Berichten
Standpunt creëert realiteit
Een diepzinnig filosofisch thema
Eén van de meest diepzinnige thema’s in de filosofie is het thema van vrije keuze. We denken vaak dat het heel natuurlijk is dat we zelf keuzes maken in ons leven en dat wij daar vrij in zijn. Maar een beetje onderzoek laat zien dat vrije keuze een mysterieus begrip is.
Momenteel ben ik bezig een boek te schrijven over Vidya-meditatie. Een meditatievorm waar ik al eerder over geschreven heb en waarvan ik denk dat hij van grote waarde is voor onze huidige tijd en samenleving. Vidya betekent ‘kennis’ of ‘wetenschap’, maar is ook een meditatievorm die je voorbij de wereld van ‘naam en vorm’ voert. Juist deze methode is in staat om je te helpen om zelf na te denken en niet alleen maar meningen van anderen te over te nemen en er achteraan te lopen.
Al schrijvend stuitte ik echter op het oude probleem: hoe ‘vrij’ of ‘objectief’ kunnen wij kijken naar de realiteit waarin wij leven en hoe ‘vrij’ zijn wij om daarin keuzes in te maken?
Vidya-meditatie
De Vidya-meditatie is diep geworteld in de kennis en wijsheid die te vinden is in de Indiase Upanishads. Duizenden jaren oude teksten uit een geheel andere traditie en tijd dan de onze. Wij kijken met onze Westerse ogen uit de 21-eeuw naar deze teksten en betrekken alles wat we lezen of denken te begrijpen op situaties uit ons eigen leven. Maar wat zien wij eigenlijk? Zien wij de wereld van de Upanishads of zien wij een zelfgemaakte werkelijkheid en zoeken wij naar argumenten en kennis die ons wereldbeeld bevestigen? En hebben wij hier keuzes in?
Een verhaal uit de Katha Upanishad
Al schrijvend kwam ik uit op een passage uit de Katha Upanishad die mogelijk een nieuw licht werpt op deze problematiek. Het verhaal gaat als volgt: er was eens een man die niet bijzonder rijk was en die zo graag de hemel wilde verwerven. Volgens zijn traditie moest hij een groot offer brengen en daarbij giften schenken aan ‘mensen die deze giften waard waren’. Hij schonk zijn oude koeien die geen melk meer gaven en die geen kalveren meer konden krijgen en veelal ook nauwelijks nog konden eten en drinken als gift.
Hij had ook een zoon, Nâciketas genaamd. Nâciketas was nog jong en niet bijzonder geschoold, maar had een zuiver hart en een bijzonder gevoelige natuur. Terwijl hij zijn vader gadesloeg dacht hij dat dit niet het juiste offer was. De giften waren niet veel waard en Nâciketas spoorde zijn vader aan om ook iets dat echt waarde had te schenken. Zijn vader negeerde de opmerkingen van zijn zoon, maar Nâciketas herhaalde zijn opmerkingen een tweede en derde keer.
Toen werd zijn vader boos en in zijn boosheid deed hij iets waar hij onmiddellijk spijt van had: hij zei tegen zijn zoon: ‘ik geef jou weg en wel aan de Dood’. Hoewel hij zijn woorden onmiddellijk wilde herroepen, was Nâciketas het daar niet mee eens. Als we woorden spreken die we zo weer kunnen herroepen, wat hebben de woorden dan nog voor zin? Nâciketas gaat naar het huis van de Dood, maar hij gaat niet naar het huis van de Vernietiger, zoals zijn vader het zag, maar naar het huis van een groot leermeester, Yama, zoon van de zon, de kenner van het Allerhoogste. De rest van de Katha Upanishad gaat over het onderricht dat de Dood aan Nâciketas gaf.
Het standpunt van de vader en van de zoon zijn verschillend
Deze eerste passage bevat al een paar vidya’s (verborgen stukjes kennis) die je mee kan nemen in je meditatie. Het standpunt van de vader en van Nâciketas was heel verschillend. Zijn vader wilde de hemel verwerven, maar wilde niet veel geven. Nâciketas wil zuiverheid, het mooiste en is bijzonder standvastig. Zijn vader geeft hem in zijn woede aan de Dood (Mrityu), maar Nâciketas heeft ook hier een ander standpunt: hij ziet de Dood als de kenner van het Allerhoogste. Welke leraar zou hem beter kunnen vertellen over de wereld die voorbij de invloed van de dood ligt, dan de Dood zelf? Wat een uitgelezen kans!
Standpunt creëert realiteit
Standpunt creëert een realiteit en in deze realiteit leef je en maak je keuzes. Natuurlijk ben je ook geplaatst op een bepaalde plaats en in een bepaalde tijd. Maar hoe je er tegenaan kijkt en welke mogelijkheden je wel of niet ziet, wordt voor een belangrijk deel bepaald door het standpunt dat je inneemt. Wil je verandering in je leven?
Je kan proberen naar een andere plaats op aarde te gaan, misschien is het daar beter. Wat je in ieder geval kan proberen is oog te krijgen voor de invloed van verschillende standpunten. Mensen komen snel met elkaar in conflict. We denken dat we het over dezelfde realiteit hebben en die misschien anders interpreteren, alsof de realiteit waarin wij leven iets ‘objectiefs’ is, maar de andere kant is ook interessant: als wij een ‘eigen’ realiteit maken door het innemen van een bepaald standpunt en een ander doet dat ook, dan leven we ieder in een andere wereld.
Een belangrijk deel van het filosofisch onderzoek is er daarom op gericht je eigen standpunt eens los te laten en vanuit het standpunt van de ander te kijken. Vervolgens gaat het onderzoek verder naar de gemeenschappelijke wortel die ten grondslag ligt aan de verschillende standpunten.
Verander je standpunt en je leeft in een andere realiteit. Je moet deze woorden niet voor waar aannemen, maar neem ze eens mee in je meditatie en kijk wat ze doen. Vrij zijn betekent ook dat je van standpunt kunt wisselen, zonder dat je dat wat je werkelijk weet geweld aan doet. Maar om dit te kunnen doen, is het belangrijk dat je zelf leert na te denken. Vidya-meditatie is hierbij een groot hulpmiddel.
Wil je reageren op deze blog of heb je vragen? Stuur mij dan een mailtje. Ik ontvang ze graag. Het mailadres is info@filosofieenmeditatie.nl
Vidya-meditatie en het leren te ‘dobberen op’ en het meenemen van vragen in je meditatie
Momenteel zijn we druk bezig de vidya-meditatie beter uit te werken en uit te leggen hoe je deze eenvoudige, maar zeer effectieve methode kunt gebruiken in je eigen leven. Ik heb er al verschillende blogs aan gewijd (als je ze wil lezen: zie onze website onder blogs.)
Vragen over de techniek van de vidya-meditatie
Er komen veel vragen binnen die deels gaan over de techniek van de vidya-meditatie, maar ook hoe je deze meditatiemethode kunt gebruiken voor dingen die in je leven spelen. Bijvoorbeeld: kan je de vidya-meditatie ook gebruiken om bepaalde vragen waar je mee zit op te lossen, of kan je hem ook gebruiken om bepaalde problemen die je hebt, op te lossen? Verder werd er ook vaak gevraagd of je de vidya-meditatie kan gebruiken om meer inzicht te krijgen in je eigen functioneren en waarom je altijd op een vaste manier reageert in bepaalde situaties.
Vidya-meditatie ‘graaft tot de wortel’
Interessante vragen die heel relevant zijn. De vidya-meditatie komt uit de wereld van de Indiase Upanishads[1]. Daar is hij het mooiste uitgewerkt, maar hij is breed toepasbaar bij het filosofisch onderzoek en ook in de psychologie is het een bruikbare methode. We moeten echter wel een paar dingen onderscheiden: de vidya-meditatie ‘graaft tot de wortel’ en gaat door en door totdat je bij het tijdloze, universele deel van de kennis komt. Deze kennis is niet meer aan een bepaalde cultuur of tijd gebonden en is van en voor alle mensen, waar en wanneer ze ook maar zijn geboren. De kern van de methode is om vragen ‘heel’ te laten en niet primair te streven naar het vinden van antwoorden, maar juist de vragen te gaan ‘leven’. De vraag komt ergens vandaan. Niet iedereen heeft dezelfde vragen op hetzelfde moment. Toch zijn er vragen die ieder mens vroeg of laat stelt. Dit is het spirituele deel van de mens: het willen weten waarom hij leeft, wat de betekenis is van het leven, wat je taak is in het leven en hoe je dat vorm kunt geven. En nog veel meer van dergelijke vragen.
