Berichten

De innerlijke houding

In mijn vorige blog, ‘De eenheid van maat voor de mens is een dag’, maakte ik bij enkele oefeningen de opmerking ‘pas op: ga niet voor het resultaat, maar voor de intentie die in de dag wordt meegenomen’. Daar kreeg ik een paar reacties op. ‘Een mens doet iets toch om iets te bereiken?’, ‘Je wilt toch een goed resultaat, dat is toch de vrucht? Dat laat je toch niet onverschillig?’ Daar wil ik in deze blog graag op reageren.

In mijn vorige blog zijn de oefeningen bedoeld om ons bewust te worden van een bepaalde houding. Om ons bewust te worden van ons eigen gedrag,  gewoon zoals het gaat, zonder daar een oordeel van ‘goed’ of ‘niet goed’, ‘mooi’ of ‘niet mooi’, aan te verbinden. Dat, er geen oordeel aan te verbinden, is al een oefening op zich. Alleen het toekijken hierop, heeft, zo heb ik gemerkt, al haast vanzelf een positieve uitwerking.

In de Bhagavad Gita wordt met enige regelmaat aangegeven dat men zich niet moet hechten aan handelingen en dan ook nog eens niet aan het resultaat, de ‘vruchten van handeling’.

Laten we eerst stil staan bij het loslaten van de gehechtheid aan handelingen zelf.

We willen allemaal vrije mensen zijn, toch? Maar zitten soms zo gevangen in het web van vele gewoonten en de druk van van alles en nog wat te  moeten. Of misschien handelen we soms niet omdat het nodig is, maar omdat we niet anders kunnen. Het grootste deel van de dag is voor de meesten van ons, en ik ben daar zeker geen uitzondering op, opgebouwd uit gewoonten, die we ons gedurende een lange periode hebben eigengemaakt. Dat kunnen goede gewoonten zijn, maar ook minder goede. Eigenlijk zegt de de Bhagavad Gita in mijn ogen dan ook: ga eens in de gaten krijgen hoe je daar in zit.  Doe je iets automatisch of vanuit iets wat ik ‘een innerlijke instemming’ zou noemen. Het laatste zal meer kleur en energie aan de handeling geven.

Ook het tijdens de handeling bezig zijn met het resultaat, in plaats van de handeling zelf, kan een dergelijke uitwerking hebben. Er kan dan een soort verkramping optreden die de kleur en energie doet vervagen. Het kan de aandacht vernauwen en veel meer energie vragen dan feitelijk nodig is.

Om deze kleur en energie optimaal te bewaren, is een verbinding met onze intentie, onze innerlijke bron nodig. Een verbinding waarvan het mooi is als die in de handeling doorklinkt. Een hulpmiddel daarbij is tijdens ons doen en laten zo af en toe stil te staan bij onze innerlijke houding, ons die te herinneren. Dat kan door voordat we de dag, of de handeling beginnen, even tijd te maken voor dat van waaruit we op weg gaan door middel van een stil moment, meditatie, mooie tekst, een mantra. En dat ‘mee te nemen in de dag, in de handeling’.

‘Ja, maar het is zo weer weg’, dacht ik zelf toen ik hiermee begon. Dat mag zo in eerste instantie lijken, maar gaandeweg merkte ik dat korte pauzes om me te herinneren, na wat oefening, haast vanzelf een uitwerking hebben. En dan ook nog het resultaat ten goede komen.

Graag vertel ik u daar nog veel  meer over tijdens de bijeenkomst over Karma Yoga op 28 november a.s. Er is dan ook gelegenheid vragen te stellen en ervaringen uit te wisselen. Vanwege de corona-maatregelen is de bijeenkomst omgezet naar een zoom-meeting van één uur, van 10 – 11 uur. Voor mij de eerste keer om dit zo te doen, maar zal er, met hopelijk een minimale gehechtheid aan het resultaat 😉, alles aan doen er wat moois van te maken.

Reacties op deze blog zijn welkom. U kunt mij een mailtje sturen: hans8nijs@gmail.com.

Aanmelden voor de bijeenkomst op 28 november kan ook via dit e-mailadres, of via de agenda op onze website: Video meeting Karma Yoga

De eenheid van maat voor de mens is een dag

Het mooie van Karma Yoga is dat het laat zien dat als wij willen groeien, leermomenten zich in overvloed aandienen. Het is echter wel belangrijk om daar een beetje lijn in aan te brengen. Zo is het bij onze spirituele oefeningen belangrijk om een goede maat te houden. Er wordt wel eens gezegd dat de eenheid van maat voor de mens een dag is. Voor mij is dit een prachtig hulpmiddel. Wat wil het zeggen dat de eenheid van maat voor de mens een dag is? Daar wil ik in deze blog bij stilstaan.

