Berichten

We moeten echt op een andere manier gaan denken

De coronacrisis heeft ons veel geleerd en een aantal belangrijke problemen duidelijk zichtbaar gemaakt. Deze problemen waren er al, maar door de recente crisis worden ze nog duidelijker. Onze huidige manier van denken is niet in staat om de problemen op te lossen. Er is iets anders voor nodig. Onze manier van denken, waarnemen en handelen zijn (mede) de oorzaak voor een aantal grote crises: klimaatproblemen, vluchtelingenproblematiek, de financiële crisis en de toenemende ongelijkheid in de samenleving en nu de coronacrisis,  zijn voor een groot deel geworteld in onze manier van denken.

Het is waard om in dit verband de uitspraak van Albert Einstein te overwegen: ‘we kunnen een probleem niet oplossen met de denkwijze die het heeft veroorzaakt’.

Het is tijd voor een andere manier van denken! En dat is nu net het domein van de filosofie. De oude filosofieën uit Oost en West leren m.b.t. dit punt allemaal hetzelfde: leer de harmonieën kennen die ten grondslag liggen aan de gehele schepping, leer ze waar te nemen en leer te denken en te leven in lijn met deze harmonieën. Pas dan kan een mens zijn of haar leven ten volle leven. Iedere andere manier doet je zelf te kort en leidt er onherroepelijk toe dat je vroeg of laat in conflict komt met je omgeving.

Laten we eens naar ons leven kijken. Ruw weg zijn er drie manieren van leven: overleven, het managen van het leven (maakbaarheid van het leven) en ons leven ten volle leven in harmonie met wat diep in ons leeft en in harmonie met onze medemens, de natuur en de schepping als geheel.

Het is helaas waar dat miljoenen en miljoenen mensen voornamelijk aan het overleven zijn. Zorgen en angst omtrent voeding, huisvesting, veiligheid en gezondheid, vullen dagelijks de geest van deze mensen. Veelal met weinig hoop op verbetering. Het is een gruwelijke situatie en wij zijn maar heel beperkt in staat om te helpen.

In de ‘ontwikkelde’, ‘rijke’ delen van de wereld, waar ook onze samenleving toe behoort, is iets anders aan de hand. Het economisch denken en het management-denken hebben ons wereldbeeld gevormd en onze manier van denken sterk beïnvloed. Wij zijn er bijna allemaal door besmet geraakt. Dit denken denkt in succes termen die horen bij onze manier van kijken naar de economie: succes is winst maken, de economie moet als maar groeien, de koopkracht moet ieder jaar toenemen etc. Dit betekent dat we meer en meer moeten consumeren, terwijl de kosten lager en lager moeten worden, zodat de marge (winst) groter wordt. Het management denken probeert de wereld ‘maakbaar’ te maken en het leven op te delen in processen die ‘gemanaged’ kunnen worden. Het heilig woord van de manager is: efficiency. Zo organiseren we ook ons eigen leven en dat van anderen: we leven van examen naar examen, van opleiding naar opleiding en van baan naar baan. We beginnen met een klein huis en verhuizen meerdere malen naar een steeds ‘betere’ woning en hetzelfde geldt voor onze auto en andere bezittingen. En dan zijn we volgens het ‘oog van de wereld’ succesvol. Echter, dit type denken ligt ook ten grondslag aan de problemen waarin wij ons nu bevinden. Gelukkig zijn er steeds meer mensen die zien dat dit type denken niet in staat is om de problemen op te lossen. Daarvoor hebben we een ander type denken nodig.

De oude filosofieën willen niets liever dan je deze ‘andere’ manier van denken te leren. De mens is meer dan een ‘homo economicus’: hij is een sociaal en creatief wezen. Hij wil in contact komen met andere mensen en met zijn omgeving en dan zijn of haar talenten inzetten. Zo creëert hij meerwaarde en geeft betekenis aan zijn of haar leven. Deze manier van leven gaat verder dan geld verdienen en het streven naar materiële rijkdom. Een materiële basis is belangrijk, dat zal ik niet ontkennen, maar het streven naar steeds meer geld en bezit, is zinloos en werkt de ongelijkheid en verdeeldheid tussen mensen alleen maar in de hand.

De manier van denken die gebaseerd is op de universele wetten, is niet moeilijk. Al deze wetten zijn terug te voeren op het principe dat je vanuit je innerlijke kracht (of licht) moet leven en niet vanuit angst of vanuit een tekort. Het zoeken en in verbinding komen en blijven met deze innerlijke kracht is het domein van de filosofie en van de meditatie. Meditatie is hierbij niet een techniek, maar een manier van leven. Het helpt je om in harmonie met jezelf en met je omgeving te leven.

Het is de hoogste tijd om een ‘andere’ manier van denken te leren. De oude manier van denken zal de problemen niet oplossen. Als je nieuwsgierig bent naar hoe dit te leren is en je wil je (verder) verdiepen in de meditatie, bezoek dan onze website: klik hier voor meer informatie over de filosofie van onze Leerweg en hier voor de Online meditatiecursus

Als je wil reageren of je hebt vragen, stuur dan een mailtje naar: info@filosofieenmeditatie.nl

Donaties zijn niet groot of klein

De laatste tijd krijgen we regelmatig de vraag of het nog wel goed gaat met de financiële situatie van de SFM. Wij leven tenslotte voor een groot deel van donaties en door de corona-epidemie zijn veel voorjaars- en zomerretraites niet doorgegaan. Vanaf 5 juli zijn de retraites weer begonnen, maar dan wel in ons retraitecentrum de Cynham in Egmond aan den Hoef. Vanaf 9 augustus gaan we ook weer starten met de retraites in het centrum Le Domaine St. Antoine in Brognon. Spannend om te zien hoe dit gaat nu de corona toch weer de kop op steekt.

Het is altijd onze wens geweest om van donaties te blijven leven. Om deze reden hebben wij, nu het wat moeilijker gaat, dan ook besloten om onze prijzen niet te verhogen en te blijven vertrouwen op de donaties. En… de donaties blijven komen en we draaien nog steeds zonder problemen. Ook het onderhoud aan de gebouwen gaat gewoon door en we blijven onze lange termijn visie volgen. We hoeven nog niet onze plannen bij te stellen.

Naast de retraiteprogramma’s die we aanbieden, zien we in toenemende mate mensen langs komen die korter of langer in de atmosfeer willen verblijven van de retraitecentra. Veel gehoorde uitspraken zijn ‘even in een positieve sfeer verblijven’ of ‘even weer herinnerd te worden aan iets moois’.

