken. Een belangrijk verschil tussen filosofie en psychologie in onze maatschappij is dat je je wendt tot de psychologie als er iets met je ‘aan de hand’ is, als er bepaalde klachten zijn, terwijl de filosofie juist uitgaat van het ‘gezonde deel’ van de mens. Zelden gaat iemand naar de psycholoog als hij zich prima voelt. Er moet iets ‘niet goed’ gaan voordat je naar de psycholoog gaat. In de filosofie wordt vaak gebruik gemaakt van de kennis uit de psychologie. Het doel is in de filosofie echter niet primair om iemand van iets te genezen of te veranderen, maar juist om iemand ‘op eigen benen te laten staan’, om ‘zelf kunnen nadenken en zelf beslissingen te kunnen nemen in het leven’. Het zet je aan om te onderzoeken, zelf ervaringen op te doen, maar wel vanuit een verbondenheid met een groter geheel.
.

Het belang van filosofie

Nog steeds kunnen heel veel mensen niet zelfstandig nadenken. Zij worden bespeeld door handige mensen, media, maar ook door marketeers die mensen verleiden om beslissingen te nemen die misschien helemaal niet verstandig zijn. Tijd dus om de filosofie wat meer naar voren te schuiven. Niet alleen voor volwassenen, maar juist ook voor jonge mensen. De boodschap van de filosofie is al eeuwen dezelfde: je bent een sociaal, creatief en lerend wezen. Neem je eigen verantwoordelijkheid en blijf onderzoeken.

.

Wil je reageren? Stuur een mailtje naar info@filosofieenmeditatie.nl

Wat vieren we met Kerstmis?

/in , /door

In deze blog wil ik stilstaan bij het vieren van het Kerstfeest en de link die daarbij voor mij bestaat met het werk van de SFM. Dit is voor mij niet zomaar een link. Ik zal proberen uit te leggen waarom niet.

In de studies binnen de SFM bestuderen we onder meer het wordingsproces van de mens. Daarbij wordt geschetst dat dit proces er in eerste instantie een is van uiterste verfijning naar een steeds verdere verdichting. Verdichting van bewustzijn, van trilling, van substantie.

Toch kan de mens niet leven in deze steeds verdergaande verdichting en ontstaat er een heel diepe wens, een wens die steeds sterker wordt, namelijk de wens om terug te keren naar die oorspronkelijke verfijning. Naar wat we proberen te duiden met woorden als ‘de bron’, ‘het Absolute’, ‘het goddelijke’, ‘het innerlijk licht’, en nog veel meer. Ik bedacht me dat we dit misschien wel met Kerst vieren.

Met Kerst vieren we de geboorte van het kindje Jesus. Geboorte. Bij het vertalen uit het Engels, iets wat ik regelmatig gedaan heb, kwam ik soms het woordje “born” tegen. Ik verbaasde me dan over het palet van keuzemogelijkheden dat zich aandiende om als vertaling te gebruiken: geboren, voorbestemd, in de wieg gelegd, van nature, ontsproten, voorgekomen. De geboorte van een kindje is een mysterie, de belichaming van een wonder. Soms ‘met een rugzakje’, meer ‘werk in uitvoering’ dan dat het al is zoals het bedoeld was. Van het kindje Jezus wordt wel gezegd dat het ‘onbevlekt’ op aarde kwam. Ik denk dat daarmee bedoeld wordt ‘zonder dat er een vlekje aan zat’,  ‘zuiver’, ‘gaaf’, zonder dat er nog iets aan ‘op te poetsen’ viel. Zo zuiver en gaaf dat het de wereld, de aarde met zijn schijnsel iets te bieden had. Alles te bieden had: Licht.

Mehdi schetst wel eens het beeld van een kind dat bij de geboorte op aarde een soort van dooierzakje met licht mee krijgt. Daar kan het een tijdje op teren. Maar dan, geleidelijk aan raakt het voorraadje licht op, terwijl er nog geen oplaadpunt gevonden is. Dan wordt het langzaam donkerder. En in mijn eigen woorden: er doet zich een duisternis voor die ij sommigen getuigt van een verlangen naar licht, een verlangen dat geen genoegen neemt met surrogaat, met afleiding, verdoving, zinloos gepraat, zinloos geleer. Dat getuigt van een op zoek zijn naar een ziel, bezieling, een passie. Naar dat waar je ’s nachts voor wakker gemaakt kan worden. Dat wat wij onze kinderen zouden kunnen voorhouden ‘opdat zij hoopvol uitzien naar de dag van morgen’.