Binnen de SFM zijn we gewend om activiteiten te beginnen met een moment stilte en ook weer af te sluiten met een moment stilte. De gedachte hierbij is dat de ene activiteit wordt afgesloten voor de volgende begint. Afsluiten wil zeggen, mentaal afronden, voelen of het echt klaar is, alle gedachten. Indrukken en meningen die daaruit naklinken loslaten, van je af laten glijden, echt afsluiten en terugkeren naar de stilte. Om daarna vanuit die stilte dan weer de volgende activiteit te beginnen. ‘Schoon’ beginnen. Daar kunnen we in de loop van een dag mee experimenteren.

In de ‘buitenwereld’ kunnen we in een dergelijke beweging meebewegen door geen fysieke sporen achter te laten van een activiteit. Door daarvan de sporen op te ruimen: de plek van de activiteit schoon achterlaten, gereedschap opruimen, de werkplek schoon achterlaten, geen afwas laten staan, etc. De precisie waarmee dit gebeurt, werkt in op met mentale opruimen en omgekeerd.

Zo ontstaat er ruimte, helderheid en creativiteit voor dat wat komen gaat en, als dit een goede gewoonte wordt, spaart hij veel energie.

Een bijzondere ervaring vind ik om dit principe toe te passen op een dag als geheel. Een dag heeft een bepaald ritme, bepaalde fasen, elk met een eigen energie. Een voor velen bekend voorbeeld daarvan is de stilte in de vroege ochtend en rond zonsondergang die in de natuur vaak bijna tastbaar is. Dit proces van ritmes, fasen, herhaalt zich elke dag weer opnieuw.

Ik heb ooit iemand op vragen over reïncarnatie horen reageren met de opmerking: ‘Volgens mij hebben jullie je handen vol aan dit leven. Laten we ons daar dan ook eerst maar mee bezighouden.’ Moet ik aan denken nu ik hierover schrijf. Tussen dit dag- en nacht ritme lijkt me wel een parallel te zitten met veel wat er over dat onderwerp wordt gedacht en gezegd.

Net zoals we een bepaalde activiteit in stilte openen, kunnen we de dag openen en zoals we een activiteit afsluiten kunnen we proberen een dag af te sluiten. In de hectiek van zo’n dag kunnen we, als we dat willen, en om het overzichtelijk en licht te houden, voor de dag één focuspunt nemen om ons te oefenen.

Dat kan door te beginnen om ons daarbij te richten op één bepaalde activiteit die zich die dag gaat voordoen. Bijvoorbeeld het voorbereiden en bereiden van een maaltijd, een afwas, lopen, opruimen. Voor het begin even stil worden, je er in alle rust op concentreren, en helemaal af te sluiten. Daarbij kun je je ook focussen op een bepaalde kwaliteit. Bijvoorbeeld: werk ik met aandacht, sta ik op zenden of ontvangen, doe ik hard of zacht etc.

Je zult zien dat dit op een gegeven moment vanzelf door gaat werken in de andere activiteiten van de dag. Het kan helpen om een dagboekje bij te houden.

Sluit iedere dag af, zonder enig oordeel. Zelf vind ik het fijn om dan alvast een focus voor de volgende dag te kiezen.

Andere mogelijke focuspunten zijn:

– luisteren we naar de geluiden die we maken?

– staan we op ‘zenden’ of ‘ontvangen’?

– ben ik hard of zacht bezig?

– laten we ons lichaam niet meer dan nodig doen?

– voelen we onze handen?

– voelen we vandaag onze voeten?

Iedereen kan voor zichzelf vast wel andere mogelijkheden voor zichzelf bedenken. Maar pas op: ga hierbij nooit voor het resultaat, maar voor de intentie die in die dag wordt meegenomen.

Ik wens ook jullie hiermee veel mooie leermomenten.