Er is in de oude Indiase geschriften een mooie en diepe uitspraak die ik dagelijks met mij mee draag: ‘vuur is niet groot of klein, het heeft het vermogen om te branden’. Zo is het ook met donaties: er zijn geen ‘grote’ of ‘kleine’ donaties. Donaties geven ‘leven’. En al deze donaties houden de SFM in leven. Daar vertrouwen we op.

Juist in tijden zoals deze is het belangrijk om op koers te blijven en je niet terug te trekken in je ‘kleine wereld’. Blijf op koers en wordt niet angstig. Deze tijd vraagt, meer dan ooit, om ‘oases’ waar je je even kunt terugtrekken en tot rust kunt komen in een veilige en geborgen omgeving en kan bezinnen op de vraag of je je koers in het leven nog volgt. De retraitecentra zijn geïnspireerd op het beeld van de oase: een plaats waar rust en veiligheid is en waar je gevoed wordt in de drie werelden: fysiek, mentaal en spiritueel. Van daaruit ga je weer de wereld in, zonder angst en je weet dat je altijd weer kunt terugkeren naar deze oases.

Ook al lijkt de duisternis steeds dichter te worden en zijn retraitecentra misschien maar kleine ‘lichtjes’, we mogen op de woorden vertrouwen: ‘vuur is niet groot of klein, het heeft het vermogen om te branden’.

Dank aan de oude en nieuwe donateurs die ons in deze moeilijk tijd blijven ondersteunen. Wij gaan door om de centra verder open te stellen om zoveel mogelijk mensen in deze ‘oases’ een plek aan te bieden.

Hierbij nog een paar testimonials van retraitanten die recent onze centra hebben bezocht:

Vol zelfvertrouwen, blijdschap en verbondenheid gaan we weer de wereld in en het moois verspreiden.

Een retraite om steeds weer terug te keren, voor alle leeftijden en levensomstandigheden. Een thuis voor iedereen.

Weer een stap dichterbij mijn geloof en vertrouwen gekomen.

In een liefdevolle omgeving waar je kunt en mag zijn wie je bent (her)vind je rust, inzicht en wijsheid in je zelf.

Mehdi Jiwa

Wil je reageren op deze blog? Stuur dan een mailtje naar info@filosofieenmeditatie.nl

Bhagavad Gita: gewone kennis en hogere kennis

In de vorige blog over de Bhagavad Gita ben ik ingegaan op hoe het komt dat de Bhagavad Gita al eeuwen lang zoveel mensen heeft geïnspireerd en steun heeft gegeven. We hebben toen de eerste drie domeinen van de Gita behandeld: de Gita geeft kennis die je gemakkelijk kan gebruiken, de Gita geeft oefeningen en aanwijzingen die in het dagelijkse leven goed gebruikt kunnen worden en het geeft ook hoop. Hoop dat je verbinding kunt maken met je eigen innerlijke kracht en licht en verbinding maakt met je eigen ‘lijn’ in het leven of anders gezegd met je authenticiteit.

In deze blog zal ik ingaan op het vierde aspect: de Gita leert dat er verschillende soorten kennis en bewustzijn zijn. Normaal gesproken zijn er vier ‘bronnen’ voor kennis: directe waarneming, gevolgtrekking, aanname en (logische) redenatie. Iedereen kan deze bronnen gebruiken, maar er is meer. De Bhagavad Gita wijst erop dat er ook nog andere ‘hogere’ vormen van kennis bestaan. Echter, daar hebben de meesten van ons niet direct toegang toe. Toch is het goed om er gebruik van te maken, maar dat vergt wel wat inspanning en training. De ‘hogere’ vormen staan bekend als: inspiratie, intuïtie, openbaring en profetie. Helaas verstaat iedereen iets anders onder deze begrippen en van alles en nog wat wordt inspiratie of intuïtie genoemd. De eerste drie zijn toegankelijk voor ons, de vierde is een bijzondere vorm die ik voor nu maar even buiten beschouwing laat.

Bepaalde mensen zijn gevoelig voor inspiratie en intuïtie. De beschrijvingen zijn tamelijk eenduidig: er word je iets ‘ingefluisterd’, er komen beelden of klanken (woorden, muziek) tot je, veelal in een ogenschijnlijke ongeordende vorm en je hebt het gevoel dat er een grote stroom van energie door je heen gaat. De momenten waarop dit plaats vindt, zoals bij het overgaan van slapen naar waken, in de meditatie en als je in stilte wandelt, hebben met elkaar gemeen dat je geest ‘stil’ is en het ego (ik-besef) naar de achtergrond verdwijnt. Dan, plotseling, zonder dat je hier enige grip op hebt, stroomt de energie en tonen zich beelden, denkbeelden, geluid of iets anders. Het gaat razendsnel; het lijkt wel op een explosie. Als je voor dit soort impulsen gevoelig bent of wordt, dan ga je ze steeds meer herkennen (en waarderen).

De bestudering van de Bhagavad Gita helpt ons om ontvankelijk te worden voor deze ‘krachten’. Hoe doet de Bhagavad Gita dit? Op verschillende plaatsen in dit boek wordt hierover geschreven, maar het wordt prachtig samengevat in hoofdstuk 2 in de verzen 55-58. In deze vier verzen wordt een ‘geheim’ onthuld. Wat zou je moeten leren? Hier volgt een lijstje:

– leer je wensen en verlangens tot rust te brengen
– leer je terug te trekken en verbinding te maken met je diepste, innerlijke kern
– blijf stabiel, ook bij tegenslag
– hunker niet naar genot en ga geen bindingen aan en blijf neutraal
– let op: angst en woede zijn bewustzijnsvernauwers en stoten je, zelfs als je het niet wil, uit je balans
– Zorg voor een stabiele meditatie. Al het bovenstaande valt je heel natuurlijk toe als je meditatie een integraal onderdeel (een fundament) is van je leven.

Als je dit zou leren, word je automatisch, d.w.z. zonder een verdere ‘eigen’ inspanning, gevoelig voor impulsen die ‘van buiten’ lijken te komen en je energie ‘inblazen’. Dit proces is de basis van alle vormen van wat genoemd wordt, ‘hogere’ vormen van kennis. Hoe dieper je je kunt terugtrekken en stiller je geest wordt, hoe gevoeliger je wordt voor deze vormen van kennis. Uiteindelijk worden ze je ‘dagelijks brood’ en wil je niets anders meer. Dit is wat je hoort van mensen die om welke reden dan ook, gevoelig zijn voor inspiratie: ‘dit is het belangrijkste, allermooiste, in mijn leven’.

