De verschillende fasen van de vidya-meditatie

/in , /door

Een terugblik op het afgelopen anderhalf jaar

De afgelopen anderhalf jaar is er veel gebeurd. De coronaepidemie heeft naast heel veel nare dingen ook een paar positieve dingen gebracht. Onze studies moesten via Zoom lopen en daarmee hebben we veel mensen kunnen bereiken en hopelijk ook een beetje kunnen helpen om gericht te blijven op ‘licht’ en niet weg te zakken in de duisternis van de lockdown en de gevolgen van de corona infectie.

Wij hebben ook heel veel e-mails gekregen en gesprekken gevoerd via Zoom. De emails en de gesprekken zijn het afgelopen jaar veranderd: eerst waren ze redelijk oppervlakkig en ‘echte’ dingen werden toch live besproken. Het laatste jaar zijn de e-mails veel dieper geworden. Ook de reacties op de verschillende studies werden uitgebreider en hebben mij enorm geïnspireerd. Geïnspireerd om door te gaan, maar ook om enkele onderwerpen uit te werken en aan te bieden waarvan ik dat in het verleden nooit zou hebben gedaan.

Introductie van de vidya-meditatie

Eén van deze nieuwe dingen is de vidya-meditatie. Deze, voor velen onbekende vorm van meditatie, is bijzonder krachtig en gemakkelijk te leren. Vroeger werd er nogal geheimzinnig over gedaan, omdat je eerst met de ‘klassieke’ meditatie bekend moest zijn en voldoende ervaring moest hebben opgebouwd om vervolgens met de vidya-meditatie aan de slag te kunnen gaan. Maar nu zoveel mensen al ervaring hebben met meditatie, is het anders. We hebben geprobeerd om deze methode aan te bieden d.m.v. vidya’s in de Bhagavad Gita. Van de Bhagavad Gita zijn verschillende video’s door ons gemaakt in de coronatijd: alle 18 hoofdstukken zijn besproken en er zijn verschillende video’s van de vidya’s in de Bhagavad Gita gemaakt (je kunt ze vinden via onze website onder ‘media’ of op ons YouTube kanaal: Filosofie en Meditatie). Ik heb eerder een paar blogs over deze meditatievorm geschreven. Als je er nog niet vertrouwd mee bent, klik dan eens hier of hier.

De feedback was zo positief dat ik begonnen ben met het schrijven van 2 boeken waar deze meditatie verder in wordt uitgewerkt. Het eerste boek is klaar en gaat naar de uitgever: ‘De Kennis van de Upanishads, haar boodschap voor onze huidige tijd’. Ik ben nu bezig met ‘Inleiding tot de vidya-meditatie. In contact komen met universele, tijdloze kennis’. Ik hoop het boek in een paar maanden af te ronden.

De woorden leren en proberen te begrijpen

Nu zoveel mensen ermee bezig zijn, is het goed om de vier fasen van de vidya-meditatie te bespreken. Het is niet moeilijk en waarschijnlijk herken je ze al:

De eerste fase is de fase waarin je probeert de woorden of de tekst (de uitspraken die je wil meenemen in je meditatie) probeert te begrijpen. Je richt je aandacht op de tekst, leest er over (bijv. commentaren), denkt er over na en kijkt of je de kennis die in de woorden besloten ligt, herkent in je eigen leven.

De ‘stille overweging of het ‘dobberen op’

De tweede fase bestaat uit ‘stille overweging’: het ‘dobberen’ op of het ‘zitten op een ei’ zoals een vogel dat doet. Geduldig, natuurlijk en ontspannen. In onze traditie wordt het ook beschreven als ‘het meenemen van de woorden in de stilte van je hart’. Je hebt er verder geen mening over en trekt geen conclusie. Je kijkt alleen maar heel stil toe. Als er iets opkomt: prachtig en als het weer weggaat: prachtig. Je blijft neutraal en raakt niets aan.

In verbinding komen met de kennis die ‘achter de woorden’ ligt

De derde fase is het ‘in contact komen met de kennis ‘achter/voorbij de woorden’. Dit is een super interessante fase. De woorden die je eerst wilde begrijpen en beoordelen op hun juistheid, blijken nu ‘poorten’ te zijn waar je doorheen kunt gaan en dan zie je een andere realiteit. Een voorbeeld kan dit misschien illustreren en ik neem nu eens een voorbeeld dat niet uit boeken komt, maar uit de muziek. In mijn jeugd ‘dobberde’ ik vaak op bepaalde stukken muziek. Eén van mijn meest geliefde componisten is Mozart. Bepaalde stukken hadden zo’n diepe uitwerking op mij, zij raakten mij zo die, dat ik mij afvroeg waarom dat was. Wat was er zo speciaal aan dat stuk? En waarom hadden bijna alle werken van Mozart deze uitwerking op mij? ‘Dobberen’ en kijken wat er boven kwam. We noemde dit toen nog geen vidya-meditatie, maar achteraf bleek het wel ‘vidya-meditatie’ te zijn. I.p.v. dat ik er achter kwam waarom deze muziek zo’n uitwerking op mij had, gebeurde er iets anders: ik ging anders luisteren naar muziek en kijken naar fenomenen in de wereld. Het ‘dobberen’ veranderde mijn oren en ogen en mijn kijken en denken. Ik neem speciaal dit voorbeeld, omdat je niet moet denken dat deze vorm van meditatie alleen werkt met tekst en woorden. Het werkt ook met muziek en eigenlijk alle andere vormen van kunst en ook de natuur is een onuitputtelijke bron voor deze meditatievorm.

Het spiegelen van de kennis in de activiteiten van alle dag

En dan is er nog een fase:  het continu spiegelen van de zuivere kennis in de activiteiten van alle dag. De vidya-meditatie kruipt in je en je draagt het met je mee. Het voorbeeld dat ik gaf over de muziek van Mozart en de uitwerking die het had (en heeft) op mij, is niet iets dat je alleen overweegt als je er ‘voor gaat zitten’. Je draagt het altijd bewust of onbewust bij je. De uitspraak ‘het polijsten van de eeuwige spiegel’ is oorspronkelijk voor iets anders bedoeld, maar zeker ook van toepassing op de vidya-meditatie. ‘Het polijsten van de eeuwige spiegel’, is trouwens een prachtige uitspraak om mee te nemen in je vidya-meditatie.

Tot slot: de vier fasen zoals beschreven, lopen door elkaar en je reist steeds weer heen en weer tussen de verschillende fasen. Het is misschien een beetje kunstmatig de vidya-meditatie zo te benaderen, maar ik hoop dat het je helpt is bij het oefenen van deze prachtige meditatiemethode.

Heb je vragen of wil je reageren? Stuur dan een mailtje naar:
meditatie@filosofieenmeditatie.nl

 

Wat een retraite te bieden heeft: voeding, water en rust

/in /door

Langzaam aan gaat het retraiteseizoen weer beginnen. De voorbereidingen zijn in volle gang en de behoefte aan retraites is groot. Voor veel mensen is de spanning van de afgelopen tijd te veel geweest en dat laat zijn sporen na. Tijd om weer even te herstellen en je op te laden.