Uw reactie op deze blog is welkom. U kunt daarvoor een mailtje sturen naar: hans8nijs@gmail.com

 

De transformerende kracht van retraites

Het retraiteseizoen loopt voor ons ten einde. Een goed moment om even terug te blikken. Het was een bijzonder jaar: door de corona-epidemie konden de retraites in mei en juni niet doorgaan, de retraites van juli moesten we verplaatsen van ons centrum in Brognon (Noord-Frankrijk) naar ons retraitecentrum ‘de Cynham’ in Egmond aan den Hoef. Pas in augustus konden we weer retraites organiseren in Brognon. Wel een hele bijzondere situatie. Wij evalueren al sinds eind 2018 al onze retraites en door de omstandigheden konden we nu voor het eerst onderzoeken hoe mensen retraites beleven en beoordelen in Brognon en in Egmond aan den Hoef waar we normaliter nooit retraites van een week houden.

In het verleden hadden we al iets vreemds ontdekt: de retraites werden (en worden) over het algemeen gelijk beoordeeld: 4,7 (max. 5). Een mooi, hoog cijfer, maar hoe komt het dat alle retraites toch steeds weer hetzelfde cijfer krijgen? De programma’s zijn verschillend en de deelnemers ook (van tieners tot ouderen, van mensen die graag meedoen aan Zang, Dans en Bezinning of aan een Familieweek of meedoen aan meditatie, studie of yoga-programma’s etc.). Diverse programma’s, verschillende groepen mensen en toch min of meer dezelfde beoordeling. En dit jaar kregen we de gelegenheid om de Cynham te vergelijken met Brognon. Je raadt het al: opnieuw gelijke beoordelingen. Er is dus iets anders aan de hand. De groep respondenten is ook behoorlijk groot aan het worden: tot nu toe hebben 216 mensen de enquêtes ingevuld en testimonials achtergelaten.

We zijn dieper gaan kijken en er zijn twee dingen die boven komen drijven: de eerste factor die mensen hoog waarderen, zou je misschien het beste kunnen omschrijven als ‘zuivere, liefdevolle aandacht’. Iedereen die bij ons werkt en ondersteunt, doet dit geheel pro Deo. Niemand wordt betaald. Er is veel aandacht voor de gebouwen, het eten (vegetarisch) en het welzijn van de mensen die de centra bezoeken. Dat is één van de redenen dat mensen graag komen en terug blijven komen. Deze ‘zuivere en liefdevolle zorg’ kennen we uit bepaalde filosofische systemen, zoals de zen-traditie. Hij is op een gegeven moment bijna zintuiglijk waar te nemen. Het lijkt erop dat dit één van de factoren is die de retraites zo bijzonder maakt en bijdraagt aan het hoge beoordelingscijfer.

Daarnaast is er nog een factor die erg belangrijk is: de transformerende kracht van de Sanga. Al onze retraites volgen het format van de Sanga. Wat is een Sanga? Het is niet gemakkelijk te definiëren, maar ik zal de criteria geven die wij hanteren. Een Sanga is een groep mensen die bij elkaar komen om een bepaalde reden. In ons geval kent een Sanga 5 kenmerken:

– er moet een gemeenschappelijk focuspunt zijn (bijv. meditatie, yoga, filosofie, jezelf willen leren kennen etc.)
– de Sanga moet veilig zijn
– de Sanga moet gelijkwaardig zijn (iedereen die deelneemt is gelijkwaardig)
– een Sanga werkt altijd voor de ontwikkeling van het geheel en niet primair voor de ontwikkeling van een individu
– een Sanga mag niet te homogeen zijn. Diversiteit is noodzakelijk om te zorgen dat wij niet allemaal dezelfde ‘blinde vlek’ hebben.

Iedereen die de mysterieuze werking heeft ervaren van het deelnemen aan een Sanga, zal erkennen dat de kracht van de Sanga groter is dan de som van de kracht van de individuele deelnemers. Het mediteren, studeren of werken in een Sanga is heel anders en niet goed te vergelijken met individuele meditatie of studie. Je van tijd tot tijd even kunnen ‘onderdompelen’ in een Sanga tijdens een retraite is dan ook een  belangrijke factor die de retraites zo bijzonder maakt.

Het is niet moeilijk uit te leggen waarom een retraite zo heilzaam voor je is. Ten eerste: je kan je helemaal ontspannen. Er is geen stress. Er wordt niet geoordeeld en je bent goed zoals je bent. De ‘maskers’ die je gewoonlijk op hebt om in de grote wereld te kunnen overleven en je rollen goed te vervullen, heb je tijdens een retraite niet nodig. Die vallen dan ook na de eerste dagen gewoonlijk af en dat geeft op zich al een gevoel van bevrijding.