Het adres is: info@filosofieenmeditatie.nl

Filosofie en virussen

We leven op dit moment in de ban van het corona-virus. Er is een hoop over te doen. Tal van maatregelen zijn en worden genomen om de schade te beperken. Terwijl ik in Brognon, Frankrijk in een volledige ‘lockdown’ zit, is in Nederland gekozen voor een aanpak waarbij mogelijk een groepsimmuniteit bewerkstelligd wordt, een ‘beschermenden muur’ om kwetsbare groepen.

Deze aanduidig roept bij mij het beeld van een parallel met activiteiten binnen de SFM op, in onze studie en retraite centra. Daarbij denk ik aan het bestrijden van virussen die er al waren vóór het corona-virus zich aandiende: mentale virussen. Virussen die de mensheid al sinds onheuglijke tijden plagen: egoïsme, hebzucht, woede, angst, gebondenheden etc. etc.

Ik kreeg de afgelopen tijd artikelen en filmpjes toegezonden met de boodschap dat dit virus ook een positief effect zal hebben. U kent ze vast ook. We zullen er van leren, het zal ons bewust maken van onze onderlinge verbondenheid, van onze onderlinge verantwoordelijkheden, het zal uiteindelijk in ieder geval uiteindelijk beter worden dan het was. Ik hoop het van harte, maar ben daar eerlijk gezegd niet zo optimistisch over.

Er zijn meer ernstige crisissen geweest. Ik denk dan bijvoorbeeld aan de krediet-crisis. Het zou ons leren waar een schaamteloze zucht zich naar meer, meer en nog meer, toe leidde. Een harde les. Het zou helemaal veranderen.

De crisis was echter nauwelijks meer voelbaar, of daar stak het eerdere mechanisme alweer de kop op. En zo duiken steeds weer dezelfde virussen de kop op.

De gevolgen van de gebeurtenissen waar we op dit moment getuige van zijn, zullen met hun de economische gevolgen niet zomaar overwaaien denk ik. Maar een wezenlijke verandering?

Ik hoop het van harte, maar denk dat daar meer voor nodig is.

Als we een wezenlijke verandering tot stand willen brengen, zijn dit de virussen, of beter gezegd de antistoffen van deze virussen die aandacht behoeven. En dan het liefst in tijden dat het ons mee zit, zodat we er iets aan hebben in tijden dat het ons tegenzit. Dat we in deze tijden een groepsimmuniteit opbouwen voor de kwetsbaren, diegenen met een lage resistentie tegen deze virussen.

Dat doen we door met elkaar antistoffen tegen deze virussen te ontwikkelen. Antistoffen die we allemaal in meerdere of mindere mate kunnen ontwikkelen. In de Bhagavad Gita wordt er een hele reeks van opgenoemd: Vreesloosheid, zuiverheid van het hart, volharding in de yoga van kennis, vrijgevigheid, zelfbeheersing en offervaardigheid, studie van de geschriften, discipline, oprechtheid, geweldloosheid, waarheidslievendheid, vrij zijn van toorn, verzaking, vrede, vrij zijn van laster, mededogen voor alle wezens, zonder begeerten, zachtmoedigheid, bescheidenheid, standvastigheid, kracht, verdraagzaamheid, geestkracht, zuiverheid, vrij zijn van haat en trots (16.1 – 16.3). Ze worden goddelijke kwaliteiten genoemd.

Ik noemde dit in de tijd dat ik begon met mijn Gita-studie de depri-verzen. Ze somden allerlei kwaliteiten op waar ik zeker in tekort schoot! Later werden zij een wake-up call voor mij. Dit waren zaken die interessant waren om energie in te steken. Niet bedoeld om onszelf omlaag te halen Nu zou ik ze in d ebeschreven context antistoffen noemen. Antistoffen die ieder van ons bezit en verder kan ontwikkelen om daarmee met anderen een groepsimmuniteit voor de virussen te vormen, die de samenleving vaak haast onzichtbaar, in kleiner of groter verband schade toebrengen. Het is een continu proces.

Dit is mijn inziens een manier om naar het programma van de SFM te kijken. Wij zetten ons daarmee in voor het ontwikkelen van dergelijke antistoffen en een groepsimmuniteit in. Daar zijn we niet de enigen in. Laten we hier onder alle omstandigheden op onze eigen wijze mee doorgaan!

Ik wens u ondanks alles kalmte en een goede tijd.

Uw reactie op deze blog is welkom. U kunt daarvoor een mailtje sturen naar: hans8nijs@gmail.com

Waarom is het delen van vragen en ervaringen zo belangrijk?

Er is zoveel onrust in de wereld, zoveel angst en onzekerheid, dat het gemakkelijk is je koers kwijt te raken en uit balans te raken. Juist nu is het belangrijk om je te richten op de universele, tijdloze wetten en principes die je tot steun zijn in het leven. Hetzelfde geldt voor de meditatie, die je helpt om innerlijk in balans te blijven en deze balans te versterken.

Nu wij door de corona epidemie niet meer bij elkaar kunnen komen voor onze bijeenkomsten en meditaties, zijn we overgeschakeld naar het online contact houden. Dit kan de kracht van de bijeenkomsten, die ‘groter is dan de som der delen’, niet vervangen, maar het kan toch steun geven.
Er is echter één ding dat essentieel is bij deze manier van contact houden en dat is het blijven delen van je vragen en ervaringen. Waarom is dit zo belangrijk? Natuurlijk is het voor mij, die probeert materiaal te vinden dat geschikt is om online te delen, fijn om te weten wat er speelt. Ik kan daar bij materiaal voor de volgende keren op inspelen. Maar er is een belangrijker ding. Het zit in een heel eenvoudig principe: ‘eigen’ vragen en eigen ervaringen zijn altijd gezaghebbend! Jij hebt het tenslotte zo beleefd en je vragen spelen op dit moment in jouw leven een rol. Het zijn vragen en ervaringen die van ‘binnenuit’ komen. Het zijn geen technische vragen of ervaringen van anderen die je deelt, het zijn jouw vragen en ervaringen.