Wat is een retraite precies?

Steeds weer krijgen we de vraag: ‘wat is een retraite en wat gebeurt daar precies?’ We kunnen het op allerlei manieren beantwoorden. Hier is een poging om deze belangrijke vraag te beantwoorden.

Een retraite is je even terugtrekken in een ‘oase’ waar je weer tot jezelf kunt komen. Net als een oase in een woestijn, kan je er voeding vinden en water en is er rust en veiligheid. Maar wat betekent dat in de praktijk?

Er is voeding voor lichaam, geest en ziel

Laten we kijken naar voeding. Er is fysiek, gezond voedsel dat goed is voor je lichaam. Veel mensen die bij ons komen, verzorgen zich niet al te best. Ze hebben geen tijd, geen zin en geen energie om veel tijd te besteden aan hun voeding en leven zo vaak op eenzijdig en ongezond voedsel. Daar kunnen we wat aan doen.

Maar er is meer. De retraite en de retraitecentra hebben meer soorten voedsel aan te bieden. Naast het fysieke voedsel is er geestelijk voedsel. Naast de rust en de natuur, de prikkelarme omgeving die zo heilzaam is om de geest tot rust te laten komen, zijn er ontmoetingen en gesprekken (indien gewenst), plekjes om te zitten of mooie boeken te lezen, gelegenheid om te wandelen. Allemaal ‘zachte’ indrukken voor al je zintuigen. Dat is allemaal geestelijk voedsel.

Daarnaast is er ook tijd en ruimte om stil te luisteren naar je eigen innerlijk. Je kunt je vragen overwegen en kijken wat er voor antwoord komt. Echt luisteren naar jezelf en er de tijd voor nemen. Deze vorm van stilte eventueel aangevuld met stille overweging en meditatie, is spiritueel voedsel. Het woord ‘spiritueel’ is misschien een beetje beladen, maar hier wordt met ‘spiritueel’ bedoeld dat je je afvraagt wat het leven van je wil, wie je bent, wat het ‘grote plan’ is waarin je terecht gekomen bent en wat het doel en de zin van je leven is. En nog veel meer van dergelijke vragen.

Dit zijn de drie soorten voedsel die je in een retraite kunt vinden.

De drie kwaliteiten van water

En dan is er water. Ook water heeft drie belangrijke kwaliteiten. Natuurlijk is er het water om te drinken dat samen met het fysieke voedsel je weer kracht en vitaliteit geeft. Maar water heeft meer te bieden: het is er ook om je schoon en fris te maken. Het is er om het ‘stof van de wereld’ van je af te wassen. Dit werkt fysiek (douchen, zwemmen etc.), maar ook geestelijk. Het geluid van stromend water is heilzaam; het kijken naar water is heilzaam; met je voeten in het water zitten of echt gaan zwemmen is heilzaam, niet alleen voor je lichaam, maar ook voor je geest.

En dan is er een kwaliteit van water die erg belangrijk is gedurende een retraite: water heeft een spiegelend vermogen. Je kan het opperklak van ‘rustig’ water gebruiken om jezelf erin te spiegelen. Dat is een spirituele kwaliteit van water.

Rust, stilte en veiligheid

En dan is er tijdens een retraite en in een retraitecentrum rust. Er is rust en veiligheid. Allereerst valt op dat de meeste mensen die naar een retraite komen, erg moe zijn. Fysieke rust, weer even ‘bij slapen’ is belangrijk en kan en mag natuurlijk.

Dan is er de geestelijke rust. Je kunt je ontspannen. Je bent goed zoals je bent, je hoeft je niet te verdedigen en niemand wil je wat aandoen. Rust betekent dat de ‘overlevings-knop’ even uit mag. Dit heeft zijn weerslag op je lichaam en geest. Eenvoudig gezegd (misschien een beetje te eenvoudig) kan je stellen dat een deel van je autonome zenuwstelsel (de orthosympaticus) die je activeert als je in een onveilige situatie bent en heel alert moet zijn en snel moet kunnen reageren als er iets gebeurt, even ‘uit’ kunt zetten. Dan neemt een ander deel van je autonome zenuwstelsel het over (de sympathicus) dat actief is als je je veilig en ontspannen voelt. De rust en veiligheid die je ervaart tijdens een retraite maakt inderdaad dat lichaam en geest weer in balans komen en dat je je kunt ontspannen.

De spirituele rust ervaar je in je stille overweging en in je meditatie. Daar maak je weer even verbinding met jezelf. Daar kun je op het diepste niveau rusten. Het is een gevoel van ‘weer even thuis te komen’. Deze rust is essentieel om het gevoel te hebben dat je je leven ten volle leeft en niet vast zit in alleen maar overleven en het organiseren van je leven, is essentieel voor een zin- en betekenisvol leven leidt.

Dit is wat een retraite je te bieden heeft. Niet één keer, maar iedere keer weer. Het is net een oase;  er is voedsel, water en rust en veiligheid op drie niveaus. Daarna keer je terug naar de wereld nieuwe energie om aan je gezin, familie, vrienden en je werk uit de delen.

Kintsugi: Scherven van herinnering

/in , /door

Kinsugi workshop

Onlangs heb ik een Kintsugi workshop mogen geven aan twee dames die al jarenlang goed bevriend zijn met elkaar. Zij zijn beiden ongeveer 20jaar geleden deelnemers geweest in een van onze groepen. Ik maakte deel uit van die groep als assistent en gastvrouw en zorgde voor de ‘omlijsting’ door het zorgen van o.a. koffie en thee. Dat maakte dit weerzien speciaal en gaf het bij voorbaat al een gouden randje.
Ik wil deze bijzondere ontmoeting en ervaring graag met jullie delen.

Ik startte de workshop met een gebruikelijke stilte-oefening en vroeg vervolgens wat de dames hadden meegenomen aan serviesgoed of aardewerk wat in scherven uiteen mocht vallen.
J. had een voor haar dierbare aardewerken schaal meegenomen die haar zuster speciaal voor haar gemaakt had. Deze zus was pottenbakster en verstond haar vak. Het was een prachtig gemêleerde koningsblauwe geglazuurde schaal die zij nog regelmatig gebruikte om iets uit te presenteren aan haar visite of om fruit op te leggen.

Hoe te beginnen?

Haar lef om deze schaal in te durven zetten met de overtuiging dat die dan nóg mooier zou worden vond ik bewonderenswaardig en het was zelfs voor mij een mooi leermoment.
De Kintsugi-weg kan op verschillende manieren starten; je kunt je gekozen voorwerp ‘loslaten’ door het uit je handen te laten vallen op een stenen ondergrond. Wij kozen er voor om het voorwerp in een doek te wikkelen en er dan met een hamer een (soms noodzakelijke ferme) klap op te geven. Alles wat je doet, doe je altijd met een bepaalde intentie. J. ging zeer gedoseerd en liefdevol met de hamer te werk. Het mag geen rol spelen bij Kintsugi maar het werden een paar mooie brokken waar zij mee kon starten.