Ten tweede: door je open te stellen voor de oude kennis uit de grote filosofische systemen en de meditatie scholen, kan je ‘nieuwe’ dingen onderzoeken en kijken of ze van waarde voor je zijn. Nieuwe kennis, nieuwe inzichten en meer zelfkennis en zelfvertrouwen zijn eigenlijk altijd het resultaat dat je mee naar huis neemt na een retraite.

Nu onze maatschappij zo aan het veranderen is, hoor je steeds vaker dat het tijd is dat we ‘anders moeten gaan denken’. Het ‘oude denken is niet in staat om de problemen en uitdagingen die voor ons liggen op te lossen’. We moeten dus op een andere manier gaan kijken, denken en leven. Voor veel mensen een bedreigende gedachte. Hoe moet dat dan? Kan ik nog wel meekomen? Kan ik deze nieuwe tijd aan? Dergelijke vragen en angsten horen en lezen we veel. Dat we wat anders moeten, lijkt mij evident, maar het moet wel op een geweldloze manier plaatsvinden en dat is nogal een uitdaging. Retraites zijn veilig, geweldloos en er is ‘zuivere, liefdevolle zorg’. Sanga’s zijn van oudsher al aangeprezen als het instrument dat kan helpen om het ‘oude los te laten en het nieuwe tegemoet te treden’. Ik ben ervan overtuigd dat retraites en Sanga’s ons ook nu kunnen helpen om de grote veranderingen op een geweldloze manier door te  komen. Wij gaan zeker door met het organiseren van retraites en Sanga’s om het proces van ‘leren nieuw te denken en te leven’ te ondersteunen.

Wil je reageren? Stuur dan een mailtje naar: info@filosofieenmeditatie.nl

Events

Koken met Rumi en yoga retraite

Retraite ‘Koken met Rumi’

De volgelingen van de grote Perzische Dichter Rumi hebben een Orde, de Mevlevi, gesticht. Hierin neemt de keuken een centrale plaats in.  Als je tot deze Orde wilde toetreden, moest je eerst 1001 dagen in de keuken werken. Hier leerde je het ‘transformerende vuur van de keuken’ te beheersen. Je moest leren hoe je ‘ingrediënten en producten’ transformeerde tot voedsel. En voedsel moest vervolgens verder getransformeerd worden tot een ‘maaltijd’. Deze laatste transformatie vindt voornamelijk plaats door ‘zuivere, liefdevolle aandacht’.

Koken is een ‘taal’; het is poëzie. Met een maaltijd kan je uitdrukken wat je maar moeilijk met woorden kunt zeggen. Deze week gaan we ontdekken hoe het ‘transformerende vuur van de keuken’ werkt en hoe ‘liefdevolle aandacht’ werkt. Verder is er tijd voor meditatie, rust, ontspanning en yoga.

Programma

Het programma is opgebouwd rond kooksessies in de ochtend en avond. Voor het ontbijt is er gelegenheid tot meditatie en yoga/lichaamswerk. Na het ontbijt is er een korte studie en lezen we enkele gedichten en teksten van Rumi. Aansluitend volgt de eerste kooksessie. Na de lunch is er tijd voor rust, wandelen en ontspanning. Aan het eind van de middag is er een tweede kooksessie, gevolgd door meditatie en diner. ’s Avonds kijken we gezamenlijk terug op de dag en kunnen we ervaringen met elkaar uitwisselen en lezen we nog enkele teksten van Rumi en zijn tijdgenoten. Aan het einde van de dag is er tijd om iets met elkaar te drinken en na te praten.

Kosten en accommodatie

Retraites zijn een kernactiviteit van de Stichting Filosofie en Meditatie. Ze worden begeleid door professionals die ‘pro deo’ hun diensten aanbieden omdat de Stichting een ideële grondslag en dus geen winstoogmerk heeft. Vrijwilligers helpen de kosten laag te houden, bijvoorbeeld door te koken.  Maar ook de deelnemers helpen dagelijks een uurtje mee met het zorg voor huis, tuin en keuken. Op deze manier kost de retraite slechts € 380, inclusief (vegetarische) maaltijden, drankjes en overnachting in één- of tweepersoons kamers met eigen badkamer en wc.

Het retraitecentrum is gelegen op ruim vier uur rijden van Amsterdam in het Noorden van Frankrijk, net over de Belgische grens. Als je met de trein komt, kun je worden afgehaald van het station van het nabij gelegen Couvin (België).

Kosten: € 380,- p.p.