Laat vragen ‘heel’
Door deze vragen, als ze opkomen, niet meteen te beantwoorden, maar heel stil in de meditatie mee te nemen en te kijken vanuit een neutrale positie wat er opkomt en gebeurt, gaat de deur die toegang geeft tot verbinding met lagen in jezelf die niet uitsluitend individueel zijn, maar ook een collectief deel hebben, langzaam open. Je komt als het ware met een laag in contact die van alle mensen is, uit het verleden, het heden en de toekomst.
Vidya-meditatie om meer inzicht te krijgen op je eigen functioneren
Als je de vidya-meditatie wil gebruiken om meer zicht te krijgen op je eigen functioneren, dan werkt deze methode ook, maar je moet wel goed letten op een paar zaken. Belangrijk is dat je ‘neutraal’ blijft en niet meteen een mening hebt over wat je meent te zien of te begrijpen. Ook is het essentieel dat je geen etiketten ‘goed’ of ‘fout’ of dit is ‘mijn’ schuld of ‘zijn of haar’ schuld op wat je ziet, gaat plakken. Dan stopt het proces. Je moet dus leren incasseren en het onderzoek doen met ‘je handen op je rug’. Het kan zijn dat je mooie dingen zult zien, maar het kan ook tegenvallen. Blijf neutraal en let op: geen conclusies, geen oordeel, geen meningen en geen adviezen (of willen veranderen).
Ga niet te ver met deze methode
Belangrijk is ook dat je de methode niet te ver doorvoert, d.w.z. voorbij het punt van je eigen functioneren. Dat kan wel bij de meditatie op de tijdloze, universele kennis, maar nu wil je inzicht krijgen in eigen functioneren. Als je de meditatie zijn werk laat doen, voert hij je voorbij je individualiteit en krijg je zicht op de ‘mantra’s’ die ver voorbij je eigen gedrag liggen, bijvoorbeeld de mantra dat je uitgaat van een tekort of jezelf niet goed, mooi of zuiver vindt. Lange tijd hebben religies geprobeerd ons te doen geloven dat we ‘zondig’ of nog erger waren. Gelukkig kan je ook verbinding maken met mantra’s die je in je ‘licht’ zetten en in je kracht, straling etc. Echter, dit niveau past beter bij het zuivere, continue filosofische onderzoek (vichâra) dan bij de psychologische benadering. Als je weet hoe de methode werkt kan je hem op beide gebieden goed gebruiken.
Vidya-meditatie en het verwerken van verdriet
Tot slot nog een toepassing: het verwerken van pijn en verdriet. We lopen allemaal ‘wonden en littekens’ op in ons leven. Soms is pijn en verdriet niet gemakkelijk op te lossen omdat de mensen, waarmee je iets had willen uitspreken, iets had willen oplossen, er niet meer zijn, of omdat wij er eenvoudig niet toe in staat zijn. Voor dit type pijn en verdriet, dat ik graag vergelijk met ‘stenen’ die je in je systeem hebt, is de vidya-meditatie ook behulpzaam. Je kunt een moeilijke situatie, trauma of verdriet meenemen in je meditatie en net als een vraag die belangrijk voor je is, hem heel stil laten rusten, zonder hem aan te raken. Dit ‘dobberen op’ kan je ook gebruiken bij het verwerken van verdriet of pijn. Wat de vidya-meditatie doet, is vanuit de neutrale positie, stap voor stap de bindingen die je hebt met de pijn of het verdriet los te maken.
Hoe werkt de vidya-meditatie bij het verwerken van verdriet en pijn?
De vidya-meditatie zal misschien niet de gebeurtenis die je verdriet en pijn heeft bezorgd laten verdwijnen, maar wel de bindingen die je er mee aangegaan bent. Door het stap voor stap loslaten van deze bindingen kunnen deze ‘stenen’ weer meegegeven worden aan de stroom’. Ook voor deze toepassing geldt dat je de meditatie gebruikt tot het niveau van het ‘loslaten’ en niet verder gaat, want dan ga je voorbij aan je individualiteit. Op zich is dat ook prachtig, maar dan kom je weer terecht in het diepgaande filosofisch onderzoek. In de vidya-meditatie kan je mooi ontdekken dat psychologie en filosofie één continuüm zijn: het zijn verschillende aspecten van één proces. Vanuit het standpunt van de vidya-meditatie bekeken’, is het verstandig om filosofie, spiritualiteit (waaronder religie) en psychologie als één ondeelbaar geheel te beschouwen.
Wil je reageren? Stuur mij een mail naar: info@filosofieenmeditatie.nl
[1] Upanishads zijn onderdeel van de Vedische traditie. Zij zitten vol met diepe spirituele kennis die deels verborgen zit. Hoewel de Upanishads duizenden jaren oud zijn en behoren tot de hindoeïstische cultuur, bevatten zij tijdloze, universele kennis die ook voor onze tijd en samenleving heel relevant is. Om contact te maken met het tijdloze en universele deel van de kennis die in de Upanishads verborgen zit, is de vidya-meditatie bij uitstek geschikt.
Als je denkt dat je het weet, onderzoek dan nog eens
Voorwaarden om Upanishads te bestuderen
In mijn vorige blog heb ik al beschreven dat de oude Indiase Upanishads voor mij een onuitputtelijke bron van inspiratie zijn. Veel Upanishads beschrijven een ethica (gedragsregels, disciplines etc.) die ‘vereist zijn’ of aanbevolen worden om de Upanishad te kunnen bestuderen. Het is een soort voorwaarde die noodzakelijk is om diep te kunnen doordringen in de tekst. Op zich geen bezwaar natuurlijk, maar hier gaat vaak iets mis. De voorwaarden worden vaak zo vertaald dat je niet erg enthousiast wordt om de disciplines en manier van leven op te pakken. Ook blijft vaak onduidelijk waarom het nodig is om aan deze voorwaarden te voldoen. Het gevolg is dat (jonge) mensen zich al snel afkeren van de Upanishads en dat is bijzonder jammer want ze hebben echte ‘levenslessen’ te vertellen die van groot nut zijn voor het vinden van je eigen weg in het leven en de kennis helpt je om ‘zelf na te gaan te denken’ i.p.v. achter ideeën en meningen van anderen aan te lopen.
Blijf onderzoeken
Ik zal zo een voorbeeld geven van een ethica die op het eerste gezicht niet veel mensen zal aanspreken, maar als je even geduld hebt, zal je zelf zien dat je erop een geheel andere manier naar kunt kijken. Eerst geef ik je een sleutel mee die mij erg geholpen heeft en nog steeds helpt. Hij komt uit de Kena Upanishad: Indien je denkt dat je Het kent, ken je slechts een klein deel. Wat je ervan kent is slechts de uiterlijke vorm of een godheid. Daarom, onderzoek (mediteer) verder. Het woord ‘godheid’ vraagt om verduidelijking. Met ‘godheid’ wordt hier bedoeld ‘een beeld van de werkelijkheid’ of een ‘conclusie van ‘zo is het’, al dan niet zelf gecreëerd of door cultuur en tijd bepaald. Het begrip ‘onderzoek’ of ‘mediteer’ is erg belangrijk. Ik kom er zo op terug.
Woorden moeten getransformeerd worden tot levende woorden
Er is een Upanishad die het probleem mooi beschrijft. In de Prashna Upanishad wordt beschreven hoe zes getalenteerde jonge leerlingen aan de wijze Pippalâda hun vragen willen voorleggen in de hoop dat hij ze alles kan uitleggen. De wijze antwoordde op hun verzoek als volgt: : ‘Blijf een jaar bij mij, oefen u in tapas, brahmacârya en sraddhâ; stel dan jullie vragen en als ik het kan, zal ik zeker alles uitleggen.’