Deze gevoeligheid, dit zoeken, zijn mijn inziens de kenmerken van een besef dat uitkijkt naar zuiverheid, de gaafheid van als het ware de geboorte van een zuiverheid, licht, een stralend kindje als het ware.

Er was eens een man die een tijdje de Sivananda-ashram in Rishikesh, India bezocht had. Toen het tijd werd dat hij naar huis moest gaan, was hij somber gestemd. Sivananda vroeg hem wat er aan de hand was. “Ik ben bang”, zei hij “dat ik daar geen leermeester, zal kunnen vinden”. Sivananda glimlachte echter. “Wees een goede leerling” zij hij geruststellend, “en de leermeester zal zeker komen.”

Dat is in mijn ogen Kerstmis. Stil staan bij een oprecht verlangen naar licht. Laten we hier allemaal die van binnen naar licht, het Licht met een hoofdletter, verlangen, bij stil staan. Dit verlangen koesteren en leven in blazen. Opdat het geboren zal worden.

Dat is waar Kerstmis lijkt mij voor bedoeld is en waarbij de geboorte, de manifestatie van dat licht, verpersoonlijkt wordt door het kindje Jezus.

Het kindje Jezus, ik zou willen zeggen ‘het al-kindje’. Want ‘kindje Jezus’ verkleint het misschien wel tot iets wat van de Christenen is. Maar het sluit alles en iedereen in zich.

En wat is voor mij de relatie hiermee met de SFM? Laten we nog even kijken naar het logo van de SFM. Het logo staat voor een Indiase uitdrukking, die bekend is als Arundhati-Darshana-Nyaya.

Arundhati is een kleine ster. Het verhaal gaat dat het aanschouwen van deze ster geluk brengt. Deze ster is moeilijk te zien en moeilijk aan te wijzen, omdat er zoveel sterren aan de hemel staan. Door te wijzen naar een boom, naar zijn takken, naar kleine takken en uiteindelijk naar zijn twijgjes kan je de ster aanwijzen. Veel tijd en zorg wordt besteed om de boom te beschrijven, terwijl je een ster wilt aanwijzen. Er is geen relatie tussen de ster en de boom; toch helpt de bestudering van de boom om de ster te vinden …

Hetzelfde geldt voor het filosofisch onderzoek. Veel aandacht en energie wordt geschonken aan dat wat je niet bent, om uiteindelijk de vraag te kunnen beantwoorden: “Wie ben ik?” Was het niet de ster van Bethlehem die de uiteindelijk naar het kindje Jezus wees?

Mehdi noemt regelmatig het drama van de mens. De mens is iets verloren. Het drama wordt nog heftiger omdat de mens ook nog eens vergeten is wat hij verloren is. Is dat dat Licht? Vertalen we dat met Kerst niet naar het met elkaar fijn willen hebben, vrede ervaren, geluk ervaren, een ander begrijpen, met licht, heel veel lichtjes. ‘Thuis’ willen komen?

Dit is in mijn ogen ook het ‘centerpoint’, het brandpunt van elke bijeenkomst en elke retraite die wij organiseren of faciliteren. Het is mensenwerk, binnen menselijke grenzen en mogelijkheden, met elkaar en voor elkaar. Maar mèt deze focus voor ogen. Laten we elkaar herinneren aan het Licht, elkaar naar dit Licht wijzen. Juist in deze tijd. Dat is niet het Lichtfeest van alleen de Bijbel, maar ook dat van de Bhagavad Gita, de Koran, Aurobindo’s Savitri en nog veel meer. Dat is het Licht der lichten.

Ik wens u allen een Gezegende Kerst, iedere dag van het komend jaar.

Reacties op deze blog zijn welkom. U kunt mij een mailtje sturen: hans8nijs@gmail.com

De innerlijke houding

/in , /door

In mijn vorige blog, ‘De eenheid van maat voor de mens is een dag’, maakte ik bij enkele oefeningen de opmerking ‘pas op: ga niet voor het resultaat, maar voor de intentie die in de dag wordt meegenomen’. Daar kreeg ik een paar reacties op. ‘Een mens doet iets toch om iets te bereiken?’, ‘Je wilt toch een goed resultaat, dat is toch de vrucht? Dat laat je toch niet onverschillig?’ Daar wil ik in deze blog graag op reageren.