H. had gekozen voor een voor haar ‘oud’ schoteltje uit haar keuken. Dat gebruikte zij bij het afdekken van restjes voedsel. Het was voor haar heel praktisch maar verder had het voor haar geen enkele waarde zei ze. Ze wilde het proces van Kintsugi gewoon een keertje meemaken.
H. was de 90 jaar al gepasseerd. Haar schoteltje bleek ook van een soortgelijke degelijke en solide kwaliteit te zijn. Dit zorgde ervoor dat zij een aantal keren flinke klappen met de hamer moest geven voor het oude schoteltje zich uiteindelijk gewonnen gaf en in een behoorlijk aantal scherven uit haar doek tevoorschijn kwam.

Puzzelen en leren accepteren

Beiden gingen met de nodige uitleg over hoe te lijmen aan de slag. Ieder vanuit een eigen intentie.
De Koningsblauwe schaal gaf haar eigen uitdagingen vanwege haar grovere materiaal. Het schoteltje gaf veel gepuzzel over welk stukje nu waar moest. ‘Het niet meer passend krijgen, naden en kieren accepteren’, zo had ieder zijn eigen proces te gaan van accepteren en loslaten.
H. zei tijdens het lijmen tegen mij dat zij straks iets wilde delen over wat haar plotsklaps was overkomen tijdens het verlijmen.

Een oude herinnering komt boven

Toen zij haar scherven en kleinere brokjes zo een beetje aaneen had gekregen bracht deze aanblik haar zo’n vierentachtig jaar terug in de tijd. Als meisje van zes was zij zeer lelijk door een ruit gevallen. Dat had gemaakt dat haar hele wang gehavend was en in flarden hing.
Zoveel jaren terug was het bestaan van plastische chirurgie ondenkbaar. Daardoor werd haar wang aaneengehecht op een wijze dat er veel littekenweefsel ontstond. Dat heeft haar in haar jeugd veel verdriet gegeven.

Zij vond het zeer wonderlijk dat deze herinnering, waarvan zij dacht die een plekje te hebben gegeven zich zo plotsklaps bij haar aandiende door het zien van deze aaneengelijmde scherven. Ze vond het een mooi gegeven dat zij na ál deze jaren de toch pijnlijke herinnering met gouden lijnen mocht bedekken.

Hoe bijzonder is het om te merken dat Kintsugi het vermogen kan hebben om zelfs ‘wonden’ uit zo’n ver verleden nog te helen of te verzachten met gouden breuklijnen.

Dankbaar voor dit weerzien en de voedende ervaring gingen wij weer uiteen.

Zijn er vragen over Kintsugi, mail mij: rietjepool@gmail.com

Als je denkt dat je het weet, onderzoek dan nog eens

/in , , /door

Voorwaarden om Upanishads te bestuderen

In mijn vorige blog heb ik al beschreven dat de oude Indiase Upanishads voor mij een onuitputtelijke bron van inspiratie zijn.  Veel Upanishads beschrijven een ethica (gedragsregels, disciplines etc.) die ‘vereist zijn’ of aanbevolen worden om de Upanishad te kunnen bestuderen. Het is een soort voorwaarde die noodzakelijk is om diep te kunnen doordringen in de tekst. Op zich geen bezwaar natuurlijk, maar hier gaat vaak iets mis. De voorwaarden worden vaak zo vertaald dat je niet erg enthousiast wordt om de disciplines en manier van leven op te pakken. Ook blijft vaak onduidelijk waarom het nodig is om aan deze voorwaarden te voldoen. Het gevolg is dat (jonge) mensen zich al snel afkeren van de Upanishads en dat is bijzonder jammer want ze hebben echte ‘levenslessen’ te vertellen die van groot nut zijn voor het vinden van je eigen weg in het leven en de kennis helpt je om ‘zelf na te gaan te denken’ i.p.v. achter ideeën en meningen van anderen aan te lopen.

Blijf onderzoeken

Ik zal zo een voorbeeld geven van een ethica die op het eerste gezicht niet veel mensen zal aanspreken, maar als je even geduld hebt, zal je zelf zien dat je erop een geheel andere manier naar kunt kijken. Eerst geef ik je een sleutel mee die mij erg geholpen heeft en nog steeds helpt. Hij komt uit de Kena Upanishad: Indien je denkt dat je Het kent, ken je slechts een klein deel. Wat je ervan kent is slechts de uiterlijke vorm of een godheid. Daarom, onderzoek (mediteer) verder. Het woord ‘godheid’ vraagt om verduidelijking. Met ‘godheid’ wordt hier bedoeld ‘een beeld van de werkelijkheid’ of een ‘conclusie van ‘zo is het’, al dan niet zelf gecreëerd of door cultuur en tijd bepaald. Het begrip ‘onderzoek’ of ‘mediteer’ is erg belangrijk. Ik kom er zo op terug.

Woorden moeten getransformeerd worden tot levende woorden

Er is een Upanishad die het probleem mooi beschrijft. In de Prashna Upanishad wordt beschreven hoe zes getalenteerde  jonge leerlingen aan de wijze Pippalâda hun vragen willen voorleggen in de hoop dat hij ze alles kan uitleggen. De wijze antwoordde op hun verzoek als volgt: : ‘Blijf een jaar bij mij, oefen u in tapas, brahmacârya en sraddhâ; stel dan jullie vragen en als ik het kan, zal ik zeker alles uitleggen.’

De wijze reikt ze vervolgens een ethica aan. Het stelt voor om één jaar te leven volgens deze ethica alvorens hij zal antwoorden op hun vragen. De woorden tapas, brahmacârya en sraddhâ worden meestal vertaald met ‘soberheid, kuisheid (of celibaat) en geloof’. Ik weet niet hoe het jullie vergaat, maar deze woorden geven mij niet veel energie en zijn niet erg uitnodigend. Vreemd genoeg wordt in bijna geen commentaar of uitleg van de tekst aangegeven waarom deze kwaliteiten zo belangrijk zijn en hoe ze bijdragen aan een beter begrip van de antwoorden. Hoe kan het dat je door deze drie kwaliteiten te beoefenen diep kan doordringen in de kennis van de Upanishad?

Neem deze vertalingen niet klakkeloos aan. Leer zelf te denken. Onderzoek ze. spiegelen ze in je eigen leven. Kortom: neem ze mee in je meditatie.

Luister naar de woorden alsof het muziek is

De vertaling ‘soberheid, kuisheid en geloof’, zullen niet veel moderne mensen enthousiast maken. Geen wonder dat de Upanishads aan populariteit verliezen. Maar je kan er ook anders naar kijken:

Tapas heeft heel veel betekenissen: soberheid, ascese, maar ook discipline, ‘transformerende’ discipline, concentratie en meditatie.