Het gaat erom dat je deze vragen en ervaringen voor je zelf probeert te formuleren. Deze poging is op zich al een groot hulpmiddel omdat aan de vraag en de ervaring die je probeert te formuleren, een herinnering vast zit. Er zit een verhaal achter en dit verhaal klinkt door in de vraag of de ervaring. De herinnering die bij het formuleren wordt opgeroepen, is eigenlijk de magische factor, niet het eventuele antwoord en de reacties die je krijgt. Het is een hele grote kracht om in verbinding te blijven met je ‘eigen’ verhaal. Dit staat bekend als het in verbinding blijven met de ‘context’ van waaruit de vraag of de ervaring voortkomt. Aan de ene kant is er input in de vorm van tekst, een video en vragen. Er zijn geen goede of verkeerde antwoorden, maar het proces werkt zo dat je door de vragen te beantwoorden, je je weer even bewust wordt van waar je zelf staat en waar je geest naar uit gaat (en waar je vandaan komt). Hetzelfde geldt voor het bestuderen van een stukje tekst: het zal bepaalde ervaringen (en herinneringen) bij je oproepen en dat helpt je om je bewust te worden van de grote kracht die altijd in je aanwezig is.

Het is een wonderlijk proces, dat je heel eenvoudig zelf kan ervaren. Om dit proces te ervaren is het echter wel nodig om interactief te blijven en je vragen en ervaringen te delen. Het is niet gemakkelijk om in deze turbulente tijd op koers te blijven. We moeten met elkaar in verbinding blijven. Het kan ook online, maar de voorwaarde is dat je je vragen en ervaringen blijft delen. Ik hoop dat je blijft volhouden en op koers blijft. Blijf mij mailtjes sturen. Het zal je zeker helpen.

Mehdi Jiwa

Mail: info@filosofieenmeditatie.nl

Spirituele disciplines in crisistijd

Iedere crisis, ook de huidige corona-crisis, wordt gekenmerkt door een toename van angst en onzekerheid. Angst en onzekerheid geven veel opwinding en onrust in onze geest. Naast dat dit ons veel energie kost, vernauwt het ook ons bewustzijn. Agressie, voordeel en onverdraagzaamheid liggen op de loer. We zien het nu om ons heen: Chinezen worden scheef aangekeken, Italianen, Europeanen enz. Niet alleen burgers worden minder sociaal en minder tolerant, staatshoofden doen vrolijk mee aan het spel.

Maar daarnaast is er ook een andere beweging: mensen worden zich weer meer bewust van de noden van anderen en gaan elkaar met van alles en nog wat helpen.

Twee bewegingen: welke zal uiteindelijk het sterkste zijn? Als de druk groter wordt en de crisis dieper, zal de eerste beweging waarschijnlijk sterker worden. Hoe krijgen we de tweede beweging sterker? Essentieel is dat we zelf in balans blijven en onze innerlijke rust bewaren. Dat maakt dat we met een open blik kunnen kijken naar wat er nodig is in onze omgeving en hoe wij daar een bijdrage aan kunnen leveren.

Spirituele disciplines, zoals concentratie- en meditatieoefeningen en oefeningen die horen bij de karma-yoga (de yoga van handeling), worden meestal opgepakt in tijden van maatschappelijke rust. Waren ze vroeger misschien een soort ‘luxe’, nu zijn ze van levensbelang. Bewaar de innerlijke rust en je innerlijke balans, dan kan je met een stille geest kijken naar wat nodig is. Zorg voor elkaar en ondersteun waar je kan. Dat vraag energie en incasseringsvermogen. Je kan je ogen niet sluiten voor wat er om je heen gebeurt en je zult niet alleen mooie dingen zien, maar ook verdrietige. Dat vraagt nogal wat van je. Vandaar een warm pleidooi om je disciplines op orde te houden:

– Mediteer en deel je vragen en ervaringen. Je kunt mij altijd mailtjes sturen.

– Voed je geest met mooie dingen: lees dagelijks een paar kleine stukjes uit boekjes die je mooi vindt en die je positieve gedachten en gevoelens geven.

– Reserveer tijd om mensen te bellen en te spreken met mensen die angstig of eenzaam zijn.

– Help waar je kunt. Een mooie discipline is om voedsel te maken voor anderen en uit te delen. Zowel degene die het maakt als de ontvanger zijn hiermee geholpen.

– Voor degene die de Leerweg en Studiegroepen volgen: we kunnen elkaar even fysiek niet ontmoeten, maar online gaan we door. Lees de studies, gebruik de oefeningen en deel je ervaringen per mail. Zo blijf je op het licht gericht en niet op de duisternis.

Spirituele disciplines zijn geen last, ze helpen je om je hoofd boven water te houden, ook in moeilijker tijden. Zorg dus dat je voldoende tijd hebt voor deze disciplines. Hierdoor blijf je zelf beter in balans en kan je meer voor anderen betekenen.

Nogmaals : heb je vragen of wil je je ervaringen delen? Stuur mij dan een mail: info@filosofieenmeditatie.nl

Mehdi Jiwa

 

Het coronavirus en retraites

Momenteel is de wereld in de ban van de uitbraak van het Covid-19 virus dat zich steeds verder uitbreidt. Hoewel nog veel onduidelijk is en mensen heel wisselend reageren op deze uitbraak, is in ieder geval wel duidelijk dat bepaalde groepen meer risico lopen dan andere, m.n. ouderen en mensen met gezondheidsklachten.

De SFM heeft twee retraitecentra: de ‘Cynham’ in Egmond aan den Hoef en Le Domaine St Antoine in Brognon, Noord-Frankrijk. De retraitecentra zijn geënt op het beeld van de oase: een plek waar je even helemaal tot rust kunt komen en waar je gevoed wordt in de drie werelden: er is spiritueel voedsel, geestelijk voedsel en fysiek voedsel.

Normaal komen mensen voor de rust, de stilte het programma en de mogelijkheid om in je eigen ‘spiegel’ te kijken. Vervolgens gaat iedereen weer verder op zijn of haar eigen pad.

Door de uitbraak van het corona virus heeft de SFM besloten de centra dit jaar vroeger open te stellen voor individuele retraites. De retraitecentra kenmerken zich door rust, stilte en bovenal door hun kleinschaligheid. Ze liggen in een rustige en gezonde omgeving met veel frisse lucht, natuur en op stille plekjes, d.w.z. er zijn weinig mensen. Juist nu is dat ook heel geschikt voor mensen die uit een drukke omgeving komen met veel mensen en met veel onderling contact. Mensen die tot de risicogroepen behoren zouden gebaat kunnen zijn met een retraite in één van de centra, weg van de drukte en de mensenmassa.