In mijn vorige blog zijn de oefeningen bedoeld om ons bewust te worden van een bepaalde houding. Om ons bewust te worden van ons eigen gedrag,  gewoon zoals het gaat, zonder daar een oordeel van ‘goed’ of ‘niet goed’, ‘mooi’ of ‘niet mooi’, aan te verbinden. Dat, er geen oordeel aan te verbinden, is al een oefening op zich. Alleen het toekijken hierop, heeft, zo heb ik gemerkt, al haast vanzelf een positieve uitwerking.

In de Bhagavad Gita wordt met enige regelmaat aangegeven dat men zich niet moet hechten aan handelingen en dan ook nog eens niet aan het resultaat, de ‘vruchten van handeling’.

Laten we eerst stil staan bij het loslaten van de gehechtheid aan handelingen zelf.

We willen allemaal vrije mensen zijn, toch? Maar zitten soms zo gevangen in het web van vele gewoonten en de druk van van alles en nog wat te  moeten. Of misschien handelen we soms niet omdat het nodig is, maar omdat we niet anders kunnen. Het grootste deel van de dag is voor de meesten van ons, en ik ben daar zeker geen uitzondering op, opgebouwd uit gewoonten, die we ons gedurende een lange periode hebben eigengemaakt. Dat kunnen goede gewoonten zijn, maar ook minder goede. Eigenlijk zegt de de Bhagavad Gita in mijn ogen dan ook: ga eens in de gaten krijgen hoe je daar in zit.  Doe je iets automatisch of vanuit iets wat ik ‘een innerlijke instemming’ zou noemen. Het laatste zal meer kleur en energie aan de handeling geven.

Ook het tijdens de handeling bezig zijn met het resultaat, in plaats van de handeling zelf, kan een dergelijke uitwerking hebben. Er kan dan een soort verkramping optreden die de kleur en energie doet vervagen. Het kan de aandacht vernauwen en veel meer energie vragen dan feitelijk nodig is.

Om deze kleur en energie optimaal te bewaren, is een verbinding met onze intentie, onze innerlijke bron nodig. Een verbinding waarvan het mooi is als die in de handeling doorklinkt. Een hulpmiddel daarbij is tijdens ons doen en laten zo af en toe stil te staan bij onze innerlijke houding, ons die te herinneren. Dat kan door voordat we de dag, of de handeling beginnen, even tijd te maken voor dat van waaruit we op weg gaan door middel van een stil moment, meditatie, mooie tekst, een mantra. En dat ‘mee te nemen in de dag, in de handeling’.

‘Ja, maar het is zo weer weg’, dacht ik zelf toen ik hiermee begon. Dat mag zo in eerste instantie lijken, maar gaandeweg merkte ik dat korte pauzes om me te herinneren, na wat oefening, haast vanzelf een uitwerking hebben. En dan ook nog het resultaat ten goede komen.

Graag vertel ik u daar nog veel  meer over tijdens de bijeenkomst over Karma Yoga op 28 november a.s. Er is dan ook gelegenheid vragen te stellen en ervaringen uit te wisselen. Vanwege de corona-maatregelen is de bijeenkomst omgezet naar een zoom-meeting van één uur, van 10 – 11 uur. Voor mij de eerste keer om dit zo te doen, maar zal er, met hopelijk een minimale gehechtheid aan het resultaat 😉, alles aan doen er wat moois van te maken.

Reacties op deze blog zijn welkom. U kunt mij een mailtje sturen: hans8nijs@gmail.com.

Aanmelden voor de bijeenkomst op 28 november kan ook via dit e-mailadres, of via de agenda op onze website: Video meeting Karma Yoga

De eenheid van maat voor de mens is een dag

/in /door

Het mooie van Karma Yoga is dat het laat zien dat als wij willen groeien, leermomenten zich in overvloed aandienen. Het is echter wel belangrijk om daar een beetje lijn in aan te brengen. Zo is het bij onze spirituele oefeningen belangrijk om een goede maat te houden. Er wordt wel eens gezegd dat de eenheid van maat voor de mens een dag is. Voor mij is dit een prachtig hulpmiddel. Wat wil het zeggen dat de eenheid van maat voor de mens een dag is? Daar wil ik in deze blog bij stilstaan.