Meer informatie: info@filosofieenmeditatie.nl

LET OP: AAN DEZE RETRAITE KUNNEN MAX. 12 MENSEN MEEDOEN

Koken met Rumi en yoga retraite

Retraite ‘Koken met Rumi’

De volgelingen van de grote Perzische Dichter Rumi hebben een Orde, de Mevlevi, gesticht. Hierin neemt de keuken een centrale plaats in.  Als je tot deze Orde wilde toetreden, moest je eerst 1001 dagen in de keuken werken. Hier leerde je het ‘transformerende vuur van de keuken’ te beheersen. Je moest leren hoe je ‘ingrediënten en producten’ transformeerde tot voedsel. En voedsel moest vervolgens verder getransformeerd worden tot een ‘maaltijd’. Deze laatste transformatie vindt voornamelijk plaats door ‘zuivere, liefdevolle aandacht’.

Koken is een ‘taal’; het is poëzie. Met een maaltijd kan je uitdrukken wat je maar moeilijk met woorden kunt zeggen. Deze week gaan we ontdekken hoe het ‘transformerende vuur van de keuken’ werkt en hoe ‘liefdevolle aandacht’ werkt. Verder is er tijd voor meditatie, rust, ontspanning en yoga.

Programma

Het programma is opgebouwd rond kooksessies in de ochtend en avond. Voor het ontbijt is er gelegenheid tot meditatie en yoga/lichaamswerk. Na het ontbijt is er een korte studie en lezen we enkele gedichten en teksten van Rumi. Aansluitend volgt de eerste kooksessie. Na de lunch is er tijd voor rust, wandelen en ontspanning. Aan het eind van de middag is er een tweede kooksessie, gevolgd door meditatie en diner. ’s Avonds kijken we gezamenlijk terug op de dag en kunnen we ervaringen met elkaar uitwisselen en lezen we nog enkele teksten van Rumi en zijn tijdgenoten. Aan het einde van de dag is er tijd om iets met elkaar te drinken en na te praten.

Kosten en accommodatie

Retraites zijn een kernactiviteit van de Stichting Filosofie en Meditatie. Ze worden begeleid door professionals die ‘pro deo’ hun diensten aanbieden omdat de Stichting een ideële grondslag en dus geen winstoogmerk heeft. Vrijwilligers helpen de kosten laag te houden, bijvoorbeeld door te koken.  Maar ook de deelnemers helpen dagelijks een uurtje mee met het zorg voor huis, tuin en keuken. Op deze manier kost de retraite slechts € 380, inclusief (vegetarische) maaltijden, drankjes en overnachting in één- of tweepersoons kamers met eigen badkamer en wc.

Het retraitecentrum is gelegen op ruim vier uur rijden van Amsterdam in het Noorden van Frankrijk, net over de Belgische grens. Als je met de trein komt, kun je worden afgehaald van het station van het nabij gelegen Couvin (België).

Kosten: € 380,- p.p.

Meer informatie: info@filosofieenmeditatie.nl

LET OP: AAN DEZE RETRAITE KUNNEN MAX. 10 MENSEN MEEDOEN

Koken met Rumi en yoga retraite

Retraite ‘Koken met Rumi’

De volgelingen van de grote Perzische Dichter Rumi hebben een Orde, de Mevlevi, gesticht. Hierin neemt de keuken een centrale plaats in.  Als je tot deze Orde wilde toetreden, moest je eerst 1001 dagen in de keuken werken. Hier leerde je het ‘transformerende vuur van de keuken’ te beheersen. Je moest leren hoe je ‘ingrediënten en producten’ transformeerde tot voedsel. En voedsel moest vervolgens verder getransformeerd worden tot een ‘maaltijd’. Deze laatste transformatie vindt voornamelijk plaats door ‘zuivere, liefdevolle aandacht’.

Koken is een ‘taal’; het is poëzie. Met een maaltijd kan je uitdrukken wat je maar moeilijk met woorden kunt zeggen. Deze week gaan we ontdekken hoe het ‘transformerende vuur van de keuken’ werkt en hoe ‘liefdevolle aandacht’ werkt. Verder is er tijd voor meditatie, rust, ontspanning en yoga.