De wijze reikt ze vervolgens een ethica aan. Het stelt voor om één jaar te leven volgens deze ethica alvorens hij zal antwoorden op hun vragen. De woorden tapas, brahmacârya en sraddhâ worden meestal vertaald met ‘soberheid, kuisheid (of celibaat) en geloof’. Ik weet niet hoe het jullie vergaat, maar deze woorden geven mij niet veel energie en zijn niet erg uitnodigend. Vreemd genoeg wordt in bijna geen commentaar of uitleg van de tekst aangegeven waarom deze kwaliteiten zo belangrijk zijn en hoe ze bijdragen aan een beter begrip van de antwoorden. Hoe kan het dat je door deze drie kwaliteiten te beoefenen diep kan doordringen in de kennis van de Upanishad?
Neem deze vertalingen niet klakkeloos aan. Leer zelf te denken. Onderzoek ze. spiegelen ze in je eigen leven. Kortom: neem ze mee in je meditatie.
Luister naar de woorden alsof het muziek is
De vertaling ‘soberheid, kuisheid en geloof’, zullen niet veel moderne mensen enthousiast maken. Geen wonder dat de Upanishads aan populariteit verliezen. Maar je kan er ook anders naar kijken:
Tapas heeft heel veel betekenissen: soberheid, ascese, maar ook discipline, ‘transformerende’ discipline, concentratie en meditatie.
Swami Brahmananda gaat diep in op het begrip tapas bij de studie van de Upanishads. Hij schrijft: ‘de hoogste vorm van tapas is concentratie van de geest op wat Brahman (God) is…’ Hij ziet en beleeft tapas als de ‘kennis van het Allerhoogste’, omdat tapas leidt tot het Allerhoogste. Tapas vertaalt hij dan ook met ‘meditatie’. Zijn aanmoediging is: beoefen tapas in de vorm van diepe meditatie vol geloof en vertrouwen. Dit vol geloof en vertrouwen zijn, is sraddhâ. Het is de voorwaarde voor de meditatie.
Brahmacârya: kuisheid of toch iets anders?
Tot slot brahmacârya, vaak vertaald met ‘kuisheid’ of ‘celibaat’. Maar het is meer: het is ook de eerste levensfase (asrama), de leerfase (tot ca. 25 jaar). In de Indiase traditie worden vier levensfasen onderscheiden. De eerste is die van leerling, van de jongeling die nog ongebonden is. De tweede fase is die van huisvader of huismoeder. Het gaat bij de studie van de Upanishads niet over wel of niet seks hebben. Dat heeft er niets mee te maken. Als het over wel of geen celibatair leven zou gaan, dan kan iedereen met een relatie of gezin wel stoppen met de studie van de Upanishads en dat zou ook betekenen dat zij geen toegang zouden hebben tot deze kennis.
Wel of geen seks is niet van toepassing voor de getalenteerde jonge ‘studenten’ die Pippalâda vragen willen stellen. Ik denk dat Pippalâda aan ze vraagt: blijf nog even student, wacht nog even met het starten van een gezin en blijf bij mij, gevestigd in diep geloof en vertrouwen dat je de kennis die je verlangt, zal ontvangen. Neem je vragen mee in je meditatie.
Brahmacârya heeft hier veel meer de betekenis van ‘heb je de tijd en ruimte om je volledig te wijden aan deze verheven kennis.’ Een gewoon mens is in onze wereld zo druk met relaties, gezin, werk, sport en andere activiteiten, dat er bijna geen tijd en ruimte is om diep te duiken in de kennis van de Upanishads. Er wordt dus gevraagd: creëer eerst tijd en ruimte en stel dan je vragen.
In India hebben we swami Krishnanada leren kennen in de Sivananda Ashram in Rishikesh. Er is een leuke anekdote die betrekking heeft op onze definitie van brahmacârya. Eens was er een buitenlander die aan de swami vroeg: ‘kunt u mij vertellen wat yoga is?’ Hij vertelde erbij dat hij weinig tijd had, want hij moest zijn vliegtuig halen om naar huis terug te keren. Swami Krishnananda antwoordde hem: ‘ga eerst je vliegtuig halen en ga naar huis. Kom terug als je tijd hebt, dan zal ik je vraag beantwoorden.’
Het belang van retraites
Wij hebben het meestal druk en hebben weinig tijd. Toch is het belangrijk om voor jezelf tijd in te ruimen en af en toe een retraite in te lassen. Dan ben je even helemaal ‘vrij’ en kun je je wijden aan dit soort kennis. Even een aantal dagen tijd voor ‘jezelf’ waar geen afleiding is en weinig prikkels zijn. Waar veiligheid is en waar je helemaal jezelf mag zijn. Dat is ‘moderne’ brahmacârya, het is de voorwaarde creëren om je met deze kennis bezig te kunnen houden en zelf te ervaren wat deze oude kennis je te vertellen heeft en hoe je haar kunt gebruiken in je eigen leven. Dit is één van de redenen waarom wij retraites organiseren.
Blijf onderzoeken of blijf mediteren. Kijk wat in je resoneert en wees niet te tevreden met alleen maar vertalingen. Woorden moeten je energie geven en je moet ze kunnen leven. Dan kunnen ze je inspireren en kan je in verbinding komen met de kennis die ‘voorbij de woorden gaat’ en deze gebruiken in je dagelijks leven.
Wil je reageren? Stuur dan een mailtje naar info@filosofieenmeditatie.nl
De Kennis van de Upanishads, haar boodschap voor de moderne mens
Upanishads
Nu ik mijzelf weer helemaal mag onderdompelen in het schrijven van boeken, heb ik ook de gelegenheid om de grote commentaren op de oude Indiase teksten te lezen. In het bijzonder die van de Upanishads. Heerlijk om te doen. Ze behoren tot de oudste filosofische geschriften en maken deel uit van de Vedische traditie. Er zijn prachtige commentaren op de Upanishads geschreven van beroemde swami’s die een groot deel van hun leven gewijd hebben aan de kennis die in deze oude geschriften te vinden is.
Een punt van zorg
Bij mijn studie kwam ik ook de commentaren tegen van Swami Chinmayanada, die mij erg aanspreken. Echter, ik ontdekte ook dat hij meermalen zijn zorg uitsprak over het feit dat steeds minder mensen, ook in India, geïnteresseerd zijn in deze werken. De grote verhalen daarentegen, zoals de Mahabharata en Ramayana, genieten nog grote belangstelling, maar de filosofische werken zoals de Upanishads, blijkbaar steeds minder. Wat is er aan de hand?
De populariteit van de Bhagavad Gita
Eén van de werken die wel heel populair is, is de Bhagavad Gita. Dit werk behoort tot de groep van de meest vertaalde werken en blijft een onuitputtelijke bron van kennis voor veel mensen in Oost en West. Waarom is de Bhagavad Gita wel en zijn de Upanishads zoveel minder populair? De Bhagavad Gita is weliswaar formeel geen Upanishad, hij wordt vaak wel gerekend tot hetzelfde type geschrift. Er zijn grote parallellen te vinden tussen de Bhagavad Gita en de Upanishads.
Gericht zijn op het verleden
Op mijn zoektocht naar de tijdloze, universele kennis die in de Upanishads te vinden is en bij het lezen van de verschillende grote commentaren, kwam ik iets tegen, dat voor mij een ‘wake-up call’ was. Vele studies van de Upanishads gaan over de taal, de vertalingen en wat de ‘juiste’ vertaling is. Echter, de verzen zijn alleen met het verstand te vertalen. Althans dat levert wel een zin op, maar daar zit dan meestal weinig ‘muziek’ in. De zin loopt niet lekker en de tekst ‘resoneert’ niet. Het effect is dat je verstandelijk wel iets begrijpt, maar dat je er geen energie en fonkels in je ogen van krijgt. De commentaren op de Upanishads zijn veelal gericht op het verleden. Ze beschrijven wat er vroeger gaande was, hoe men vroeger naar bepaalde zaken keek en zonder dat het hardop gezegd wordt, lijkt dat ‘vroeger’ het ideale plaatje te zijn. Wat je veel minder of helemaal niet ziet, is dat beschreven wordt wat de boodschap is voor de moderne mens.