Binnen de SFM zijn we gewend om activiteiten te beginnen met een moment stilte en ook weer af te sluiten met een moment stilte. De gedachte hierbij is dat de ene activiteit wordt afgesloten voor de volgende begint. Afsluiten wil zeggen, mentaal afronden, voelen of het echt klaar is, alle gedachten. Indrukken en meningen die daaruit naklinken loslaten, van je af laten glijden, echt afsluiten en terugkeren naar de stilte. Om daarna vanuit die stilte dan weer de volgende activiteit te beginnen. ‘Schoon’ beginnen. Daar kunnen we in de loop van een dag mee experimenteren.

In de ‘buitenwereld’ kunnen we in een dergelijke beweging meebewegen door geen fysieke sporen achter te laten van een activiteit. Door daarvan de sporen op te ruimen: de plek van de activiteit schoon achterlaten, gereedschap opruimen, de werkplek schoon achterlaten, geen afwas laten staan, etc. De precisie waarmee dit gebeurt, werkt in op met mentale opruimen en omgekeerd.

Zo ontstaat er ruimte, helderheid en creativiteit voor dat wat komen gaat en, als dit een goede gewoonte wordt, spaart hij veel energie.

Een bijzondere ervaring vind ik om dit principe toe te passen op een dag als geheel. Een dag heeft een bepaald ritme, bepaalde fasen, elk met een eigen energie. Een voor velen bekend voorbeeld daarvan is de stilte in de vroege ochtend en rond zonsondergang die in de natuur vaak bijna tastbaar is. Dit proces van ritmes, fasen, herhaalt zich elke dag weer opnieuw.

Ik heb ooit iemand op vragen over reïncarnatie horen reageren met de opmerking: ‘Volgens mij hebben jullie je handen vol aan dit leven. Laten we ons daar dan ook eerst maar mee bezighouden.’ Moet ik aan denken nu ik hierover schrijf. Tussen dit dag- en nacht ritme lijkt me wel een parallel te zitten met veel wat er over dat onderwerp wordt gedacht en gezegd.

Net zoals we een bepaalde activiteit in stilte openen, kunnen we de dag openen en zoals we een activiteit afsluiten kunnen we proberen een dag af te sluiten. In de hectiek van zo’n dag kunnen we, als we dat willen, en om het overzichtelijk en licht te houden, voor de dag één focuspunt nemen om ons te oefenen.

Dat kan door te beginnen om ons daarbij te richten op één bepaalde activiteit die zich die dag gaat voordoen. Bijvoorbeeld het voorbereiden en bereiden van een maaltijd, een afwas, lopen, opruimen. Voor het begin even stil worden, je er in alle rust op concentreren, en helemaal af te sluiten. Daarbij kun je je ook focussen op een bepaalde kwaliteit. Bijvoorbeeld: werk ik met aandacht, sta ik op zenden of ontvangen, doe ik hard of zacht etc.

Je zult zien dat dit op een gegeven moment vanzelf door gaat werken in de andere activiteiten van de dag. Het kan helpen om een dagboekje bij te houden.

Sluit iedere dag af, zonder enig oordeel. Zelf vind ik het fijn om dan alvast een focus voor de volgende dag te kiezen.

Andere mogelijke focuspunten zijn:

– luisteren we naar de geluiden die we maken?

– staan we op ‘zenden’ of ‘ontvangen’?

– ben ik hard of zacht bezig?

– laten we ons lichaam niet meer dan nodig doen?

– voelen we onze handen?

– voelen we vandaag onze voeten?

Iedereen kan voor zichzelf vast wel andere mogelijkheden voor zichzelf bedenken. Maar pas op: ga hierbij nooit voor het resultaat, maar voor de intentie die in die dag wordt meegenomen.

Ik wens ook jullie hiermee veel mooie leermomenten.

Uw reactie op deze blog is welkom. U kunt daarvoor een mailtje sturen naar: hans8nijs@gmail.com

 

Hoe draagt de filosofie bij aan de menselijke ontwikkeling?

/in , /door

Hoe draagt de filosofie bij aan menselijke ontwikkeling?