Programma

Het programma is opgebouwd rond kooksessies in de ochtend en avond. Voor het ontbijt is er gelegenheid tot meditatie en yoga/lichaamswerk. Na het ontbijt is er een korte studie en lezen we enkele gedichten en teksten van Rumi. Aansluitend volgt de eerste kooksessie. Na de lunch is er tijd voor rust, wandelen en ontspanning. Aan het eind van de middag is er een tweede kooksessie, gevolgd door meditatie en diner. ’s Avonds kijken we gezamenlijk terug op de dag en kunnen we ervaringen met elkaar uitwisselen en lezen we nog enkele teksten van Rumi en zijn tijdgenoten. Aan het einde van de dag is er tijd om iets met elkaar te drinken en na te praten.

Kosten en accomodatie

Retraites zijn een kernactiviteit van de Stichting Filosofie en Meditatie. Ze worden begeleid door professionals die ‘pro deo’ hun diensten aanbieden omdat de Stichting een ideële grondslag en dus geen winstoogmerk heeft. Vrijwilligers helpen de kosten laag te houden, bijvoorbeeld door te koken.  Maar ook de deelnemers helpen dagelijks een uurtje mee met het zorg voor huis, tuin en keuken. Op deze manier kost de retraite slechts € 330, inclusief (vegetarische) maaltijden, drankjes en overnachting in één- of tweepersoons kamers met eigen badkamer en wc.

Het retraitecentrum is gelegen op ruim vier uur rijden van Amsterdam in het Noorden van Frankrijk, net over de Belgische grens. Als je met de trein komt, kun je worden afgehaald van het station van het nabij gelegen Couvin (België).

Kosten: € 330,- p.p.

Meer informatie: info@filosofieenmeditatie.nl

LET OP: AAN DEZE RETRAITE KUNNEN MAX. 10 MENSEN MEEDOEN

Koken met Rumi en yoga retraite

Retraite ‘Koken met Rumi’

De volgelingen van de grote Perzische Dichter Rumi hebben een Orde, de Mevlevi, gesticht. Hierin neemt de keuken een centrale plaats in.  Als je tot deze Orde wilde toetreden, moest je eerst 1001 dagen in de keuken werken. Hier leerde je het ‘transformerende vuur van de keuken’ te beheersen. Je moest leren hoe je ‘ingrediënten en producten’ transformeerde tot voedsel. En voedsel moest vervolgens verder getransformeerd worden tot een ‘maaltijd’. Deze laatste transformatie vindt voornamelijk plaats door ‘zuivere, liefdevolle aandacht’.

Koken is een ‘taal’; het is poëzie. Met een maaltijd kan je uitdrukken wat je maar moeilijk met woorden kunt zeggen. Deze week gaan we ontdekken hoe het ‘transformerende vuur van de keuken’ werkt en hoe ‘liefdevolle aandacht’ werkt. Verder is er tijd voor meditatie, rust, ontspanning en yoga.

 

Programma

Het programma is opgebouwd rond kooksessies in de ochtend en avond. Voor het ontbijt is er gelegenheid tot meditatie en yoga/lichaamswerk. Na het ontbijt is er een korte studie en lezen we enkele gedichten en teksten van Rumi. Aansluitend volgt de eerste kooksessie. Na de lunch is er tijd voor rust, wandelen en ontspanning. Aan het eind van de middag is er een tweede kooksessie, gevolgd door meditatie en diner. ’s Avonds kijken we gezamenlijk terug op de dag en kunnen we ervaringen met elkaar uitwisselen en lezen we nog enkele teksten van Rumi en zijn tijdgenoten. Aan het einde van de dag is er tijd om iets met elkaar te drinken en na te praten.

Kosten en accomodatie

Retraites zijn een kernactiviteit van de Stichting Filosofie en Meditatie. Ze worden begeleid door professionals die ‘pro deo’ hun diensten aanbieden omdat de Stichting een ideële grondslag en dus geen winstoogmerk heeft. Vrijwilligers helpen de kosten laag te houden, bijvoorbeeld door te koken.  Maar ook de deelnemers helpen dagelijks een uurtje mee met het zorg voor huis, tuin en keuken. Op deze manier kost de retraite slechts € 310, inclusief (vegetarische) maaltijden, drankjes en overnachting in één- of tweepersoons kamers met eigen badkamer en wc.

Het retraitecentrum is gelegen op ruim vier uur rijden van Amsterdam in het Noorden van Frankrijk, net over de Belgische grens. Als je met de trein komt, kun je worden afgehaald van het station van het nabij gelegen Couvin (België).

Kosten: € 310,- p.p.

Meer informatie: info@filosofieenmeditatie.nl

LET OP: AAN DEZE RETRAITE KUNNEN MAX. 10 MENSEN MEEDOEN