Swami Brahmananda gaat diep in op het begrip tapas bij de studie van de Upanishads. Hij schrijft: ‘de hoogste vorm van tapas is concentratie van de geest op wat Brahman (God) is…’ Hij ziet en beleeft tapas als de ‘kennis van het Allerhoogste’, omdat tapas leidt tot het Allerhoogste. Tapas vertaalt hij dan ook met ‘meditatie’. Zijn aanmoediging is: beoefen tapas in de vorm van diepe meditatie vol geloof en vertrouwen. Dit vol geloof en vertrouwen zijn, is sraddhâ. Het is de voorwaarde voor de meditatie.

Brahmacârya: kuisheid of toch iets anders?

Tot slot brahmacârya, vaak vertaald met ‘kuisheid’ of ‘celibaat’. Maar het is meer: het is ook de eerste levensfase (asrama), de leerfase (tot ca. 25 jaar). In de Indiase traditie worden vier levensfasen onderscheiden. De eerste is die van leerling, van de jongeling die nog ongebonden is. De tweede fase is die van huisvader of huismoeder. Het gaat bij de studie van de Upanishads niet over wel of niet seks hebben. Dat heeft er niets mee te maken. Als het over wel of geen celibatair leven zou gaan, dan kan iedereen met een relatie of gezin wel stoppen met de studie van de Upanishads en dat zou ook betekenen dat zij geen toegang zouden hebben tot deze kennis.

Wel of geen seks is niet van toepassing voor de getalenteerde jonge ‘studenten’ die Pippalâda vragen willen stellen. Ik denk dat Pippalâda aan ze vraagt: blijf nog even student, wacht nog even met het starten van een gezin en blijf bij mij, gevestigd in diep geloof en vertrouwen dat je de kennis die je verlangt, zal ontvangen. Neem je vragen mee in je meditatie.

Brahmacârya heeft hier veel meer de betekenis van ‘heb je de tijd en ruimte om je volledig te wijden aan deze verheven kennis.’ Een gewoon mens is in onze wereld zo druk met relaties, gezin, werk, sport en andere activiteiten, dat er bijna geen tijd en ruimte is om diep te duiken in de kennis van de Upanishads. Er wordt dus gevraagd: creëer eerst tijd en ruimte en stel dan je vragen.

In India hebben we swami Krishnanada leren kennen in de Sivananda Ashram in Rishikesh. Er is een leuke anekdote die betrekking heeft op onze definitie van brahmacârya. Eens was er een buitenlander die aan de swami vroeg: ‘kunt u mij vertellen wat yoga is?’ Hij vertelde erbij dat hij weinig tijd had, want hij moest zijn vliegtuig halen om naar huis terug te keren. Swami Krishnananda antwoordde hem: ‘ga eerst je vliegtuig halen en ga naar huis. Kom terug als je tijd hebt, dan zal ik je vraag beantwoorden.’

Het belang van retraites

Wij hebben het meestal druk en hebben weinig tijd. Toch is het belangrijk om voor jezelf tijd in te ruimen en af en toe een retraite in te lassen. Dan ben je even helemaal ‘vrij’ en kun je je wijden aan dit soort kennis. Even een aantal dagen tijd voor ‘jezelf’ waar geen afleiding is en weinig prikkels zijn. Waar veiligheid is en waar je helemaal jezelf mag zijn. Dat is ‘moderne’ brahmacârya, het is de voorwaarde creëren om je met deze kennis bezig te kunnen houden en zelf te ervaren wat deze oude kennis je te vertellen heeft en hoe je haar kunt gebruiken in je eigen leven. Dit is één van de redenen waarom wij retraites organiseren.

Blijf onderzoeken of blijf mediteren. Kijk wat in je resoneert en wees niet te tevreden met alleen maar vertalingen. Woorden moeten je energie geven en je moet ze kunnen leven. Dan kunnen ze je inspireren en kan je in verbinding komen met de kennis die ‘voorbij de woorden gaat’ en deze gebruiken in je dagelijks leven.

Wil je reageren? Stuur dan een mailtje naar info@filosofieenmeditatie.nl 

 

De Kennis van de Upanishads, haar boodschap voor de moderne mens

/in /door

Upanishads

Nu ik mijzelf weer helemaal mag onderdompelen in het schrijven van boeken, heb ik ook de gelegenheid om de grote commentaren op de oude Indiase teksten te lezen. In het bijzonder die van de Upanishads. Heerlijk om te doen. Ze behoren tot de oudste filosofische geschriften en maken deel uit van de Vedische traditie. Er zijn prachtige commentaren op de Upanishads geschreven van beroemde swami’s die een groot deel van hun leven gewijd hebben aan de kennis die in deze oude geschriften te vinden is.

Een punt van zorg

Bij mijn studie kwam ik ook de commentaren tegen van Swami Chinmayanada, die mij erg aanspreken. Echter, ik ontdekte ook dat hij meermalen zijn zorg uitsprak over het feit dat steeds minder mensen, ook in India, geïnteresseerd zijn in deze werken. De grote verhalen daarentegen, zoals de Mahabharata en Ramayana, genieten nog grote belangstelling, maar de filosofische werken zoals de Upanishads, blijkbaar steeds minder. Wat is er aan de hand?

De populariteit van de Bhagavad Gita

Eén van de werken die wel heel populair is, is de Bhagavad Gita. Dit werk behoort tot de groep van de meest vertaalde werken en blijft een onuitputtelijke bron van kennis voor veel mensen in Oost en West. Waarom is de Bhagavad Gita wel en zijn de Upanishads zoveel minder populair? De Bhagavad Gita is weliswaar formeel geen Upanishad, hij wordt vaak wel gerekend tot hetzelfde type geschrift. Er zijn grote parallellen te vinden tussen de Bhagavad Gita en de Upanishads.

Gericht zijn op het verleden

Op mijn zoektocht naar de tijdloze, universele kennis die in de Upanishads te vinden is en bij het lezen van de verschillende grote commentaren, kwam ik iets tegen, dat voor mij een ‘wake-up call’ was. Vele studies van de Upanishads gaan over de taal, de vertalingen en wat de ‘juiste’ vertaling is. Echter, de verzen zijn alleen met het verstand te vertalen. Althans dat levert wel een zin op, maar daar zit dan meestal weinig ‘muziek’ in. De zin loopt niet lekker en de tekst ‘resoneert’ niet. Het effect is dat je verstandelijk wel iets begrijpt, maar dat je er geen energie en fonkels in je ogen van krijgt. De commentaren op de Upanishads zijn veelal gericht op het verleden. Ze beschrijven wat er vroeger gaande was, hoe men vroeger naar bepaalde zaken keek en zonder dat het hardop gezegd wordt, lijkt dat ‘vroeger’ het ideale plaatje te zijn. Wat je veel minder of helemaal niet ziet, is dat beschreven wordt wat de boodschap is voor de moderne mens.

Dit probleem is niet exclusief voor de studie van de Upanishads. Voor steeds meer geschriften, inclusief de Christelijke geldt, dat de boodschap voor het heden en voor de toekomst, vaag is. De meeste tijd gaat zitten in de bestudering van het verleden, wat er ‘eigenlijk’ bedoeld wordt met de woorden, maar wat we er nu mee moeten in deze tijd, blijft veelal onduidelijk. Mensen zijn veelal onzeker, over waarom ze leven, wat ze moeten en niet moeten doen, wat de toekomst brengen zal etc. Wat is nu de boodschap van de oude geschriften voor deze mensen?