Ik denk dat iedereen zich graag wil ontwikkelen als hij of zij er de kans toe krijgt. De vraag is: ‘wat wordt bedoeld met menselijke ontwikkeling?’ Je kunt denken aan het ontwikkelen van bepaalde vaardigheden, aan het verkrijgen van kennis en inzicht, aan iemand die ‘geleerd’ is of ergens heel goed en bekwaam in is. Toch, als je het zo overweegt, dan krijg je het gevoel dat er nog iets mist. Dit is niet het complete plaatje van ‘menselijke ontwikkeling’.  Dit zijn misschien meetbare dingen en die zijn zeker belangrijk, maar er zijn nog andere. In de oude filosofieën worden vaak poëtische termen gebruikt om menselijke ontwikkeling aan te duiden, zoals ‘tot bloei komen’, je ‘innerlijke kracht vinden en laten groeien’, ‘ontdekken wie je werkelijk bent’, ‘leven vanuit een diep geloof en vertrouwen’, etc.

Op het eerste gezicht lijken de wetenschap en de wereld en de oude filosofische systemen op een verschillende manier te kijken naar menselijke ontwikkeling, maar als we even verder kijken, zijn die verschillen kleiner dan je denkt. Zowel de wetenschap, die kennis en inzicht hoog in het vaandel heeft staan, als wat in het oog van de wereld ‘succes’ wordt genoemd, hebben met elkaar gemeen dat er ‘licht komt in de duisternis’. Van duisternis naar licht. Als je geen kennis hebt over een bepaald probleem, leef je in ‘duisternis’. Als er kennis komt en je begrijpt wat er gebeurt, is er ‘licht’. Het zelfde geldt voor vaardigheden: eerst kan je het niet en weet je niet hoe je het doen moet en vervolgens leer je en ontwikkel je je verder en kan je het wel. Opnieuw een reis van duisternis naar licht.

De oude filosofische systemen spreken en zoeken ook naar dit ‘licht’. Misschien minder naar het licht buiten jezelf en meer naar het licht in jezelf, maar het gaat ook om licht. In die zin zou je menselijke ontwikkeling kunnen zien als een ‘reis van duisternis naar licht’. Een ontwikkeld mens staat volledig in zijn of haar licht en leeft en werkt vanuit deze staat. Wetenschap, maatschappij en filosofie komen zo dicht bij elkaar.

Als menselijke ontwikkeling op de een of ander manier leidt tot meer licht en dit ‘meer licht’ betekent meer inzicht, kracht, vermogen, energie, vitaliteit, innerlijke balans en minder angst, wantrouwen, onvermogen, zwakte etc. Dan is het verstandig om te kijken naar wat de filosofie ons hierover kan leren.

De grote filosofische systemen uit Oost en West spreken allemaal over de pure, ongeconditioneerde staat die de mens in werkelijkheid is. Wie ben je in werkelijkheid? Niet een naam of een lid van een familie, niet een bepaald beroep, niet een man of vrouw; wie ben je als je diep in je eigen geest schouwt, als je diep in je eigen ‘hart’ kijkt? Daar waar je zonder vorm, zonder naam, zonder beperking bent? Dat is het bewustzijn, het licht waar al deze geschriften en systemen over spreken.  Daarmee verbinding maken en van daaruit leven, is wat ze ons willen leren.

Klassiek zijn er drie wegen om tot dit licht te komen: de Weg van Kennis is de eerste. Het is een prachtige weg. Kennis verlicht. Eerst is er onwetendheid hetgeen een vorm van duisternis is. Na onderzoek en na een leerproces, ontstaat kennis en begrip. Dat is een vorm van licht. Daarom kan gezegd worden dat kennis licht brengt.

De tweede Weg is de Weg van Handeling. Door werk creëren wij. We maken dingen en krijgen dingen voor elkaar door werk. We leren vaardigheden en we krijgen inzicht hoe het werk gedaan moet worden. We zien ook onze wederzijdse afhankelijkheid. We werken en handelen niet alleen, maar in een groter verband. We werken in relatie met anderen en met de schepping als geheel. Alles is met alles verbonden. Zo brengt de Weg van Handeling licht.