We kunnen geen grote aantallen mensen ontvangen, maar alle beetjes helpen. In het centrum in Brognon, Noord-Frankrijk, kunnen we ca. 6 mensen opvangen en in de Cynham in Egmond aan den Hoef ca. 3.

De SFM is een ANBI stichting en wil te allen tijde haar maatschappelijke verantwoordelijkheid nemen. Wij werken uitsluitend met vrijwilligers en van de deelnemers aan de retraites vragen wij ook een kleine inspanning onder de titel ‘zorg voor huis en tuin’ om zo met en voor elkaar een mooie en schone plek te maken. Door zo te werken, kunnen we de kosten zo laag mogelijk houden.

Belangrijk om te weten is dat tijdens de retraites geen professionele medische zorg beschikbaar is. Individuele retraites zijn daarom alleen geschikt voor mensen tijdens die tijdens de retraite niet afhankelijk verwachten te zijn van medische zorg. Deelname aan de retraites is op eigen risico.

Mocht je belangstelling hebben, neem dan contact met ons op:

Contactpersoon: Mehdi Jiwa
Email: info@filosofieenmeditatie.nl

Filosofie als fundament

Velen zien filosofie als een weinig praktische hobby: oude mannen die onder het genot van een sigaar en een glas whisky bediscussiëren tot welk -isme een bepaald standpunt behoort. Leuk, maar de schoorsteen moet ook roken.

Veel van de besproken filosofen hebben echter één ding gemeen: ze zijn naar de diepten van hun wezen afgedaald om daar te zoeken naar datgene wat voor hun niet-onderhandelbaar was, datgene waar ze écht voor stonden. De letterlijke betekenis van filosofie is  liefde voor wijsheid, en dát is wat zij hadden. Door die liefde waren ze bereid om zichzelf diepgaand te onderzoeken, wat ze daarbij ook zouden tegenkomen.

Onder de drukte van alledag, de meningen die je daarover hebt, de emoties die je ervaart en de overtuigingen die deze meningen en emoties voeden, heb ook jij een filosofie. Iets wat écht bij jou past, iets waarvan je voelt dat het waar is en wat je dolgraag in de wereld zou willen zetten. Die filosofie is jouw fundament, daar rust je op.

Als je daar regelmatig contact mee zou maken zou je leven direct veel mooier worden. Je zou meer vervulling en zingeving in het leven ervaren en meer kracht en energie hebben. Je zou echt van betekenis zijn in de wereld, omdat je precies doet waar je voor bedoeld bent.
In de retraite ‘Wat houdt je tegen om een stralend mens te zijn?’ reizen we laag voor laag naar de diepte van jouw wezen zodat je kunt ontdekken wat jouw filosofie is.

Interesse? Kijk dan op hier voor meer informatie.

Retraite: een investering in je zelf

Al jaren organiseren we retraites in ons retraitecentrum Le Domaine St. Antoine in Brognon, Noord-Frankrijk. Waarom komen de mensen naar retraites? Waarom hebben we retraites nodig? De redenen zijn verschillend, maar ze hebben alle iets met elkaar gemeen.

Het leven is druk, er is veel spanning en vaak hebben we het gevoel dat we geleefd worden door de waan van de dag i.p.v. dat we zelf regie hebben over ons leven. De eisen die we aan ons zelf opleggen, zijn bijzonder hoog: we moeten een leuke en goede partner zijn, een prima moeder of vader, we moeten een goede baan hebben, een goed sociaal leven etc. etc. Als je er naar luistert of er over nadenkt, wordt je al moe en niet zelden ook een beetje moedeloos. Hoe krijg je dit nu allemaal voor elkaar en, nog belangrijker, wil ik dit eigenlijk wel?

Als je je realiseert dat je leven voortsnelt en de dag een week wordt en de week een maand en de maand een jaar, dan is het tijd om even STOP te zeggen en de tijd en ruimte te nemen om in je eigen spiegel te kijken. En dit is nu precies waar het bij om retraite om gaat: even STOP zeggen en je zelf ‘herijken’. Het is niet een ontsnappen aan je verantwoordelijkheden, het is juist weer even nieuwe energie opdoen om die vervolgens weer te kunnen gebruiken in je dagelijkse leven. Het is een investering in je zelf.

Het is interessant om te zien dat veel mensen die een retraite hebben meegemaakt, vaak weer terugkomen. Waarom? Omdat je ontdekt dat het in het dagelijkse leven lang niet altijd gemakkelijk is om echt verbinding te maken met jezelf en voldoende energie op te doen om verder te gaan. Leven wordt niet zelden beleefd als overleven.

Retraitecentra zijn interessante plaatsen. Wat maakt een centrum tot een retraitecentrum? Er is voldoende rust en stilte. Er is veiligheid en liefdevolle zorg. Er is harmonie met de natuur en er zijn vele stille hoekjes om je even terug te trekken. Vaak, maar niet altijd, is er een dagprogramma dat je helpt om je vragen te formuleren. In onze centra is er ruimte voor meditatie, we werken een uur aan de ‘zorg voor huis en tuin’, er zijn studies, er is rust en tijd om te wandelen of te lezen of om even helemaal ‘niets’ te doen.

Het klinkt misschien erg simpel, maar de uitwerking is verbluffend. In de rust komen als vanzelf de juiste vragen op. Je krijgt een helder beeld van je leven en meestal weet je na afloop van de retraite heel goed wat je volgende stap moet zijn. Er is een oude mantra die zegt:

Stap, stap, iedere stap heeft in zich wat nodig is voor de volgende stap.

De mantra heeft mij nog nooit in de steek gelaten. Maar de mantra moet wel kunnen klinken in een omgeving die passend is en dat is in de omgeving van een retraite. Pas dan kan de mantra zich tonen en in de stilte en rust ‘toont’ de mantra wat je volgende, natuurlijke stap kan zijn.

Kortom: een retraite is één van de krachtigste hulpmiddelen om je koers in het leven te vinden en deze te houden en het is mijn wens dat meer en meer mensen tijd en ruimte vinden om regelmatig even op retraite te gaan.