Dit probleem is niet exclusief voor de studie van de Upanishads. Voor steeds meer geschriften, inclusief de Christelijke geldt, dat de boodschap voor het heden en voor de toekomst, vaag is. De meeste tijd gaat zitten in de bestudering van het verleden, wat er ‘eigenlijk’ bedoeld wordt met de woorden, maar wat we er nu mee moeten in deze tijd, blijft veelal onduidelijk. Mensen zijn veelal onzeker, over waarom ze leven, wat ze moeten en niet moeten doen, wat de toekomst brengen zal etc. Wat is nu de boodschap van de oude geschriften voor deze mensen?
De boodschap voor de mens hier en nu
Hier zie je meteen een verschil met bijvoorbeeld de Bhagavad Gita. De Bhagavad Gita beschrijft 18 yoga’s (wegen tot éénwording). Voor bijna iedere situatie in het leven is er wel iets te vinden dat op jouw situatie betrekking heeft. Het lijkt soms wel alsof de Bhagavad Gita speciaal voor jou is geschreven. En als de situatie verandert, dan ‘verandert’ de Bhagavad Gita mee. Hoe wonderlijk.
De studie van de Upanishads heeft mij geleerd dat deze geschriften op een vergelijkbare wijze geschreven zijn en dat een boodschap voor ieder mens aanwezig is. Ze zitten er vol mee. Je moet dit natuurlijk wel even ontdekken. Het ligt er niet open en bloot. Je moet er een inspanning voor leveren, maar dan heb je ook wat.
Wat leren we hier nu van? Voor mij zit er een belangrijke les in: Filosofie uit Oost en West moet bijdragen aan de ‘empowerment’ van de moderne mens. Met ‘empowerment’ wordt hier bedoeld ‘het versterken van je vermogen en mogelijkheden om (meer) regie te krijgen over je eigen leven en keuzes te maken die in lijn zijn met wie je werkelijk bent’. Dat is de boodschap van alle grote levensfilosofieën en religies: hoe de mens op zijn of haar eigen benen te zetten, helpen om in harmonie met zichzelf en zijn omgeving te leven en het leven ten volle te leven.
Hoe draagt de kennis bij aan de ‘empowerment’ van mensen?
Als deze boodschap niet overkomt en we blijven steken in de betekenis van de woorden, die we meestal niet als richtlijn kunnen gebruiken in de praktijk van alledag en we kunnen ze niet praktisch vertalen, dan doen we ons werk niet goed. Voor mijzelf is dit ook een mooi spirituele discipline. Bij het schrijven van het boek ‘De Kennis van de Upanishads, haar boodschap voor de moderne mens’, probeer ik mij bij iedere zin af te vragen: wat draagt deze kennis bij aan het op hun eigen benen zetten van mensen en wat draagt deze kennis bij aan het vermogen van mensen om keuzes te maken en beslissingen te nemen die in lijn zijn met hun ware natuur en hoe draagt zij bij aan een harmonieuzere samenleving. Kortom: hoe dragen de Upanishads bij aan de empowerment van mensen?
Als je zo naar de Upanishads kijkt, lijkt het wel of je in een schatkamer loopt. Zoveel rijkdom, zoveel kennis en zoveel praktische aanwijzingen. Je zal zien dat deze kennis, die ook in zoveel andere tradities en geschriften te vinden is, een grote hulp is bij het vinden en gaan van de eigen weg in het leven. Ik hoop het boek snel klaar te hebben, dan kan je het zelf ook ervaren. Nog even geduld.
Wil je reageren? Stuur mij dan een mailtje. Het adres is: info@filosofieenmeditatie.nl
De wijsheid van Hanuman
Hanuman is een buitengewoon wijze aap, maar hoe komt hij aan die wijsheid? Het verhaal daarover is zeer interessant.
In zijn jonge jaren hoort Hanuman dat de Zon alles weet wat er te weten valt. Hij gaat naar de Zon met het verzoek om alles te leren wat de Zon weet. De Zon zegt: ‘Prima, maar het zal wel tijdens mijn werk moeten, dus dan neem ik je mee op mijn Zonnewagen. En daar kan het behoorlijk heet worden. Hanuman zegt: geen probleem’, en hij rijdt twee dagen met de Zon mee op diens wagen. Zo leert hij alles wat de Zon weet.
Dit verhaal werpt een belangrijke vraag op: Je kunt wel kennis willen hebben, maar ben je ook bereid de hitte te verdragen? Dit is een vraag die je voor jezelf kunt overwegen.
Want kennis is niet vrijblijvend. Met kennis komt verantwoordelijkheid en werk. Kennis schept de verplichting om je leven zo in te richten dat je ook volgens die kennis kunt leven. En dat is een hele uitdaging, want je zult daarom misschien gewoontepatronen los moeten laten waar je aan gehecht bent. Je bent bereid om te aanvaarden dat vanaf nu alles anders kan worden. Dat vergt best veel discipline en scherpte. Dat is waar de hitte -onder andere- voor staat. Ben je bereid?
Als je eenmaal bereid bent, opent zich de mogelijkheid om de kennis om te zetten in wijsheid. Dat doe je door de kennis in praktijk te brengen en te kijken wat het met je doet. Zo wordt theorie doorleefde kennis. En hier ligt de grote kracht van Hanuman.
Want Hanuman laat het niet bij de theorie maar gaat met de kennis aan de slag. Op de manier waarop hij dat doet is hij voor miljoenen een voorbeeld geweest en ook nu nog inspireert hij velen op het pad van actieve spirituele ontwikkeling, het pad van karma yoga. Als je wil weten hoe je je kennis in praktijk moet brengen geeft Hanuman de gouden tips. Eenvoudig en direct.
Wil je ook geïnspireerd worden door het voorbeeld van Hanuman? Doe dan mee aan de Hanuman-retraite van 29 augustus tot 4 september. Meer info of aanmelden? Zie:
https://dedriewerelden.nl/retraite-2/
en
https://filosofieenmeditatie.nl/events/inspiratieweek-hanuman-de-spirituele-held/?v=796834e7a283
Alex Krappen
Wil je reageren? Stuur een mailtje naar: info@filosofieenmeditatie.nl
Filosofie in de tuin
De Filosofie van de Eenheid is één van de belangrijkste pijlers van het werk van de SFM. Er zijn oude wetten en principes die we ook heden ten dage heel goed kunnen gebruiken. Eén van deze principes is de ‘leer van de guna’s’. Deze leer komt uit de Indiase Vedanta traditie en is bijzonder nuttig. Het leert je op een andere manier naar de wereld te kijken dan naar objecten en fenomenen. Het leert je je bewust te worden van krachten die op elkaar inwerken. Deze leer onderscheidt drie krachten: sattva, rajas en tamas. Sattva is stil, vol bewustzijn, potentie en helderheid. Rajas zet aan tot beweging, tot ‘doen’ en ‘worden’. Tamas is ook een stille kracht maar dan van ‘terugnemen’, van slaap, inertie etc.
De leer van de de drie guna’s is bijzonder praktisch
Het klinkt misschien een beetje theoretisch, maar als je even de moeite neemt, zal je zien hoe praktisch deze leer is. De guna’s kan je in ieder aspect van je leven herkennen. Je kunt sattva versterken en een overmaat aan rajas en tamas verminderen. Je kunt ook rajas versterken (meer kracht en power, maar ook meer opwinding en onrust) en hetzelfde geldt voor tamas.
Recent kreeg ik onderstaande mail van Irene die als vrijwilliger vaak in de tuin van het retraitecentrum de Cynham is te vinden. Haar liefde en passie voor de tuin is groot en zij herkende de leer van de drie guna’s in het werk in de tuin. Ik vond haar mail zo mooi en zo doorleefd dat ik gevraagd heb om hem te mogen gebruiken in deze blog.