De derde en zeker niet de minste, is de Weg van Toewijding of de Weg van Liefde. Door de toewijding of liefde, ervaar je hoe alles met alles verbonden is. Hoe de grote wetten in het universum ook bij onze menselijke maat werken. Het ‘kleine’ is onderdeel van het ‘grote’: de microkosmos lijkt wonderbaarlijk veel op de macrokosmos. Door deze diepe ervaring brengt de Weg van Toewijding of de Weg van Liefde “licht”.

Mensen volgen meestal niet exclusief één Weg. We maken gebruik van alle drie de Wegen. Welke Weg of Wegen wij ook bewandelen, het effect blijft hetzelfde: het brengt licht.

Er zijn vele systemen, ieder met hun eigen formuleringen en wegen, maar zij hebben alle één ding gemeen: zij wijzen de mens naar licht, het licht dat ieder mens al in zich draagt. Doordat wij zo naar buiten gericht zijn en ons succes zo vaak buiten onszelf zoeken, vergeten wij ons innerlijk licht. Filosofie helpt ons om ons dit licht weer te herinneren. En juist in deze tijd, waar zoveel onzekerheid, twijfel, angst en onzekerheid is, is het belangrijk dat wij in verbinding blijven. Het is als een onuitputtelijke bron. Daarom is het goed om af en toe je toevlucht te nemen tot de oude filosofische geschriften en je te laten inspireren door de tijdloze wijsheden die zij verkondigen.

Wil je reageren? Stuur dan een mailtje naar: info@filosofieenmeditatie.nl

Donaties zijn niet groot of klein

/in , /door

De laatste tijd krijgen we regelmatig de vraag of het nog wel goed gaat met de financiële situatie van de SFM. Wij leven tenslotte voor een groot deel van donaties en door de corona-epidemie zijn veel voorjaars- en zomerretraites niet doorgegaan. Vanaf 5 juli zijn de retraites weer begonnen, maar dan wel in ons retraitecentrum de Cynham in Egmond aan den Hoef. Vanaf 9 augustus gaan we ook weer starten met de retraites in het centrum Le Domaine St. Antoine in Brognon. Spannend om te zien hoe dit gaat nu de corona toch weer de kop op steekt.

Het is altijd onze wens geweest om van donaties te blijven leven. Om deze reden hebben wij, nu het wat moeilijker gaat, dan ook besloten om onze prijzen niet te verhogen en te blijven vertrouwen op de donaties. En… de donaties blijven komen en we draaien nog steeds zonder problemen. Ook het onderhoud aan de gebouwen gaat gewoon door en we blijven onze lange termijn visie volgen. We hoeven nog niet onze plannen bij te stellen.

Naast de retraiteprogramma’s die we aanbieden, zien we in toenemende mate mensen langs komen die korter of langer in de atmosfeer willen verblijven van de retraitecentra. Veel gehoorde uitspraken zijn ‘even in een positieve sfeer verblijven’ of ‘even weer herinnerd te worden aan iets moois’.

Er is in de oude Indiase geschriften een mooie en diepe uitspraak die ik dagelijks met mij mee draag: ‘vuur is niet groot of klein, het heeft het vermogen om te branden’. Zo is het ook met donaties: er zijn geen ‘grote’ of ‘kleine’ donaties. Donaties geven ‘leven’. En al deze donaties houden de SFM in leven. Daar vertrouwen we op.

Juist in tijden zoals deze is het belangrijk om op koers te blijven en je niet terug te trekken in je ‘kleine wereld’. Blijf op koers en wordt niet angstig. Deze tijd vraagt, meer dan ooit, om ‘oases’ waar je je even kunt terugtrekken en tot rust kunt komen in een veilige en geborgen omgeving en kan bezinnen op de vraag of je je koers in het leven nog volgt. De retraitecentra zijn geïnspireerd op het beeld van de oase: een plaats waar rust en veiligheid is en waar je gevoed wordt in de drie werelden: fysiek, mentaal en spiritueel. Van daaruit ga je weer de wereld in, zonder angst en je weet dat je altijd weer kunt terugkeren naar deze oases.

Ook al lijkt de duisternis steeds dichter te worden en zijn retraitecentra misschien maar kleine ‘lichtjes’, we mogen op de woorden vertrouwen: ‘vuur is niet groot of klein, het heeft het vermogen om te branden’.