Al je wil reageren op deze blog, stuur dan een mailtje naar: info@filosofieenmeditatie.nl

 

 

Gemeenschappelijke bron

Hoop doet leven. De diagnose van een zware ziekte is een flinke domper, maar op een goed moment merk je ook dat je leven tot rust komt. Om op dat punt te komen, met naar alle waarschijnlijkheid nog een flinke weg te gaan, heb ik hoop nodig. Niet om beter te worden, maar dat je – zeg maar – niet op een dood spoor zit in de goede jaren. Dat laatste zullen we nooit zeker weten, maar ik – lezer die ik ben – hoop een voorbeeld te nemen aan de me­vrouw die een dag of tien voordat ze werd ge-euthanaseerd nog een boek bestelde bij de plaatselijke boekhandel, en zeer teleurgesteld was toen bleek dat het niet op voorraad was. De boekhandelaar heeft stand en land afgebeld, en was in staat om het boek bijtijds te bezorgen, en mevrouw (zo bleek) had het nog voor ze stierf gelezen.

Er is altijd nog wat te ontdekken, er zijn altijd bronnen van inspiratie. Een van de rijkste bronnen van hoop is de door veel auteurs geformuleerde overtuiging dat we als mensen onze krachten onderschatten. Jung schreef in zijn autobiografie Herinneringen, dromen, gedachten dat wij maar een klein percentage van ons brein gebruiken. De Spaanse regisseur Luis Bunuel zei: als de mens leert kijken, vliegt de wereld in brand. En in een bundel met essays over de middeleeuwse monnik Meister Eckhart kwam ik tegen dat er een kruispunt bestaat tussen het minuscule nu dat we met pijn en moeite isoleren ergens tussen het verleden en de toekomst en het “eeuwige nu” dat voor ons vrijwel onzichtbaar blijft, buiten de ervaring blijft. Eckhart laat in zijn preken verschillende malen zien wat er nodig is om dat kruispunt te vinden, vanwaar we dat “eeuwige nu” bij de genade van – tja, wat zullen we hier voor term gebruiken? – mogen integreren in het leven van alledag. Momenten van zeldzame inspiratie. Al is het maar voor even.

Zonder dat ik me uit wil spreken over het waarheidsgehalte van de opmerkingen van Jung, Bunuel en Eckhart, wil ik even stilstaan bij het effect dat ze hebben op mij. Ze geven me hoop, omdat ze uit zulke verschillende hoeken komen, uit zulke totaal verschillende culturen. Iedere keer als ik dit soort dwarsverbindingen tegenkom, word ik blij. Iedere keer is het alsof je een teken krijgt uit – wellicht – de gemeenschappelijke bron van onze zo uiteenlopende wereldbeschouwingen. Hetzelfde geldt bij de onmiskenbare gelijkenissen tussen volksverhalen, mythes en sprookjes die in alle uithoeken van de wereld worden verteld. In Indonesië bestaat een verhaal uit een onzegbaar ver verleden, over een prins die geen enkele belangstelling had voor een huwelijk, zeer tot wanhoop van zijn ouders. Tijdens een jachtpartij met vrienden, als ze pauzeren voor de maaltijd, verandert de prins tot hun grote schrik in een monsterachtige draak als hij met smaak een levensgroot ei oppeuzelt dat ze hadden gevonden in het struikgewas. Een kluizenaar wordt geraadpleegd en die vertelt de jongemannen dat de prins vervloekt is: pas wanneer er een meisje komt die hem kan liefhebben in zijn monsterachtige staat, zal hij zijn oorspronkelijke gedaante terugkrijgen. Ik hoef niet eens te vermelden dat dit verhaal goed afloopt, net zoals ik de titel van dat wereldberoemde en zo op die geschiedenis uit Indonesië lijkende verhaal uit het Frankrijk van de achttiende eeuw niet hoef te noemen, om mijn punt te maken.

Het zoeken van zulke verbanden is voor mij een rode draad in mijn leven. Het is de vreugde van de gesprekken in onze satsang, bijvoorbeeld. We praten over de Gita of over de Upanishads, en plotseling opent zich een venster op een andere wereld, andere auteurs, die als het ware hun vinger opsteken. Dit zie ik mezelf doen tot ik bij wijze van spreken geen boek meer kan vasthouden, en zelfs dan moeten er manieren zijn om rondom dat centrale punt van onvermoede krachten en vertes te blijven cirkelen. Je voelt jezelf vaak ontzettend klein worden, want je vindt maar zelden wat je zoekt, het is zaak om je over te geven aan de omstandigheden, aan de schijnbare(?) luimen van het toeval. Als je al een keer iets vindt, is het zelden datgene wat je er in al je waanwijsheid toe bracht op zoek te gaan.

Je moet geduld hebben om de inspiratie die ik bedoel mee te maken, het overkomt je, je  voelt aan dat je daar weinig aan kunt veranderen. Die enkele keer dat het mij overkomt en overkwam, geven me reden om net als de mevrouw en haar laatste boek door te gaan, sterker nog, ze geven mij het gevoel dat door de dichter Paul van Ostaijen onvergetelijk onder woorden werd gebracht:

Ik wil niets weten

Ik wil niet vragen

[…]

Ik wil bloot zijn

en beginnen

Wil je reageren: stuur een mailtje naar info@filosofieenmeditatie.nl

 

Portfolio items

Events

Onderhoudsdagen ‘Help mee de Cynham mooi en gastvrij te houden’

We nodigen je uit om deel uit te maken van een bijzondere groep vrijwilligers, die met liefde en zorg de retraitecentra onderhouden. In augustus en september organiseren we een aantal onderhoudsdagen op de Cynham in Egmond aan den Hoef om samen te komen en extra zorg te geven aan het huis en de tuin.

De SFM is een non-profit organisatie die bestaat dankzij donaties en de inzet van onze gewaardeerde vrijwilligers. De organisatie groeit. Dat is mooi, maar het vraagt ook meer zorg. We koesteren een cultuur van ‘met elkaar en voor elkaar’ te werken en te groeien. Jouw hulp, hoe klein ook, maakt een groot verschil.

Maak deel uit van onze vrijwilligersgroep, help ons onze ruimtes te behouden en deel te nemen aan deze unieke ervaring van dienstbaarheid en zelfontplooiing.

De volgende datum is gepland (graag opgeven welke dag/ deel) uitkomt ):

Zaterdag 24 februari.

Ook al kun je maar een paar uurtjes, je bent altijd welkom. Zo houden we met vele handen de werkzaamheden licht.

Om  9.30 uur tot 10.00 uur is er koffie en thee en er is overleg wat er die dag gedaan kan worden. De dagen duren tot 15.00 uur en voor lunch wordt gezorgd.

De Leiding ligt bij Rietje Pool en Irene Zijlemaker 

Retraite Verdiepingsgroep (besloten groep)

Deze retraite is voor deelnemers aan de Leerweg Verdiepingsgroep van de SFM. Nadere informatie volgt.