De boodschap voor de mens hier en nu

Hier zie je meteen een verschil met bijvoorbeeld de Bhagavad Gita. De Bhagavad Gita beschrijft 18 yoga’s (wegen tot éénwording). Voor bijna iedere situatie in het leven is er wel iets te vinden dat op jouw situatie betrekking heeft. Het lijkt soms wel alsof de Bhagavad Gita speciaal voor jou is geschreven. En als de situatie verandert, dan ‘verandert’ de Bhagavad Gita mee. Hoe wonderlijk.

De studie van de Upanishads heeft mij geleerd dat deze geschriften op een vergelijkbare wijze geschreven zijn en dat een boodschap voor ieder mens aanwezig is. Ze zitten er vol mee. Je moet dit natuurlijk wel even ontdekken. Het ligt er niet open en bloot. Je moet er een inspanning voor leveren, maar dan heb je ook wat.

Wat leren we hier nu van? Voor mij zit er een belangrijke les in: Filosofie uit Oost en West moet bijdragen aan de ‘empowerment’ van de moderne mens. Met ‘empowerment’ wordt hier bedoeld ‘het versterken van je vermogen en mogelijkheden om (meer) regie te krijgen over je eigen leven en keuzes te maken die in lijn zijn met wie je werkelijk bent’. Dat is de boodschap van alle grote levensfilosofieën en religies: hoe de mens op zijn of haar eigen benen te zetten, helpen om in harmonie met zichzelf en zijn omgeving te leven en het leven ten volle te leven.

Hoe draagt de kennis bij aan de ’empowerment’ van mensen?

Als deze boodschap niet overkomt en we blijven steken in de betekenis van de woorden, die we meestal niet als richtlijn kunnen gebruiken in de praktijk van alledag en we kunnen ze niet praktisch vertalen, dan doen we ons werk niet goed. Voor mijzelf is dit ook een mooi spirituele discipline. Bij het schrijven van het boek ‘De Kennis van de Upanishads, haar boodschap voor de moderne mens’, probeer ik mij bij iedere zin af te vragen: wat draagt deze kennis bij aan het op hun eigen benen zetten van mensen en wat draagt deze kennis bij aan het vermogen van mensen om keuzes te maken en beslissingen te nemen die in lijn zijn met hun ware natuur en hoe draagt zij bij aan een harmonieuzere samenleving. Kortom: hoe dragen de Upanishads bij aan de empowerment van mensen?

Als je zo naar de Upanishads kijkt, lijkt het wel of je in een schatkamer loopt. Zoveel rijkdom, zoveel kennis en zoveel praktische aanwijzingen. Je zal zien dat deze kennis, die ook in zoveel andere tradities en geschriften te vinden is, een grote hulp is bij het vinden en gaan van de eigen weg in het leven. Ik hoop het boek snel klaar te hebben, dan kan je het zelf ook ervaren. Nog even geduld.

Wil je reageren? Stuur mij dan een mailtje. Het adres is: info@filosofieenmeditatie.nl

Deuren kijken

/in /door

Kennis van de Upanishads

Als ik deze blog schrijf, ben ik druk bezig een boek te schrijven over ‘de kennis in de Upanishads. Haar betekenis voor de moderne mens’. De Upanishads zijn voor mijn een haast onuitputtelijke bron van inspiratie en het zou mooi zijn om iets van mijn liefde voor de Upanishads over te kunnen brengen. Dat is echter niet zo eenvoudig, omdat de Upanishads behoren tot de oudste geschriften van de Indiase traditie en onderdeel uitmaken van de Veda’s. Dat maakt dat de taal en de beelden die gebruikt worden nogal ‘exotisch’ zijn en lang niet gemakkelijk te begrijpen en aan te voelen. Ik ga het toch proberen in mijn nieuwe boek, maar jullie moeten nog even geduld hebben, want het is nog niet af.

Het begrip ‘dâma’

Tijdens het schrijven kwam ik echter iets interessants tegen dat ik nu alvast wil delen met jullie. Er zijn een paar begrippen die erg belangrijk zijn, maar ik ben bang dat wij daar vaak een verkeerd of beperkt beeld bij hebben. Je komt heel vaak tegen bij de studie van de Upanishads, de Bhagavad Gita en andere geschriften dat je een bepaalde ‘deugd’ moet ontwikkelen die genoemd wordt ‘het beheersen van je zintuigen’ of het ‘terugtrekken van je zintuigen’, Het blijft alleen onduidelijk wat hiermee bedoeld wordt. Vaak betekent het in de praktijk dat je niet naar bepaalde dingen mag kijken of luisteren, dat je een ‘prikkelarme’ omgeving moet opzoeken etc.

Maar er lijkt iets niet te kloppen: steeds weer wordt gezegd in diezelfde geschriften dat de gehele schepping doordrongen is door het Absolute, het goddelijke en vol is van schoonheid, harmonie, kortom glorievol is. Maar als je je zintuigen afwend van de schepping, hoe kom je dan in contact met deze schoonheid en glorie? Hier lijkt iets mis te gaan.

‘Do’s’ en ‘dont’s’

Ook onze eigen cultuur zit vol met ‘do’s’ en ‘dont’s’. De mens werd lang gezien als een ‘zondig’ wezen waar wat aangedaan moest worden. Als we kijken naar de geschiedenis van onze cultuur en religie zien we heel veel onderdrukking: genieten was verdacht, seksualiteit iets vies waar je maar beter niet over sprak, plezier maken ook graag met mate. Hoe zijn al deze dingen, die eeuwen lang de mens hebben beïnvloed te rijmen met de schoonheid, straling en glorie van het Absolute of goddelijke?

Een nieuwe manier om naar ‘beheersing van je zintuigen’ te kijken

Ik denk dat het waard is om nog een keer heel mild en ‘nieuw’ naar dit begrip te kijken. Bij de studie van de Upanishads, neem je dan zo’n begrip mee in je meditatie en je kijkt wat er bovenkomt en hoe dit past in de context van de studie. Hoe past het bij het ‘doordringen’ in de kennis van de Upanishad? In de loop van vele jaren, begon ik ‘het beheersen van je zintuigen’ meer te zien als het ‘zuiveren van je zintuigen’ of je ‘zintuigen tot rust brengen’. Hier heb ik een ervaring mee die ik graag wil delen. Het is heel persoonlijk, maar het illustreert hopelijk wat ik bedoel.

Florence en ‘deuren kijken’

Vanaf mijn 18e ben ik dol op Florence. Ik vind het één van de mooiste steden en ik ben ook dol op de kunst die hier zo overvloedig aanwezig is. Er is zoveel moois te zien en te ontdekken op zo’n klein oppervlak. Het is ongelofelijk. Maar het gevaar is dat je veel te veel tot je neemt. Het is dan alsof je te veel eet en dan word je ziek. Florence is een enorm ‘buffet van kunst’. Bij het ‘nuttigen’ van dit buffet moet je maat houden.