Ziehier haar verslag:
Het verslag van Irene
Mijn ervaring met het bewerken van een composthoop.
Sattva, rajas en tamas.
Deze drie woorden kwamen bij me op toen ik bezig was om een composthoop om te zetten en te zeven.
De onderste oude compost laag was heel hard en compact, sommige stukken leken net turf.
Ik dacht ook even aan de turfstekers van vroeger, wat een zwaar werk moet dat geweest zijn.
Als ik naar een compost hoop kijk dan is de bovenste laag nog helder, het is nog zichtbaar hoe de oorspronkelijke vorm was. Bladeren, takjes, groenten, bloemen afval: het ligt daar stil en rustig er gebeurt nog niets mee, sattva.
Dan de lagen daar onder, daar is een heleboel aan de hand.
Alles wordt omgewoeld, verteerd, er leeft van alles en er is chaos.
Je kunt nu niet duidelijk meer zien wat het allemaal was. Het krijgt ook een bruine kleur, er is hitte. Rajas.
Dan in de onderste laag rust: geen beweging, donkerte.
Alles is verteerd en het lijkt doods. Tamas.
Het is voor mij zo duidelijk dat de composthoop niet zonder 1 van deze kwaliteiten kan om tot een prachtige, voedzame, zwarte aarde te worden.
Het is daarom ook zo bijzonder als je de compost zeeft en er mooie, luchtige zwarte aarde tevoorschijn komt.
Hier volgt een stukje uit “Het verborgen meer” van Mehdi, dat ik na mijn ervaring tegenkwam.
“Alles in de schepping is onderhevig aan deze drie krachten en niets in de schepping is vrij van deze drie grote kwaliteiten. De eerste kwaliteit is de kwaliteit ‘sattva’: de stille, diepe rust en helderheid. Hier is geen beweging, alles is glashelder en zuiver. Het is de diepe stilte die wij kunnen ervaren als wij iets heel moois aanschouwen en het is de diepe stilte en vrede die wij kunnen ervaren in diepe meditatie. Het is de grote energiebron maar er is nog geen beweging. Alles ligt in sattva opgeslagen. De tweede kwalitieit is ‘rajas’ . Deze kwaliteit is vol beweging en opwinding. Het is het grote actieve principe in de schepping dat alles doet voortgaan en bewegen. Het derde grote principe is ‘tamas’ , dat alles terugneemt, oplost en tot rust brengt. Het wordt wel vergeleken met de rust van diepe slaap, daar waar alles vergeten wordt.”
Dit wilde ik graag met jullie delen, lieve groet, Irene.
Als je wil reageren, stuur dan een mailtje naar info@filosofieenmeditatie.nl
Corona slijtage
Corona slijtage
Nu de corona-epidemie al meer dan een jaar duurt, gaan we ook de langere termijn effecten zien die we gerust ‘corona slijtage’ kunnen noemen. Nog steeds zijn mensen ernstig beperkt in hun bewegingsvrijheid en dat heeft niet in de laatste plaats zijn weerslag op hun sociale leven. Het is moeilijk om te reizen en je kunt je familie en vrienden maar moeilijk bezoeken en dan ook nog met voldoende afstand. Dit raakt een mens diep en je ziet nu hoe belangrijk sociale contacten voor het welzijn van een mens zijn.
Veel mensen zijn positief bezig om hun leven zo goed mogelijk in te richten in de nieuwe werkelijkheid. Ze zijn creatief in het organiseren van hun leven. Ze proberen een nieuwe balans tussen werk en privé te vinden en hoe sociale contacten toch mogelijk zijn (al dan niet digitaal). Desondanks zie je dat het welzijn van velen onder druk staat. Je zou kunnen zeggen dat we ons leven ‘organiseren’, maar dat we ons leven niet echt kunnen ‘leven’.
Het ‘organiseren’ van je leven of je leven ‘echt leven’
Je leven niet echt kunnen ‘leven’ is iets dat niet alleen komt door de coronamaatregelen, maar het maakt het nu wel op pijnlijke wijze zichtbaar. Innerlijke balans en stabiliteit is niet alleen te verkrijgen door je leven zo optimaal mogelijk te ‘organiseren’. Het vraagt meer. Je moet ook de tijd nemen om diep in je zelf te voelen en verbinding te maken met diepste wensen en verlangens. Hiermee bedoel ik wensen en verlangens die iets te maken hebben met wie je bent en wat écht belangrijk is in je leven. Dit gaat verder dan dingen willen bezitten of omstandigheden te creëren die je gelukkig maken. Het gaat hier om iets dat met je diepste wezen te maken heeft. Het gaat om je authenticiteit en je wensen die betekenis geven aan je leven.
Juist nu we zo beperkt worden in onze vrijheid, is het belangrijk om te (blijven) investeren in het in verbinding komen en blijven met die innerlijke kern. Als je hier eenmaal verbinding mee hebt, zal je ontdekken dat het ook een grote energiebron is die je kracht, vitaliteit en levensvreugde geeft.
Investeer in jezelf
Wat je nu veel ziet, is dat mensen harder, grover en somberder worden. Ze kunnen ook minder makkelijk zelf nadenken en de wereld komt er steeds donkerder en vijandiger uit te zien. Allemaal tekenen dat je het contact met je eigen bron aan het verliezen bent. Corona is een gevaarlijk virus, maar het contact verliezen met je innerlijke kracht, is nog veel gevaarlijker. Vandaar een warm pleidooi om juist in deze tijd te investeren in jezelf. Zoek die dingen op die je in je kracht zetten, die je energie geven. Luister naar je zelf en ontdek wat er allemaal in je leeft. Meditatie is hierbij een prachtig hulpmiddel. Het is eenvoudig en natuurlijk en als je even oefent, krijg je vergezichten te zien van wat er allemaal mogelijk is in je leven. De SFM biedt veel activiteiten rond meditatie aan. Er is een Online meditatiecursus, er zijn videostudies over meditatie en bijzondere vormen van meditatie en er worden meditatieretraites georganiseerd in ons retraitecentrum in Brognon (Noord-Frankrijk).
De kracht van een retraite
Naast meditatie zijn de retraites ook een krachtig hulpmiddel om de verbinding met jezelf te verdiepen en te behouden. Een tijd die zoveel verstoring geeft en die leidt tot meer stress en somberheid, vraagt om een beetje hulp. Een retraite in een verstillende, inspirerende omgeving is altijd al een krachtig hulpmiddel geweest, ook in veel rustiger tijden, maar juist nu kan je zeggen dat retraites een ‘medicijn’ zijn. Wij weten ook niet hoe het precies zal gaan met de corona en de corona-maatregelen. Toch zijn wij al in volle gang om deze zomer weer een gevarieerd aanbod aan retraites te organiseren. Kijk eens naar de agenda en kijk eens welke retraite goed bij jou zou passen. Investeer in jezelf en maak tijd en ruimte vrij om een retraite mee te maken.
Klik hier om het retraite aanbod te zien.
Heb je vragen of wil je reageren, stuur dan een mail naar: info@filosofieenmeditatie.nl
Mediteer op ‘vrede’
In vrede houdt lijden op……
In de videostudies over ‘de verborgen kennis in de Bhagavad Gita’ hebben we gekeken naar de mantra: ‘in vrede houdt lijden op…’ (B.G. II, 65). Het is één van de vidya’s die in de yoga van kennis te vinden is. Het is zeker niet de enige manier om naar de yoga van kennis te kijken, maar wel een heel bijzondere. De vidya nodigt heel natuurlijk uit om het begrip ‘vrede’ mee te nemen in je meditatie en erop te blijven ‘dobberen’ en te kijken wat er boven komt.