Studiegroep Yoga Vasishtha

De Yoga Vasishtha behoort tot de meest mysterieuze geschriften uit de Indiase traditie. Het is een bijzonder geschrift dat je leert hoe je je eigen werkelijkheid creëert. Je eigen geest creëert een illusie en niet één, maar verschillende. De consequentie is dat je in verschillende parallelle werkelijkheden leeft. Wat is objectief en wat is subjectief in deze schepping? En hoe kom je hieruit? Daar gaat de Yoga Vasishtha over.

Het werk is bijzonder praktisch omdat het gaat over de werkelijkheid/werkelijkheden aar je dagelijks in leeft. Als je een standpunt inneemt, creëer je een werkelijkheid. Als je een andere standpunt inneemt, creëer je een andere werkelijkheid. Maar wat is waar, werkelijk en wat is onwaar, onwerkelijk?

Deze studiegroep is een besloten studiegroep. Je mag zeker eraan deelnemen, maar je moet wel stabiel genoeg zijn. Vandaar dat er eerst een voorgesprek is om te kijken of deze vorm van studie geschikt voor je is.

Deze studiedag gaat over verhalen uit boek V, de Upasama Prakarana (het boek over de Oplossing). Het is een Studieweekend en als je meer informatie wil, stuur een mail naar info@filosofieenmeditatie.nl

Studiegroep Yoga Vasishtha

De Yoga Vasishtha behoort tot de meest mysterieuze geschriften uit de Indiase traditie. Het is een bijzonder geschrift dat je leert hoe je je eigen werkelijkheid creëert. Je eigen geest creëert een illusie en niet één, maar verschillende. De consequentie is dat je in verschillende parallelle werkelijkheden leeft. Wat is objectief en wat is subjectief in deze schepping? En hoe kom je hieruit? Daar gaat de Yoga Vasishtha over.

Het werk is bijzonder praktisch omdat het gaat over de werkelijkheid/werkelijkheden aar je dagelijks in leeft. Als je een standpunt inneemt, creëer je een werkelijkheid. Als je een andere standpunt inneemt, creëer je een andere werkelijkheid. Maar wat is waar, werkelijk en wat is onwaar, onwerkelijk?

Deze studiegroep is een besloten studiegroep. Je mag zeker eraan deelnemen, maar je moet wel stabiel genoeg zijn. Vandaar dat er eerst een voorgesprek is om te kijken of deze vorm van studie geschikt voor je is.

Deze studiedag gaat over verhalen uit boek V, de Upasama Prakarana (het boek over de Oplossing). Als je meer informatie wil, stuur een mail naar info@filosofieenmeditatie.nl

Studiegroep Yoga Vasishtha

De Yoga Vasishtha behoort tot de meest mysterieuze geschriften uit de Indiase traditie. Het is een bijzonder geschrift dat je leert hoe je je eigen werkelijkheid creëert. Je eigen geest creëert een illusie en niet één, maar verschillende. De consequentie is dat je in verschillende parallelle werkelijkheden leeft. Wat is objectief en wat is subjectief in deze schepping? En hoe kom je hieruit? Daar gaat de Yoga Vasishtha over.

Het werk is bijzonder praktisch omdat het gaat over de werkelijkheid/werkelijkheden aar je dagelijks in leeft. Als je een standpunt inneemt, creëer je een werkelijkheid. Als je een andere standpunt inneemt, creëer je een andere werkelijkheid. Maar wat is waar, werkelijk en wat is onwaar, onwerkelijk?

Deze studiegroep is een besloten studiegroep. Je mag zeker eraan deelnemen, maar je moet wel stabiel genoeg zijn. Vandaar dat er eerst een voorgesprek is om te kijken of deze vorm van studie geschikt voor je is.

Deze studiedag gaat over verhalen uit boek V, de Upasama Prakarana (het boek over de Oplossing). Als je meer informatie wil, stuur een mail naar info@filosofieenmeditatie.nl

Koken met Rumi en yoga retraite

Retraite ‘Koken met Rumi’

De volgelingen van de grote Perzische Dichter Rumi hebben een Orde, de Mevlevi, gesticht. Hierin neemt de keuken een centrale plaats in.  Als je tot deze Orde wilde toetreden, moest je eerst 1001 dagen in de keuken werken. Hier leerde je het ‘transformerende vuur van de keuken’ te beheersen. Je moest leren hoe je ‘ingrediënten en producten’ transformeerde tot voedsel. En voedsel moest vervolgens verder getransformeerd worden tot een ‘maaltijd’. Deze laatste transformatie vindt voornamelijk plaats door ‘zuivere, liefdevolle aandacht’.

Koken is een ’taal’; het is poëzie. Met een maaltijd kan je uitdrukken wat je maar moeilijk met woorden kunt zeggen. Deze week gaan we ontdekken hoe het ‘transformerende vuur van de keuken’ werkt en hoe ‘liefdevolle aandacht’ werkt. Verder is er tijd voor meditatie, rust, ontspanning en yoga.

Programma

Het programma is opgebouwd rond kooksessies in de ochtend en avond. Voor het ontbijt is er gelegenheid tot meditatie en yoga/lichaamswerk. Na het ontbijt is er een korte studie en lezen we enkele gedichten en teksten van Rumi. Aansluitend volgt de eerste kooksessie. Na de lunch is er tijd voor rust, wandelen en ontspanning. Aan het eind van de middag is er een tweede kooksessie, gevolgd door meditatie en diner. ’s Avonds kijken we gezamenlijk terug op de dag en kunnen we ervaringen met elkaar uitwisselen en lezen we nog enkele teksten van Rumi en zijn tijdgenoten. Aan het einde van de dag is er tijd om iets met elkaar te drinken en na te praten.

Kosten en accommodatie

Retraites zijn een kernactiviteit van de Stichting Filosofie en Meditatie. Ze worden begeleid door professionals die ‘pro deo’ hun diensten aanbieden omdat de Stichting een ideële grondslag en dus geen winstoogmerk heeft. Vrijwilligers helpen de kosten laag te houden, bijvoorbeeld door te koken.  Maar ook de deelnemers helpen dagelijks een uurtje mee met het zorg voor huis, tuin en keuken. Op deze manier kost de retraite slechts € 380, inclusief (vegetarische) maaltijden, drankjes en overnachting in één- of tweepersoons kamers met eigen badkamer en wc.