Toen ik voor het eerst naar Florence ging, kreeg ik een boekje onder ogen waarin de schrijver (helaas ben ik zijn naam vergeten) waarschuwde voor het ‘gevaar’ van je blootstellen aan te veel kunst. Maar hij had een tip. Hij raadde aan om eerst je zintuigen en in het bijzonder je ogen te ‘zuiveren’. Hoe moet dit dan? Hij schreef dat je het beste de eerste dag in Florence niet te veel doet. Een beetje rondwandelen en niet te veel nieuwe dingen bekijken. Hij raadde deze ‘oefening’ aan: ‘ga eens deuren kijken’. Florence heeft veel oude gebouwen en er zijn veel oude deuren. Iedere deur is anders. Er zijn grote deuren en kleine, luxe deuren en deuren die oud en kapot zijn. De oefening was: wandel door een paar straatjes waar het niet te druk is (op zich al een kunst om die in Florence te vinden) en kijk alleen maar naar deuren. Ik heb dit gedaan (en doe het nog als ik in Florence kom) en het had een wonderlijke uitwerking. Het lijkt wel of je ogen tot rust komen. Je gaat ook steeds meer details zien. Het lijkt alsof iedere deur zijn eigen verhaal heeft en je dit op de een of andere manier probeert te vertellen. Dan moet je natuurlijk wel even de tijd nemen om naar dit verhaal te luisteren.

Even rust voor je verder gaat

Als je zo een half of heel uur hebt gewandeld en je neemt even iets te drinken op een terrasje en gaat daarna naar een museum, dan ervaar je de uitwerking van deze oefening. De schrijver van het boekje raadde ook aan om niet te veel te gaan bekijken in een museum. Dat is wel een uitdaging, want het is niet gemakkelijk om aan een kaartje (dat behoorlijk duur is) te kopen en dan ga je ook nog naar maar een paar zalen toe. Een goede Nederlander wil waar voor zijn geld en probeert het liefst zoveel mogelijk te zien. Ik raad je toch aan om het een keer niet te doen. Een paar mooie schilderijen of fresco’s en dan rust.

Je zintuigen tot rust brengen

Deze tips kan je ook toepassen bij je studie van Upanishads of andere geschriften. Je zintuigen (niet alleen je ogen) tot rust laten komen, dan te kijken, te luisteren, te ruiken, te proeven of te voelen, afhankelijk wat het meest voor de hand ligt, dan niet te veel indrukken opdoen en je zal zien dat je zintuigen veel scherper en intenser waarnemen. Wat een verschil.

Dit ‘tot rust brengen van je zintuigen’ is niet je afkeren van de zintuiglijke wereld; het is er op een verstandige manier mee omgaan. Het zou goed zijn als wij iets meer zorg en aandacht aan onze zintuigen zouden besteden. Ze zijn zo mooi en kunnen zo veel, maar we gaan er niet altijd respectvol mee om. Deuren kijken is een spirituele oefening om respect te krijgen voor het mooie instrument, je zintuigen, dat je gekregen hebt. Als je deze oefening ook toepast bij je studie, zal je heel andere kennis ontdekken in de prachtige geschriften die de mensheid rijk is.

Reageren? Stuur een mailtje naar info@filosofieenmeditatie.nl

De wijsheid van Hanuman

/in , /door

Hanuman is een buitengewoon wijze aap, maar hoe komt hij aan die wijsheid? Het verhaal daarover is zeer interessant.

In zijn jonge jaren hoort Hanuman dat de Zon alles weet wat er te weten valt. Hij gaat naar de Zon met het verzoek om alles te leren wat de Zon weet. De Zon zegt: ‘Prima, maar het zal wel tijdens mijn werk moeten, dus dan neem ik je mee op mijn Zonnewagen. En daar kan het behoorlijk heet worden. Hanuman zegt: geen probleem’, en hij rijdt twee dagen met de Zon mee op diens wagen. Zo leert hij alles wat de Zon weet.

Dit verhaal werpt een belangrijke vraag op: Je kunt wel kennis willen hebben, maar ben je ook bereid de hitte te verdragen? Dit is een vraag die je voor jezelf kunt overwegen.

Want kennis is niet vrijblijvend. Met kennis komt verantwoordelijkheid en werk. Kennis schept de verplichting om je leven zo in te richten dat je ook volgens die kennis kunt leven. En dat is  een hele uitdaging, want je zult daarom misschien gewoontepatronen los moeten laten waar je aan gehecht bent. Je bent bereid om te aanvaarden dat vanaf nu alles anders kan worden. Dat vergt best veel discipline en scherpte. Dat is waar de hitte -onder andere- voor staat. Ben je bereid?

Als je eenmaal bereid bent, opent zich de mogelijkheid om de kennis om te zetten in wijsheid. Dat doe je door de kennis in praktijk te brengen en te kijken wat het met je doet. Zo wordt theorie doorleefde kennis. En hier ligt de grote kracht van Hanuman.

Want Hanuman laat het niet bij de theorie maar gaat met de kennis aan de slag. Op de manier waarop hij dat doet is hij voor miljoenen een voorbeeld geweest en ook nu nog inspireert hij velen op het pad van actieve spirituele ontwikkeling, het pad van karma yoga. Als je wil weten hoe je je kennis in praktijk moet brengen geeft Hanuman de gouden tips. Eenvoudig en direct.

Wil je ook geïnspireerd worden door het voorbeeld van Hanuman? Doe dan mee aan de Hanuman-retraite van 29 augustus tot 4 september. Meer info of aanmelden? Zie:

https://dedriewerelden.nl/retraite-2/

en

https://filosofieenmeditatie.nl/events/inspiratieweek-hanuman-de-spirituele-held/?v=796834e7a283

Alex Krappen

Wil je reageren? Stuur een mailtje naar: info@filosofieenmeditatie.nl

Filosofie in de tuin

/in /door

De Filosofie van de Eenheid is één van de belangrijkste pijlers van het werk van de SFM. Er zijn oude wetten en principes die we ook heden ten dage heel goed kunnen gebruiken. Eén van deze principes is de ‘leer van de guna’s’. Deze leer komt uit de Indiase Vedanta traditie en is bijzonder nuttig. Het leert je op een andere manier naar de wereld te kijken dan naar objecten en fenomenen. Het leert je je bewust te worden van krachten die op elkaar inwerken. Deze leer onderscheidt drie krachten: sattva, rajas en tamas. Sattva is stil, vol bewustzijn, potentie en helderheid. Rajas zet aan tot beweging, tot ‘doen’ en ‘worden’. Tamas is ook een stille kracht maar dan van ‘terugnemen’, van slaap, inertie etc.

De leer van de de drie guna’s is bijzonder praktisch

Het klinkt misschien een beetje theoretisch, maar als je even de moeite neemt, zal je zien hoe praktisch deze leer is. De guna’s kan je in ieder aspect van je leven herkennen. Je kunt sattva versterken en een overmaat aan rajas en tamas verminderen. Je kunt ook rajas versterken (meer kracht en power, maar ook meer opwinding en onrust) en hetzelfde geldt voor tamas.