In het begin van de meditatie op het begrip ‘vrede’ zal je ontdekken dat er allerlei beelden, meningen en ideeën opkomen t.a.v. dit begrip. Ze zijn gekleurd door tijd, traditie en je eigen ervaringen en meningen. Door het diep in je te dragen, komt het begrip in ‘beweging’, er ‘gebeurt’ iets. Het woord dat voor ‘vrede’ gebruikt wordt in de Bhagavad Gita is meestal shânti, maar in B.G. II, 65 wordt prasâda gebruikt. Dit woord betekent rust of vrede. Het is een bijzonder begrip.
Ik leerde prasâda kennen als ‘dat wat je meeneemt uit de diepste stilte (vrede) van jezelf en mee naar buiten neemt om uit te delen…’
De Mettâ Sutta (de sutta van liefdevolle vriendelijkheid)
Al ‘dobberend’ op het begrip ‘vrede’ kwamen verschillende beelden bij mij op. Ten eerste was er de herinnering aan de Metta Sutta. Grappig genoeg waren er tijdens dit ‘gedobber’ meerdere gesprekken die onverwacht op het thema van de Metta Sutta uitkwamen en ook in de mails die ik ontving, ging het ineens over deze Sutta.
De Metta Sutta is een oude Boeddhistische Sutta die onderdeel uitmaakt van het Pali canon en uit slechts 10 verzen bestaat. De Nederlandse titel is ‘de Sutta van Liefdevolle Vriendelijkheid’. De Sutta begint ongeveer zo: ‘Als je werkelijk weet wat goed voor je is en je vertrouwt erop dat het mogelijkheid is om perfecte vrede te bereiken, weet dan dat je als volgt moet leven:…..’
Het begrip ‘vrede’
De Sutta beschrijft vervolgens hoe je moet leven, welke kwaliteiten je moet hebben om het pad te kunnen bewandelen dat leidt tot ‘perfecte vrede’. De vrede die als eindpunt beschreven wordt van de yoga van kennis en de vrede die beschreven wordt in de Metta Sutta, smelten samen in je meditatie. De vrede die je nu voelt is niet meer aan tijd, plaats en cultuur gebonden en is evenmin afhankelijk van je eigen begripsvermogen en evenmin van je eigen meningen of ideeën omtrent het begrip ‘vrede’. Het is iets dat een diep verlangen oproept.
Niet alleen in de Bhagavad Gita of Boeddhistische teksten wordt naar deze vrede verwezen, maar ook in het Christendom of Soefi teksten. Als je het eenmaal voelt, kom je het letterlijk overal tegen en ben je verbaasd dat je het vroeger niet hebt gezien. Soms lijkt het wel of wij eerder de zeldzame en diep verborgen dingen ontdekken dan de dingen die open en bloot voor onze voeten zijn te vinden.
Je moet het natuurlijk zelf voelen en je eigen weg en proces gaan, maar ter overweging geef ik je hier toch een vertaling van de Metta Sutta ter overweging en misschien voel je nu waarom de meeste invocaties in de Indiase geschriften eindigen met steeds weer dezelfde woorden: ‘moge vrede, vrede en vrede overal zijn’.
Videostudie over de Mettâ Sutta
Op zaterdag 27 maart 2021 van 10.00-12.00 uur zal er een videostudie gegeven worden over de Mettâ Sutta. Wil je meedoen? Geef je dan hier op.
Kosten: we vragen een vrijwillige donatie.
Als je wil reageren en je ervaringen wil delen, stuur dan een mailtje naar info@filosofieenmeditatie.nl.
Tekst van de Mettâ Sutta
Mettâ Sutta
- Als je werkelijk weet wat goed voor je is
En je er op vertrouwt dat het mogelijk is om perfecte vrede te bereiken,
Weet dan dat je als volgt moet leven:
Wees kundig, wees eerlijk en oprecht, wees zachtmoedig, vriendelijk sprekend en bescheiden; - Wees tevreden en gelukkig met weinig verplichtingen en leidt een ongecompliceerd leven. Zie toe dat je zintuigen tot rust zijn gebracht, wees bedachtzaam en beheerst;
- En doe geen dingen die wijze mensen zouden afkeuren.
(Mediteer dan als volgt:) Moge alle wezens gelukkig en veilig zijn
Moge alle wezens gelukkig zijn tot in het diepste van hun hart. - En denk aan ieder levend wezen, zonder onderscheid:
De zwakke en de sterke, de kleinste en de grootste, - Degene die je kan zien en die onzichtbaar zijn,
Die dichtbij leven en ver weg leven,
Wezens die nu leven of nog geboren moeten worden –
Moge al deze wezens gelukkig zijn tot in het diepste van hun hart. - Laat er op niemand neergekeken worden en laat niemand ooit bedrogen worden,
Laat niemand door boosheid of vijandigheid een ander wezen leed toewensen. - Zoals een moeder haar kind met haar leven wil beschermen,
ontwikkel een grenzeloos groot hart voor alle levende wezens. - Ontwikkel een grenzeloos groot hart vol vriendelijkheid voor het gehele universum,
En zend liefde (mettâ) naar boven, naar onder en in alle richtingen,
Zonder beperking en vrij van alle haat en vijandigheid. - Of je nu op één plek verblijft, of rondreist,
Of je nu zit of in bed ligt,
In de uren dat je wakker bent, verblijf in dit heldere bewustzijn
Die men het Verheven Leven noemt. - Op deze wijze kom je tot het punt dat je geen meningen meer hebt,
En op een natuurlijke manier zuiver leeft en je inzicht zuiver is.
Laat het najagen van zintuigelijk plezier achter je
En de cyclus van geboorte en dood stopt en je bent eindelijk volledig vrij.
Yoga en de kunst van het ‘niet doen’
Er is een vidya in de yoga van handeling die niet uitgebreid behandeld is in de videostudies. Het is desalniettemin een bijzondere vidya die het waard is om te overwegen en mee te nemen in je meditatie. Je kunt er heerlijk op ‘dobberen’:
De mens wiens handelingen vrij zijn van wensen en begeerten en wiens handelingen verbrand zijn in het vuur van kennis, wordt een wijze genoemd.
(B.G. IV, 19)
Dit vers wijst een richting aan die wij normaal gesproken niet gaan in ons leven: handelen zonder wensen. We doen altijd iets om iets te bereiken. Zelfs als we deze blog lezen willen we iets. Iets leren, ontvangen, ervan vinden etc. Kortom: we willen iets. En als we iets ‘willen’ dan moeten we ook iets ‘doen’.
We moeten altijd dingen ‘doen’
Ons leven wordt gedomineerd door dingen ‘te doen’. We moeten van alles en nog wat ‘doen’. ‘Niet doen’ beleven we vaak als een vorm van luiheid of als een wel verdiende vakantie van een leven dat vol staat van dingen ‘doen’.
Zelfs als we kijken naar de yoga van kennis en de yoga van handeling, moeten we van alles doen: we moeten gedisciplineerd zijn, moeten studeren, mediteren, onszelf beheersen, deugden beoefenen, vriendelijk zijn, geen meningen hebben (ook dat moeten we ‘doen’) etc.
Als we ons willen ontwikkelen of een ‘echt’ mens willen worden, vragen we ook ‘wat moet ik doen om een ‘echt’ mens te worden?’
De kunst van het ‘niet doen’
Als we kijken naar de yoga van handeling dan wordt gezegd dat ‘offer de hoogste vorm van handeling is’. Offeren is ook iets gaan ‘doen’. We moeten iets ‘geven’. Liefdadigheid en vrijgevigheid vragen ook om iets te ‘doen’. Kortom: we zijn continu op zoek naar wat we moeten ‘doen’ of ‘niet moeten doen’. Twee woorden zijn hierbij dominant: ‘doen’ en ‘moeten’. Maar er is ook een andere realiteit: de kunst van het ‘niet doen’. Wat is dat dan?
Al het doen verdwijnt en lost op bij iemand die vrij is van gehechtheid, die bevrijd is en wiens geest gevestigd is in kennis. Hij verricht zijn handelingen alleen als een offer (yajna).
(B.G. III, 23)
Hij die de gehechtheid aan de vruchten van handeling heeft opgegeven, altijd tevreden en van niets afhankelijk is, doet in werkelijkheid niets, zelfs al gaat hij door met handelen.