Dank aan de oude en nieuwe donateurs die ons in deze moeilijk tijd blijven ondersteunen. Wij gaan door om de centra verder open te stellen om zoveel mogelijk mensen in deze ‘oases’ een plek aan te bieden.

Hierbij nog een paar testimonials van retraitanten die recent onze centra hebben bezocht:

Vol zelfvertrouwen, blijdschap en verbondenheid gaan we weer de wereld in en het moois verspreiden.

Een retraite om steeds weer terug te keren, voor alle leeftijden en levensomstandigheden. Een thuis voor iedereen.

Weer een stap dichterbij mijn geloof en vertrouwen gekomen.

In een liefdevolle omgeving waar je kunt en mag zijn wie je bent (her)vind je rust, inzicht en wijsheid in je zelf.

Mehdi Jiwa

Wil je reageren op deze blog? Stuur dan een mailtje naar info@filosofieenmeditatie.nl

Waarom is het delen van vragen en ervaringen zo belangrijk?

/in , /door

Er is zoveel onrust in de wereld, zoveel angst en onzekerheid, dat het gemakkelijk is je koers kwijt te raken en uit balans te raken. Juist nu is het belangrijk om je te richten op de universele, tijdloze wetten en principes die je tot steun zijn in het leven. Hetzelfde geldt voor de meditatie, die je helpt om innerlijk in balans te blijven en deze balans te versterken.

Nu wij door de corona epidemie niet meer bij elkaar kunnen komen voor onze bijeenkomsten en meditaties, zijn we overgeschakeld naar het online contact houden. Dit kan de kracht van de bijeenkomsten, die ‘groter is dan de som der delen’, niet vervangen, maar het kan toch steun geven.
Er is echter één ding dat essentieel is bij deze manier van contact houden en dat is het blijven delen van je vragen en ervaringen. Waarom is dit zo belangrijk? Natuurlijk is het voor mij, die probeert materiaal te vinden dat geschikt is om online te delen, fijn om te weten wat er speelt. Ik kan daar bij materiaal voor de volgende keren op inspelen. Maar er is een belangrijker ding. Het zit in een heel eenvoudig principe: ‘eigen’ vragen en eigen ervaringen zijn altijd gezaghebbend! Jij hebt het tenslotte zo beleefd en je vragen spelen op dit moment in jouw leven een rol. Het zijn vragen en ervaringen die van ‘binnenuit’ komen. Het zijn geen technische vragen of ervaringen van anderen die je deelt, het zijn jouw vragen en ervaringen.

Het gaat erom dat je deze vragen en ervaringen voor je zelf probeert te formuleren. Deze poging is op zich al een groot hulpmiddel omdat aan de vraag en de ervaring die je probeert te formuleren, een herinnering vast zit. Er zit een verhaal achter en dit verhaal klinkt door in de vraag of de ervaring. De herinnering die bij het formuleren wordt opgeroepen, is eigenlijk de magische factor, niet het eventuele antwoord en de reacties die je krijgt. Het is een hele grote kracht om in verbinding te blijven met je ‘eigen’ verhaal. Dit staat bekend als het in verbinding blijven met de ‘context’ van waaruit de vraag of de ervaring voortkomt. Aan de ene kant is er input in de vorm van tekst, een video en vragen. Er zijn geen goede of verkeerde antwoorden, maar het proces werkt zo dat je door de vragen te beantwoorden, je je weer even bewust wordt van waar je zelf staat en waar je geest naar uit gaat (en waar je vandaan komt). Hetzelfde geldt voor het bestuderen van een stukje tekst: het zal bepaalde ervaringen (en herinneringen) bij je oproepen en dat helpt je om je bewust te worden van de grote kracht die altijd in je aanwezig is.

Het is een wonderlijk proces, dat je heel eenvoudig zelf kan ervaren. Om dit proces te ervaren is het echter wel nodig om interactief te blijven en je vragen en ervaringen te delen. Het is niet gemakkelijk om in deze turbulente tijd op koers te blijven. We moeten met elkaar in verbinding blijven. Het kan ook online, maar de voorwaarde is dat je je vragen en ervaringen blijft delen. Ik hoop dat je blijft volhouden en op koers blijft. Blijf mij mailtjes sturen. Het zal je zeker helpen.

Mehdi Jiwa

Mail: info@filosofieenmeditatie.nl