Recent kreeg ik onderstaande mail van Irene die als vrijwilliger vaak in de tuin van het retraitecentrum de Cynham is te vinden. Haar liefde en passie voor de tuin is groot en zij herkende de leer van de drie guna’s in het werk in de tuin. Ik vond haar mail zo mooi en zo doorleefd dat ik gevraagd heb om hem te mogen gebruiken in deze blog.

Ziehier haar verslag:

Het verslag van Irene

Mijn ervaring met het bewerken van een composthoop.

Sattva, rajas en tamas.

Deze drie woorden kwamen bij me op toen ik bezig was om een composthoop om te zetten en te zeven.

De onderste oude compost laag was heel hard en compact, sommige stukken leken net turf.

Ik dacht ook even aan de turfstekers van vroeger, wat een zwaar werk moet dat geweest zijn.

Als ik naar een compost hoop kijk dan is de bovenste laag nog helder, het is nog zichtbaar hoe de oorspronkelijke vorm was. Bladeren, takjes, groenten, bloemen afval: het ligt daar stil en rustig er gebeurt nog niets mee, sattva.

Dan de lagen daar onder, daar is een heleboel aan de hand.

Alles wordt omgewoeld, verteerd, er leeft van alles en er is chaos.

Je kunt nu niet duidelijk meer zien wat het allemaal was. Het krijgt ook een bruine kleur, er is hitte. Rajas.

Dan in de onderste laag rust: geen beweging, donkerte.

Alles is verteerd en het lijkt doods. Tamas.

Het is voor mij zo duidelijk dat de composthoop niet zonder 1 van deze kwaliteiten kan om tot een prachtige, voedzame, zwarte aarde te worden.

Het is daarom ook zo bijzonder als je de compost zeeft en er mooie, luchtige zwarte aarde tevoorschijn komt.

Hier volgt een stukje uit “Het verborgen meer” van Mehdi, dat ik na mijn ervaring tegenkwam.

“Alles in de schepping is onderhevig aan deze drie krachten en niets in de schepping is vrij van deze drie grote kwaliteiten. De eerste kwaliteit is de kwaliteit ‘sattva’: de stille, diepe rust en helderheid. Hier is geen beweging, alles is glashelder en zuiver. Het is de diepe stilte die wij kunnen ervaren als wij iets heel moois aanschouwen en het is de diepe stilte en vrede die wij kunnen ervaren in diepe meditatie. Het is de grote energiebron maar er is nog geen beweging. Alles ligt in sattva opgeslagen. De tweede kwalitieit is ‘rajas’ . Deze kwaliteit is vol beweging en opwinding. Het is het grote actieve principe in de schepping dat alles doet voortgaan en bewegen. Het derde grote principe is ‘tamas’ , dat alles terugneemt, oplost en tot rust brengt. Het wordt wel vergeleken met de rust van diepe slaap, daar waar alles vergeten wordt.”

Dit wilde ik graag met jullie delen, lieve groet, Irene.

Als je wil reageren, stuur dan een mailtje naar info@filosofieenmeditatie.nl

Corona slijtage

/in , , , /door

Corona slijtage

Nu de corona-epidemie al meer dan een jaar duurt, gaan we ook de langere termijn effecten zien die we gerust ‘corona slijtage’ kunnen noemen. Nog steeds zijn mensen ernstig beperkt in hun bewegingsvrijheid en dat heeft niet in de laatste plaats zijn weerslag op hun sociale leven. Het is moeilijk om te reizen en je kunt je familie en vrienden maar moeilijk bezoeken en dan ook nog met voldoende afstand. Dit raakt een mens diep en je ziet nu hoe belangrijk sociale contacten voor het welzijn van een mens zijn.

Veel mensen zijn positief bezig om hun leven zo goed mogelijk in te richten in de nieuwe werkelijkheid. Ze zijn creatief in het organiseren van hun leven.  Ze proberen een nieuwe balans tussen werk en privé te vinden en hoe sociale contacten toch mogelijk zijn (al dan niet digitaal). Desondanks zie je dat het welzijn van velen onder druk staat. Je zou kunnen zeggen dat we ons leven ‘organiseren’, maar dat we ons leven niet echt kunnen ‘leven’.

Het ‘organiseren’ van je leven of je leven ‘echt leven’

Je leven niet echt kunnen ‘leven’ is iets dat niet alleen komt door de coronamaatregelen, maar het maakt het nu wel op pijnlijke wijze zichtbaar. Innerlijke balans en stabiliteit is niet alleen te verkrijgen door je leven zo optimaal mogelijk te ‘organiseren’. Het vraagt meer. Je moet ook de tijd nemen om diep in je zelf te voelen en verbinding te maken met diepste wensen en verlangens. Hiermee bedoel ik wensen en verlangens die iets te maken hebben met wie je bent en wat écht belangrijk is in je leven. Dit gaat verder dan dingen willen bezitten of omstandigheden te creëren die je gelukkig maken. Het gaat hier om iets dat met je diepste wezen te maken heeft. Het gaat om je authenticiteit en je wensen die betekenis geven aan je leven.

Juist nu we zo beperkt worden in onze vrijheid, is het belangrijk om te (blijven) investeren in het in verbinding komen en blijven met die innerlijke kern. Als je hier eenmaal verbinding mee hebt, zal je ontdekken dat het ook een grote energiebron is die je kracht, vitaliteit en levensvreugde geeft.

Investeer in jezelf

Wat je nu veel ziet, is dat mensen harder, grover en somberder worden. Ze kunnen ook minder makkelijk zelf nadenken en de wereld komt er steeds donkerder en vijandiger uit te zien. Allemaal tekenen dat je het contact met je eigen bron aan het verliezen bent. Corona is een gevaarlijk virus, maar het contact verliezen met je innerlijke kracht, is nog veel gevaarlijker. Vandaar een warm pleidooi om juist in deze tijd te investeren in jezelf. Zoek die dingen op die je in je kracht zetten, die je energie geven. Luister naar je zelf en ontdek wat er allemaal in je leeft. Meditatie is hierbij een prachtig hulpmiddel. Het is eenvoudig en natuurlijk en als je even oefent, krijg je vergezichten te zien van wat er allemaal mogelijk is in je leven. De SFM biedt veel activiteiten rond meditatie aan. Er is een Online meditatiecursus, er zijn videostudies over meditatie en bijzondere vormen van meditatie en er worden meditatieretraites georganiseerd in ons retraitecentrum in Brognon (Noord-Frankrijk).