(B.G. IV, 20)
Dit zijn woorden om op te ‘dobberen’. In de Bhagavad Gita wordt het proces van ‘doen’ naar ‘niet doen’ (en verder!) heel gedetailleerd beschreven in de Yoga van Meditatie (VI, 10-32). De tekst beschrijft hoe meditatie zich op een natuurlijke wijze ontwikkelt, en in feite het hetzelfde proces is dat ‘spirituele discipline’ transformeert tot ‘liefde’. Ook is het de beschrijving van de natuurlijke ‘ontwikkeling’ van het offer.
De vijf stappen van de meditatie
Wat zijn deze vijf stappen? Als we de Bhagavad Gita erbij pakken en kijken hoe het proces beschreven is in het 6e hoofdstuk (verzen 10-32), het hoofdstuk over de yoga van meditatie, dan ziet het er als volgt uit:
- De eerste fase wordt gekenmerkt door voorschriften en regels die je ‘moet’ uitvoeren. Dit is een natuurlijke fase bij allerlei vormen van leren. Dit geldt ook voor het ‘offer’. Je ‘moet’ dit of dat doen en je ‘moet’ het doen met de juiste innerlijke houding etc.
- De tweede fase wordt gekenmerkt door de eigenschap dat je het al ‘doet’. Het is een onderdeel geworden van je gedrag. Je ‘moet’ het niet meer en je hoeft het niet te ‘doen’, want je ‘doet het al’.
- De volgende fase wordt gekenmerkt doordat er niet veel meer over is om te ‘doen’, omdat je het al bereikt hebt of hebt ontvangen. Als je erop ‘dobbert’ zal je zien dat je het al hebt ‘gekregen’ of is ‘gegeven’.
Deze fase in de meditatie (maar ook bij het ‘offeren’, geven, inspanning leveren etc.) wordt gekenmerkt door de kunst van het ‘niet aanraken’ - Nu volgt de fase dat meditatie continue meditatie wordt en als je naar offer kijkt, worden alle handelingen onderdeel van het offer. Kijk je naar discipline, dan verdwijnt het begrip ‘discipline’ en transformeert het zich tot ‘liefde’. Eenmaal tot de liefde gekomen, zal je het woord ‘discipline’ nooit meer gebruiken, hoewel je prima weet wat het betekent en weet dat je het jaren lang gebuikt hebt.
- Tot slot de 5e fase: in deze fase verdwijnen ‘ik’ en de ‘ander’. Alles is met alles verbonden en alles maakt deel uit van één, ondeelbaar geheel. Alle zelfzuchtige motieven zijn opgelost en zelfs het begrip ‘ik’ is veranderd of nog beter gezegd, verdwenen. Er is geen offeren of niet offeren meer. Er is geen meditatie of niet meditatie meer.
Deze verzen komen uit de yoga van meditatie, maar hebben evenzeer betrekking op het begrip offer.
Ik kan hier nu niet te diep ingaan op de vidya’s uit het 6e hoofdstuk van de Bhagavad Gita, maar als je er meer over wilt horen, bekijk dan (nog) eens de video’s over de ‘vidya’s in de yoga van meditatie’ die op ons YouTube kanaal staan (filosofie en meditatie). Je kan ze ook vinden via de pagina ‘media’ op onze website.
Events
Onderhoudsdagen ‘Help mee de Cynham mooi en gastvrij te houden’
We nodigen je uit om deel uit te maken van een bijzondere groep vrijwilligers, die met liefde en zorg de retraitecentra onderhoud. Met regelmaat organiseren we onderhoudsdagen op de Cynham in Egmond aan den Hoef om samen te komen en extra zorg te geven aan het huis en de tuin.
De SFM is een non-profit organisatie die bestaat dankzij donaties en de inzet van onze gewaardeerde vrijwilligers. De organisatie groeit. Dat is mooi, maar het vraagt ook meer zorg. We koesteren een cultuur van ‘met elkaar en voor elkaar’ te werken en te groeien. Jouw hulp, hoe klein ook, maakt een groot verschil.
Maak deel uit van onze vrijwilligersgroep, help ons onze ruimtes te behouden en deel te nemen aan deze unieke ervaring van dienstbaarheid en zelfontplooiing.
Ook al kun je maar een paar uurtjes, je bent altijd welkom. Zo houden we met vele handen de werkzaamheden licht.
Om 9.30 uur tot 10.00 uur is er koffie en thee en er is overleg wat er die dag gedaan kan worden. De dagen duren tot 15.00 uur en voor lunch wordt gezorgd.
De Leiding ligt bij Rietje Pool en Irene Zijlemaker
Onderhoudsdagen ‘Help mee de Cynham mooi en gastvrij te houden’
We nodigen je uit om deel uit te maken van een bijzondere groep vrijwilligers, die met liefde en zorg de retraitecentra onderhoud. Met regelmaat organiseren we onderhoudsdagen op de Cynham in Egmond aan den Hoef om samen te komen en extra zorg te geven aan het huis en de tuin.
De SFM is een non-profit organisatie die bestaat dankzij donaties en de inzet van onze gewaardeerde vrijwilligers. De organisatie groeit. Dat is mooi, maar het vraagt ook meer zorg. We koesteren een cultuur van ‘met elkaar en voor elkaar’ te werken en te groeien. Jouw hulp, hoe klein ook, maakt een groot verschil.
Maak deel uit van onze vrijwilligersgroep, help ons onze ruimtes te behouden en deel te nemen aan deze unieke ervaring van dienstbaarheid en zelfontplooiing.
Ook al kun je maar een paar uurtjes, je bent altijd welkom. Zo houden we met vele handen de werkzaamheden licht.
Om 9.30 uur tot 10.00 uur is er koffie en thee en er is overleg wat er die dag gedaan kan worden. De dagen duren tot 15.00 uur en voor lunch wordt gezorgd.
De Leiding ligt bij Rietje Pool en Irene Zijlemaker
Onderhoudsdagen ‘Help mee de Cynham mooi en gastvrij te houden’
We nodigen je uit om deel uit te maken van een bijzondere groep vrijwilligers, die met liefde en zorg de retraitecentra onderhoud. Met regelmaat organiseren we onderhoudsdagen op de Cynham in Egmond aan den Hoef om samen te komen en extra zorg te geven aan het huis en de tuin.
De SFM is een non-profit organisatie die bestaat dankzij donaties en de inzet van onze gewaardeerde vrijwilligers. De organisatie groeit. Dat is mooi, maar het vraagt ook meer zorg. We koesteren een cultuur van ‘met elkaar en voor elkaar’ te werken en te groeien. Jouw hulp, hoe klein ook, maakt een groot verschil.
Maak deel uit van onze vrijwilligersgroep, help ons onze ruimtes te behouden en deel te nemen aan deze unieke ervaring van dienstbaarheid en zelfontplooiing.
Ook al kun je maar een paar uurtjes, je bent altijd welkom. Zo houden we met vele handen de werkzaamheden licht.
Om 9.30 uur tot 10.00 uur is er koffie en thee en er is overleg wat er die dag gedaan kan worden. De dagen duren tot 15.00 uur en voor lunch wordt gezorgd.
De Leiding ligt bij Rietje Pool en Irene Zijlemaker
Open online studie: verschillende manieren om de Bhagavad Gita te bestuderen
Online studie: verschillende manieren om de Bhagavad Gita te bestuderen
Door de eeuwen heen heeft de Bhagavad Gita, een klein maar krachtig geschrift uit de Indiase traditie, mensen over de hele wereld geraakt en geïnspireerd. Dit werk, bestaande uit 18 hoofdstukken, biedt diepgaande inzichten die universeel toepasbaar zijn in het leven van iedereen. Het is fascinerend hoe dit oude geschrift, ondanks de veranderende tijden, nog steeds een enorme aantrekkingskracht heeft.
