De Kennis van de Upanishads, haar boodschap voor de moderne mens
Upanishads
Nu ik mijzelf weer helemaal mag onderdompelen in het schrijven van boeken, heb ik ook de gelegenheid om de grote commentaren op de oude Indiase teksten te lezen. In het bijzonder die van de Upanishads. Heerlijk om te doen. Ze behoren tot de oudste filosofische geschriften en maken deel uit van de Vedische traditie. Er zijn prachtige commentaren op de Upanishads geschreven van beroemde swami’s die een groot deel van hun leven gewijd hebben aan de kennis die in deze oude geschriften te vinden is.
Een punt van zorg
Bij mijn studie kwam ik ook de commentaren tegen van Swami Chinmayanada, die mij erg aanspreken. Echter, ik ontdekte ook dat hij meermalen zijn zorg uitsprak over het feit dat steeds minder mensen, ook in India, geïnteresseerd zijn in deze werken. De grote verhalen daarentegen, zoals de Mahabharata en Ramayana, genieten nog grote belangstelling, maar de filosofische werken zoals de Upanishads, blijkbaar steeds minder. Wat is er aan de hand?
De populariteit van de Bhagavad Gita
Eén van de werken die wel heel populair is, is de Bhagavad Gita. Dit werk behoort tot de groep van de meest vertaalde werken en blijft een onuitputtelijke bron van kennis voor veel mensen in Oost en West. Waarom is de Bhagavad Gita wel en zijn de Upanishads zoveel minder populair? De Bhagavad Gita is weliswaar formeel geen Upanishad, hij wordt vaak wel gerekend tot hetzelfde type geschrift. Er zijn grote parallellen te vinden tussen de Bhagavad Gita en de Upanishads.
Gericht zijn op het verleden
Op mijn zoektocht naar de tijdloze, universele kennis die in de Upanishads te vinden is en bij het lezen van de verschillende grote commentaren, kwam ik iets tegen, dat voor mij een ‘wake-up call’ was. Vele studies van de Upanishads gaan over de taal, de vertalingen en wat de ‘juiste’ vertaling is. Echter, de verzen zijn alleen met het verstand te vertalen. Althans dat levert wel een zin op, maar daar zit dan meestal weinig ‘muziek’ in. De zin loopt niet lekker en de tekst ‘resoneert’ niet. Het effect is dat je verstandelijk wel iets begrijpt, maar dat je er geen energie en fonkels in je ogen van krijgt. De commentaren op de Upanishads zijn veelal gericht op het verleden. Ze beschrijven wat er vroeger gaande was, hoe men vroeger naar bepaalde zaken keek en zonder dat het hardop gezegd wordt, lijkt dat ‘vroeger’ het ideale plaatje te zijn. Wat je veel minder of helemaal niet ziet, is dat beschreven wordt wat de boodschap is voor de moderne mens.
Dit probleem is niet exclusief voor de studie van de Upanishads. Voor steeds meer geschriften, inclusief de Christelijke geldt, dat de boodschap voor het heden en voor de toekomst, vaag is. De meeste tijd gaat zitten in de bestudering van het verleden, wat er ‘eigenlijk’ bedoeld wordt met de woorden, maar wat we er nu mee moeten in deze tijd, blijft veelal onduidelijk. Mensen zijn veelal onzeker, over waarom ze leven, wat ze moeten en niet moeten doen, wat de toekomst brengen zal etc. Wat is nu de boodschap van de oude geschriften voor deze mensen?
De boodschap voor de mens hier en nu
Hier zie je meteen een verschil met bijvoorbeeld de Bhagavad Gita. De Bhagavad Gita beschrijft 18 yoga’s (wegen tot éénwording). Voor bijna iedere situatie in het leven is er wel iets te vinden dat op jouw situatie betrekking heeft. Het lijkt soms wel alsof de Bhagavad Gita speciaal voor jou is geschreven. En als de situatie verandert, dan ‘verandert’ de Bhagavad Gita mee. Hoe wonderlijk.
De studie van de Upanishads heeft mij geleerd dat deze geschriften op een vergelijkbare wijze geschreven zijn en dat een boodschap voor ieder mens aanwezig is. Ze zitten er vol mee. Je moet dit natuurlijk wel even ontdekken. Het ligt er niet open en bloot. Je moet er een inspanning voor leveren, maar dan heb je ook wat.
Wat leren we hier nu van? Voor mij zit er een belangrijke les in: Filosofie uit Oost en West moet bijdragen aan de ‘empowerment’ van de moderne mens. Met ‘empowerment’ wordt hier bedoeld ‘het versterken van je vermogen en mogelijkheden om (meer) regie te krijgen over je eigen leven en keuzes te maken die in lijn zijn met wie je werkelijk bent’. Dat is de boodschap van alle grote levensfilosofieën en religies: hoe de mens op zijn of haar eigen benen te zetten, helpen om in harmonie met zichzelf en zijn omgeving te leven en het leven ten volle te leven.
Hoe draagt de kennis bij aan de ‘empowerment’ van mensen?
Als deze boodschap niet overkomt en we blijven steken in de betekenis van de woorden, die we meestal niet als richtlijn kunnen gebruiken in de praktijk van alledag en we kunnen ze niet praktisch vertalen, dan doen we ons werk niet goed. Voor mijzelf is dit ook een mooi spirituele discipline. Bij het schrijven van het boek ‘De Kennis van de Upanishads, haar boodschap voor de moderne mens’, probeer ik mij bij iedere zin af te vragen: wat draagt deze kennis bij aan het op hun eigen benen zetten van mensen en wat draagt deze kennis bij aan het vermogen van mensen om keuzes te maken en beslissingen te nemen die in lijn zijn met hun ware natuur en hoe draagt zij bij aan een harmonieuzere samenleving. Kortom: hoe dragen de Upanishads bij aan de empowerment van mensen?
Als je zo naar de Upanishads kijkt, lijkt het wel of je in een schatkamer loopt. Zoveel rijkdom, zoveel kennis en zoveel praktische aanwijzingen. Je zal zien dat deze kennis, die ook in zoveel andere tradities en geschriften te vinden is, een grote hulp is bij het vinden en gaan van de eigen weg in het leven. Ik hoop het boek snel klaar te hebben, dan kan je het zelf ook ervaren. Nog even geduld.
Wil je reageren? Stuur mij dan een mailtje. Het adres is: info@filosofieenmeditatie.nl