Het retraitecentrum is gelegen op ruim vier uur rijden van Amsterdam in het Noorden van Frankrijk, net over de Belgische grens. Als je met de trein komt, kun je worden afgehaald van het station van het nabij gelegen Couvin (België).

Kosten: € 380,- p.p.

Meer informatie: info@filosofieenmeditatie.nl

LET OP: AAN DEZE RETRAITE KUNNEN MAX. 12 MENSEN MEEDOEN

Onderhoudsdagen ‘Help mee de Cynham mooi en gastvrij te houden’

We nodigen je uit om deel uit te maken van een bijzondere groep vrijwilligers, die met liefde en zorg de retraitecentra onderhouden. In augustus en september organiseren we een aantal onderhoudsdagen op de Cynham in Egmond aan den Hoef om samen te komen en extra zorg te geven aan het huis en de tuin.

De SFM is een non-profit organisatie die bestaat dankzij donaties en de inzet van onze gewaardeerde vrijwilligers. De organisatie groeit. Dat is mooi, maar het vraagt ook meer zorg. We koesteren een cultuur van ‘met elkaar en voor elkaar’ te werken en te groeien. Jouw hulp, hoe klein ook, maakt een groot verschil.

Maak deel uit van onze vrijwilligersgroep, help ons onze ruimtes te behouden en deel te nemen aan deze unieke ervaring van dienstbaarheid en zelfontplooiing.

De volgende datum is gepland (graag opgeven welke dag/ deel) uitkomt ):

Donderdag 19 okt.

Ook al kun je maar een paar uurtjes, je bent altijd welkom. Zo houden we met vele handen de werkzaamheden licht.

Om  9.30 uur tot 10.00 uur is er koffie en thee en er is overleg wat er die dag gedaan kan worden. De dagen duren tot 15.00 uur en voor lunch wordt gezorgd.

De Leiding ligt bij Rietje Pool en Irene Zijlemaker 

Onderhoudsdagen ‘Help mee de Cynham mooi en gastvrij te houden’

We nodigen je uit om deel uit te maken van een bijzondere groep vrijwilligers, die met liefde en zorg de retraitecentra onderhouden. In augustus en september organiseren we een aantal onderhoudsdagen op de Cynham in Egmond aan den Hoef om samen te komen en extra zorg te geven aan het huis en de tuin.

De SFM is een non-profit organisatie die bestaat dankzij donaties en de inzet van onze gewaardeerde vrijwilligers. De organisatie groeit. Dat is mooi, maar het vraagt ook meer zorg. We koesteren een cultuur van ‘met elkaar en voor elkaar’ te werken en te groeien. Jouw hulp, hoe klein ook, maakt een groot verschil.

Maak deel uit van onze vrijwilligersgroep, help ons onze ruimtes te behouden en deel te nemen aan deze unieke ervaring van dienstbaarheid en zelfontplooiing.

De volgende data zijn gepland (graag opgeven welke dag(en/ delen) uitkomt ):

Zaterdag 14 okt. en donderdag 19 okt.

Ook al kun je maar een paar uurtjes, je bent altijd welkom. Zo houden we met vele handen de werkzaamheden licht.

Om  9.30 uur tot 10.00 uur is er koffie en thee en er is overleg wat er die dag gedaan kan worden. De dagen duren tot 15.00 uur en voor lunch wordt gezorgd.

De Leiding ligt bij Rietje Pool en Irene Zijlemaker 

Onderhoudsdagen ‘Help mee de Cynham mooi en gastvrij te houden’

We nodigen je uit om deel uit te maken van een bijzondere groep vrijwilligers, die met liefde en zorg de retraitecentra onderhouden. In augustus en september organiseren we een aantal onderhoudsdagen op de Cynham in Egmond aan den Hoef om samen te komen en extra zorg te geven aan het huis en de tuin.

De SFM is een non-profit organisatie die bestaat dankzij donaties en de inzet van onze gewaardeerde vrijwilligers. De organisatie groeit. Dat is mooi, maar het vraagt ook meer zorg. We koesteren een cultuur van ‘met elkaar en voor elkaar’ te werken en te groeien. Jouw hulp, hoe klein ook, maakt een groot verschil.

Maak deel uit van onze vrijwilligersgroep, help ons onze ruimtes te behouden en deel te nemen aan deze unieke ervaring van dienstbaarheid en zelfontplooiing.

De volgende data zijn gepland (graag opgeven welke dag(en/ delen) uitkomt ):

Zaterdag 16 sept.
Zaterdag 14 okt. en donderdag 19 okt.

Ook al kun je maar een paar uurtjes, je bent altijd welkom. Zo houden we met vele handen de werkzaamheden licht.

Om  9.30 uur tot 10.00 uur is er koffie en thee en er is overleg wat er die dag gedaan kan worden. De dagen duren tot 15.00 uur en voor lunch wordt gezorgd.

De Leiding ligt bij Rietje Pool en Irene Zijlemaker 

Onderhoudsdagen ‘Help mee de Cynham mooi en gastvrij te houden’

We nodigen je uit om deel uit te maken van een bijzondere groep vrijwilligers, die met liefde en zorg de retraitecentra onderhouden. In augustus en september organiseren we een aantal onderhoudsdagen op de Cynham in Egmond aan den Hoef om samen te komen en extra zorg te geven aan het huis en de tuin.

De SFM is een non-profit organisatie die bestaat dankzij donaties en de inzet van onze gewaardeerde vrijwilligers. De organisatie groeit. Dat is mooi, maar het vraagt ook meer zorg. We koesteren een cultuur van ‘met elkaar en voor elkaar’ te werken en te groeien. Jouw hulp, hoe klein ook, maakt een groot verschil.

Maak deel uit van onze vrijwilligersgroep, help ons onze ruimtes te behouden en deel te nemen aan deze unieke ervaring van dienstbaarheid en zelfontplooiing.

De volgende data zijn gepland (graag opgeven welke dag(en/ delen) uitkomt ):

Zaterdag 19 aug. en donderdag 24 aug.  
Zaterdag 16 sept. en donderdag 28 sept.
Zaterdag 14 okt. en donderdag 19 okt.

Ook al kun je maar een paar uurtjes, je bent altijd welkom. Zo houden we met vele handen de werkzaamheden licht.

Om  9.30 uur tot 10.00 uur is er koffie en thee en er is overleg wat er die dag gedaan kan worden. De dagen duren tot 15.00 uur en voor lunch wordt gezorgd.

De Leiding ligt bij Rietje Pool en Irene Zijlemaker