De Bhagavad Gita spreekt tot de kern van de menselijke ervaring, met thema’s die tijdloos en universeel zijn. Of het nu gaat om het omgaan met conflicten, het vinden van innerlijke rust, het begrijpen van onze rol in de samenleving of het zoeken naar een doel in het leven, de Gita biedt waardevolle inzichten. Deze teksten zijn niet alleen relevant voor het leven van duizenden jaren geleden, maar ook voor de complexe en hectische wereld van vandaag.
Hoe kan het dat een oud geschrift uit de Indiase traditie nu nog steeds zo’n aantrekkingskracht heeft?
En hoe kan je de Bhagavad Gita het beste bestuderen? Er zijn verschillende lagen in de Bhagavad Gita te ontdekken.
Deze studiecyclus gaat over de verschillende vormen die je kan gebruiken om de Bhagavad Gita beter te leren kennen. Voorkennis is niet nodig, je kan gewoon meedoen.
Als je mee wil doen, stuur een mailtje naar info@filosofieenmeditatie.nl en je komt op de maillijst voor deze studies te staan en ontvangt voor vrijdag een link om mee te doen.
Kosten: Er wordt een donatie gevraagd (indicatie € 5,-/keer).
Donaties kan je overmaken naar:
ING: NL 79 INGB 0000 1917 25
t.n.v. Stichting Filosofie en Meditatie
Onderhoudsdagen ‘Help mee de Cynham mooi en gastvrij te houden’
We nodigen je uit om deel uit te maken van een bijzondere groep vrijwilligers, die met liefde en zorg de retraitecentra onderhoud. Met regelmaat organiseren we onderhoudsdagen op de Cynham in Egmond aan den Hoef om samen te komen en extra zorg te geven aan het huis en de tuin.
De SFM is een non-profit organisatie die bestaat dankzij donaties en de inzet van onze gewaardeerde vrijwilligers. De organisatie groeit. Dat is mooi, maar het vraagt ook meer zorg. We koesteren een cultuur van ‘met elkaar en voor elkaar’ te werken en te groeien. Jouw hulp, hoe klein ook, maakt een groot verschil.
Maak deel uit van onze vrijwilligersgroep, help ons onze ruimtes te behouden en deel te nemen aan deze unieke ervaring van dienstbaarheid en zelfontplooiing.
Ook al kun je maar een paar uurtjes, je bent altijd welkom. Zo houden we met vele handen de werkzaamheden licht.
Om 9.30 uur tot 10.00 uur is er koffie en thee en er is overleg wat er die dag gedaan kan worden. De dagen duren tot 15.00 uur en voor lunch wordt gezorgd.
De Leiding ligt bij Rietje Pool en Irene Zijlemaker
Onderhoudsdagen ‘Help mee de Cynham mooi en gastvrij te houden’
We nodigen je uit om deel uit te maken van een bijzondere groep vrijwilligers, die met liefde en zorg de retraitecentra onderhouden. In augustus en september organiseren we een aantal onderhoudsdagen op de Cynham in Egmond aan den Hoef om samen te komen en extra zorg te geven aan het huis en de tuin.
De SFM is een non-profit organisatie die bestaat dankzij donaties en de inzet van onze gewaardeerde vrijwilligers. De organisatie groeit. Dat is mooi, maar het vraagt ook meer zorg. We koesteren een cultuur van ‘met elkaar en voor elkaar’ te werken en te groeien. Jouw hulp, hoe klein ook, maakt een groot verschil.
Maak deel uit van onze vrijwilligersgroep, help ons onze ruimtes te behouden en deel te nemen aan deze unieke ervaring van dienstbaarheid en zelfontplooiing.
De volgende datum is gepland (graag opgeven welke dag/ deel) uitkomt ):
Zaterdag 24 februari.
Ook al kun je maar een paar uurtjes, je bent altijd welkom. Zo houden we met vele handen de werkzaamheden licht.
Om 9.30 uur tot 10.00 uur is er koffie en thee en er is overleg wat er die dag gedaan kan worden. De dagen duren tot 15.00 uur en voor lunch wordt gezorgd.
De Leiding ligt bij Rietje Pool en Irene Zijlemaker
Retraite Verdiepingsgroep (besloten groep)
Deze retraite is voor deelnemers aan de Leerweg Verdiepingsgroep van de SFM. Nadere informatie volgt.
Studiegroep Yoga Vasishtha
De Yoga Vasishtha behoort tot de meest mysterieuze geschriften uit de Indiase traditie. Het is een bijzonder geschrift dat je leert hoe je je eigen werkelijkheid creëert. Je eigen geest creëert een illusie en niet één, maar verschillende. De consequentie is dat je in verschillende parallelle werkelijkheden leeft. Wat is objectief en wat is subjectief in deze schepping? En hoe kom je hieruit? Daar gaat de Yoga Vasishtha over.
Het werk is bijzonder praktisch omdat het gaat over de werkelijkheid/werkelijkheden aar je dagelijks in leeft. Als je een standpunt inneemt, creëer je een werkelijkheid. Als je een andere standpunt inneemt, creëer je een andere werkelijkheid. Maar wat is waar, werkelijk en wat is onwaar, onwerkelijk?
Deze studiegroep is een besloten studiegroep. Je mag zeker eraan deelnemen, maar je moet wel stabiel genoeg zijn. Vandaar dat er eerst een voorgesprek is om te kijken of deze vorm van studie geschikt voor je is.
Deze studiedag gaat over verhalen uit boek V, de Upasama Prakarana (het boek over de Oplossing). Het is een Studieweekend en als je meer informatie wil, stuur een mail naar info@filosofieenmeditatie.nl
Studiegroep Yoga Vasishtha
De Yoga Vasishtha behoort tot de meest mysterieuze geschriften uit de Indiase traditie. Het is een bijzonder geschrift dat je leert hoe je je eigen werkelijkheid creëert. Je eigen geest creëert een illusie en niet één, maar verschillende. De consequentie is dat je in verschillende parallelle werkelijkheden leeft. Wat is objectief en wat is subjectief in deze schepping? En hoe kom je hieruit? Daar gaat de Yoga Vasishtha over.
Het werk is bijzonder praktisch omdat het gaat over de werkelijkheid/werkelijkheden aar je dagelijks in leeft. Als je een standpunt inneemt, creëer je een werkelijkheid. Als je een andere standpunt inneemt, creëer je een andere werkelijkheid. Maar wat is waar, werkelijk en wat is onwaar, onwerkelijk?
Deze studiegroep is een besloten studiegroep. Je mag zeker eraan deelnemen, maar je moet wel stabiel genoeg zijn. Vandaar dat er eerst een voorgesprek is om te kijken of deze vorm van studie geschikt voor je is.
Deze studiedag gaat over verhalen uit boek V, de Upasama Prakarana (het boek over de Oplossing). Als je meer informatie wil, stuur een mail naar info@filosofieenmeditatie.nl
Studiegroep Yoga Vasishtha
De Yoga Vasishtha behoort tot de meest mysterieuze geschriften uit de Indiase traditie. Het is een bijzonder geschrift dat je leert hoe je je eigen werkelijkheid creëert. Je eigen geest creëert een illusie en niet één, maar verschillende. De consequentie is dat je in verschillende parallelle werkelijkheden leeft. Wat is objectief en wat is subjectief in deze schepping? En hoe kom je hieruit? Daar gaat de Yoga Vasishtha over.
Het werk is bijzonder praktisch omdat het gaat over de werkelijkheid/werkelijkheden aar je dagelijks in leeft. Als je een standpunt inneemt, creëer je een werkelijkheid. Als je een andere standpunt inneemt, creëer je een andere werkelijkheid. Maar wat is waar, werkelijk en wat is onwaar, onwerkelijk?
Deze studiegroep is een besloten studiegroep. Je mag zeker eraan deelnemen, maar je moet wel stabiel genoeg zijn. Vandaar dat er eerst een voorgesprek is om te kijken of deze vorm van studie geschikt voor je is.
Deze studiedag gaat over verhalen uit boek V, de Upasama Prakarana (het boek over de Oplossing). Als je meer informatie wil, stuur een mail naar info@filosofieenmeditatie.nl