De kracht van een retraite

Naast meditatie zijn de retraites ook een krachtig hulpmiddel om de verbinding met jezelf te verdiepen en te behouden. Een tijd die zoveel verstoring geeft en die leidt tot meer stress en somberheid, vraagt om een beetje hulp. Een retraite in een verstillende, inspirerende omgeving is altijd al een krachtig hulpmiddel geweest, ook in veel rustiger tijden, maar juist nu kan je zeggen dat retraites een ‘medicijn’ zijn.  Wij weten ook niet hoe het precies zal gaan met de corona en de corona-maatregelen. Toch zijn wij al in volle gang om deze zomer weer een gevarieerd aanbod aan retraites te organiseren. Kijk eens naar de agenda en kijk eens welke retraite goed bij jou zou passen. Investeer in jezelf en maak tijd en ruimte vrij om een retraite mee te maken.

Klik hier om het retraite aanbod te zien.

Heb je vragen of wil je reageren, stuur dan een mail naar: info@filosofieenmeditatie.nl

Mediteer op ‘vrede’

/in , /door

In vrede houdt lijden op……

In de videostudies over ‘de verborgen kennis in de Bhagavad Gita’ hebben we gekeken naar de mantra: ‘in vrede houdt lijden op…’ (B.G. II, 65). Het is één van de vidya’s die in de yoga van kennis te vinden is. Het is zeker niet de enige manier om naar de yoga van kennis te kijken, maar wel een heel bijzondere. De vidya nodigt heel natuurlijk uit om het begrip ‘vrede’ mee te nemen in je meditatie en erop te blijven ‘dobberen’ en te kijken wat er boven komt.

In het begin van de meditatie op het begrip ‘vrede’ zal je ontdekken dat er allerlei beelden, meningen en ideeën opkomen t.a.v. dit begrip. Ze zijn gekleurd door tijd, traditie en je eigen ervaringen en meningen. Door het diep in je te dragen, komt het begrip in ‘beweging’, er ‘gebeurt’ iets. Het woord dat voor ‘vrede’ gebruikt wordt in de Bhagavad Gita is meestal shânti, maar in  B.G. II, 65 wordt prasâda gebruikt. Dit woord betekent rust of vrede. Het is een bijzonder begrip.

Ik leerde prasâda kennen als ‘dat wat je meeneemt uit de diepste stilte (vrede) van jezelf en mee naar buiten neemt om uit te delen…’

De Mettâ Sutta (de sutta van liefdevolle vriendelijkheid)

Al ‘dobberend’ op het begrip ‘vrede’ kwamen verschillende beelden bij mij op. Ten eerste was er de herinnering aan de Metta Sutta. Grappig genoeg waren er tijdens dit ‘gedobber’ meerdere gesprekken die onverwacht op het thema van de Metta Sutta uitkwamen en ook in de mails die ik ontving, ging het ineens over deze Sutta.

De Metta Sutta is een oude Boeddhistische Sutta die onderdeel uitmaakt van het Pali canon en uit slechts 10 verzen bestaat. De Nederlandse titel is ‘de Sutta van Liefdevolle Vriendelijkheid’. De Sutta begint ongeveer zo: ‘Als je werkelijk weet wat goed voor je is en je vertrouwt erop dat het mogelijkheid is om perfecte vrede te bereiken, weet dan dat je als volgt moet leven:…..’

Het begrip ‘vrede’

De Sutta beschrijft vervolgens hoe je moet leven, welke kwaliteiten je moet hebben om het pad te kunnen bewandelen dat leidt tot ‘perfecte vrede’. De vrede die als eindpunt beschreven wordt van de yoga van kennis en de vrede die beschreven wordt in de Metta Sutta, smelten samen in je meditatie. De vrede die je nu voelt is niet meer aan tijd, plaats en cultuur gebonden en is evenmin afhankelijk van je eigen begripsvermogen en evenmin van je eigen meningen of ideeën omtrent het begrip ‘vrede’. Het is iets dat een diep verlangen oproept.

Niet alleen in de Bhagavad Gita of Boeddhistische teksten wordt naar deze vrede verwezen, maar ook in het Christendom of Soefi teksten. Als je het eenmaal voelt, kom je het letterlijk overal tegen en ben je verbaasd dat je het vroeger niet hebt gezien. Soms lijkt het wel of wij eerder de zeldzame en diep verborgen dingen ontdekken dan de dingen die open en bloot voor onze voeten zijn te vinden.

Je moet het natuurlijk zelf voelen en je eigen weg en proces gaan, maar ter overweging geef ik je hier toch een vertaling van de Metta Sutta ter overweging en misschien voel je nu waarom de meeste invocaties in de Indiase geschriften eindigen met steeds weer dezelfde woorden: ‘moge vrede, vrede en vrede overal zijn’.

Videostudie over de Mettâ Sutta

Op zaterdag 27 maart 2021 van 10.00-12.00 uur zal er een videostudie gegeven worden over de Mettâ Sutta. Wil je meedoen? Geef je dan hier op.

Kosten: we vragen een vrijwillige donatie. 

Als je wil reageren en je ervaringen wil delen, stuur dan een mailtje naar info@filosofieenmeditatie.nl.

Tekst van de Mettâ Sutta

Mettâ Sutta

  1. Als je werkelijk weet wat goed voor je is
    En je er op vertrouwt dat het mogelijk is om perfecte vrede te bereiken,
    Weet dan dat je als volgt moet leven:
    Wees kundig, wees eerlijk en oprecht, wees zachtmoedig, vriendelijk sprekend en bescheiden;
  2. Wees tevreden en gelukkig met weinig verplichtingen en leidt een ongecompliceerd leven. Zie toe dat je zintuigen tot rust zijn gebracht, wees bedachtzaam en beheerst;
  3. En doe geen dingen die wijze mensen zouden afkeuren.
    (Mediteer dan als volgt:) Moge alle wezens gelukkig en veilig zijn
    Moge alle wezens gelukkig zijn tot in het diepste van hun hart.
  4. En denk aan ieder levend wezen, zonder onderscheid:
    De zwakke en de sterke, de kleinste en de grootste,
  5. Degene die je kan zien en die onzichtbaar zijn,
    Die dichtbij leven en ver weg leven,
    Wezens die nu leven of nog geboren moeten worden –
    Moge al deze wezens gelukkig zijn tot in het diepste van hun hart.
  6. Laat er op niemand neergekeken worden en laat niemand ooit bedrogen worden,
    Laat niemand door boosheid of vijandigheid een ander wezen leed toewensen.
  7. Zoals een moeder haar kind met haar leven wil beschermen,
    ontwikkel een grenzeloos groot hart voor alle levende wezens.
  8. Ontwikkel een grenzeloos groot hart vol vriendelijkheid voor het gehele universum,
    En zend liefde (mettâ) naar boven, naar onder en in alle richtingen,
    Zonder beperking en vrij van alle haat en vijandigheid.
  9. Of je nu op één plek verblijft, of rondreist,
    Of je nu zit of in bed ligt,
    In de uren dat je wakker bent, verblijf in dit heldere bewustzijn
    Die men het Verheven Leven noemt.
  10. Op deze wijze kom je tot het punt dat je geen meningen meer hebt,
    En op een natuurlijke manier zuiver leeft en je inzicht zuiver is.
    Laat het najagen van zintuigelijk plezier achter je
    En de cyclus van geboorte en dood stopt en je bent eindelijk volledig vrij.